شیخ عبدالقاهر جرجانی (د. 471)، بلاغی و نحوی نامی و زبان‌شناس بزرگ ایرانی، از معدود دانشمندان تاریخ اسلام و ایران به شمار می‌رود که چند سده از جامعه‌ی علمی خویش جلوتر بوده است و اندیشه‌های پیشرو و شایان درنگ او بیشتر به کار ادب‌پژوهان و زبان‌شناسان امروز ‌آمده است. تا ادیبان و نحویان سده‌ی پنجم قمری. بیشتر آثار بر جای مانده از عبدالقاهر در قلمرو دانش نحو و سپس بلاغت است، امّا در سال‌های اخیر تفسی...

شیخ عبدالقاهر جرجانی (د. 471)، بلاغی و نحوی نامی و زبان شناس بزرگ ایرانی، از معدود دانشمندان تاریخ اسلام و ایران به شمار می رود که چند سده از جامعه ی علمی خویش جلوتر بوده است و اندیشه های پیشرو و شایان درنگ او بیشتر به کار ادب پژوهان و زبان شناسان امروز آمده است. تا ادیبان و نحویان سده ی پنجم قمری. بیشتر آثار بر جای مانده از عبدالقاهر در قلمرو دانش نحو و سپس بلاغت است، امّا در سال های اخیر تفسیر...

این رساله باعنوان " شرح زندگی و آثار پیشوایان نحو ولغت مصر با تکیه بر کتاب حسن المحاضره سیوطی" ، ضمن پرداختن به زندگینامه و شرح حال و بیان آثار نحویان ولغویان مصری ، برخی از موارد نحوی و لغوی را مورد بررسی قرار می دهد .کتاب حسن محاصره ، کتاب کاملی است که درباره تاریخ مصر نوشته شده است . و بخشی از آن به نحویان و لغویان مصر اختصاص دارد . پرسشهایی که در این رساله گستره دید خود قرار دادیم و تلاش نم...

کتاب «الفوائد الضیائیة» اثر جامی، پارسی سرای قرن نهم هجری، شرحی است بر کافیة ابن­الحاجب.جامی کتاب کافیه را برای مطالعة فرزندش ضیاءالدین یوسف که در آن تاریخ به تحصیلمقدمات زبان عربی اشتغال داشته است، شرح کرده و به همین مناسبت آن را «الفوائد الضیائیة»نام نهاده است. وی به سبب مهارت و تبحرش در زبان عربی، برای توضیح عبارات کافیه، شرحمزجی را انتخاب کرده است. جامی در توضیح و تفسیر مباحث نحوی، فردی متع...

یکی از موضوعات مهم نحوی که همواره مورد بحث و اختلاف نحویان قدیم و جدید بوده، بحث جمله و تقسیمات آن است. جمله از نظر ابن هشام به سه قسم؛ فعلیه، اسمیه و ظرفیه تقسیم می شود. جملة ظرفیه از نظر وی، جمله ای است که مسند آن ظرف یا جار و مجرور مقدّم و مسبوق به نفی و استفهام باشد مثل: «أعندک زید» یا «أفی الدار زید». اما مخزومی این تقسیم بندی را قبول ندارد و مثل سایر نحویان معتقد است جمله دو نوع است: اسمیه...