چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

مهر انگشتر یکی از متداول ترین مهرهای سلطنتی در تشکیلات دیوانی و اداری دوران صفویه است. با این حال، مطابق مهرنامۀ شاه سلیمان صفوی، این مهر از دوران شاه عباس اول ابداع شده  و در دوران شاه عباس دوم نمونۀ ثانی آن نیز ساخته و استفاده می شده است. استفادة همزمان از دو مهر انگشتر در میان مهرهای دیوانی دوران صفویه تاکنون مطرح نبوده است و شناخت دقیق آنها می تواند در مطالعات سندشناسی و مهرشناسی اسلامی مفی...

برخی از انواع فضاهای دیوانی که با حضور عده‌ای از مردم برای انجام بعضی مراسم و تشریفات اجتماعی و دیوانی مورد استفاده قرار می‌گرفتند و می‌توان آنها را فضاهای دیوانی ـ تشریفاتی نامید، از مهم‌ترین بناهای معماری ایرانی به شمار می‌آیند، زیرا به سبب اهمیت آداب و مراسم دیوانی، در طراحی از تعدادی الگوهای مهم معماری استفاده می‌شده است. شمار اندکی از این‌گونه فضاها باقی مانده است و هنوز انواع و الگوهای طر...

برات دیوانی سندی بود که از سوی دولت به­منظور پرداخت مواجب و دیگر هزینه­ها صادر می­شد. اهمیت برات زمانی مشخص می­شود که بدانیم در دورۀ قاجاریه اغلب پرداخت­های دولت به کارکنان کشوری و لشکری و به­طورکلی، اغلب پرداخت هزینه­ها در تمام امور دولتی به­وسیلۀ این سند انجام می­گرفت. بر این اساس، این سند می­تواند منبع مهمی برای نگارش تاریخ اقتصادی باشد. با وجود اهمیت برات­های دیوانی، تاکنون هیچ پژوهش مستقلی...

هنر دبیری و نویسندگی میراث فرهنگ غنی و کهنی است که از ایران باستان سرچشمه گرفته است و با ورود اسلام به ایران و پیوند فرهنگ ایرانی- اسلامی غنای خاصی یافته است. آثار نویسندگان بزرگ ادب فارسی بر مبنای اصول و مبانی، شکل گرفته است که این اصول و مبانی را می توان نظریه دبیری فارسی دانست. نویسندگان و دبیران فرهیخته زبان فارسی برای تأثیرگذاری بیشتر بر خواننده ارائه سخن را بر اساس اصول و مبانی خاصی طرّاح...

تشکیل دولت های متعدد در تاریخ ایران اسلامی و دوام حاکمیت آن ها، به عوامل مختلفی بستگی داشته که تشکیلات اداری و دیوانسالاری، مهم ترین آن ها بوده است. در این تشکیلات، ایرانیان و خاندان های معتبر و مشهور دیوانی نقش پررنگی داشته اند. تشکیل دولت صفوی موجب شد تا بار دیگر، ایرانیان در تشکیلات اداری حضور یابند؛ به دنبال آن، خاندان های جدیدی نیز وارد عرصه دیوانی شدند که شایستگی و توانمندی چشمگیری را از ...

تشکیل دولت‌های متعدد در تاریخ ایران اسلامی و دوام حاکمیت آن‌ها، به عوامل مختلفی بستگی داشته که تشکیلات اداری و دیوانسالاری، مهم‌ترین آن‌ها بوده است. در این تشکیلات، ایرانیان و خاندان‌های معتبر و مشهور دیوانی نقش پررنگی داشته‌اند. تشکیل دولت صفوی موجب شد تا بار دیگر، ایرانیان در تشکیلات اداری حضور یابند؛ به‌دنبال‌آن، خاندان‌های جدیدی نیز وارد عرصه دیوانی شدند که شایستگی و توانمندی چشمگیری را از ...

  تاریخ بیهقی، یکی از متن­های مهم زبان فارسی است که به جز اهمیت­های تاریخی و جغرافیایی و ادبی و اجتماعی، از نظر شیوۀ نویسندگی نیز اهمیتی خاص دارد. نثر بیهقی ـ که دنبالۀ نثر استادش ابونصر مشکان است ـ ویژگی­هایی دارد که از یک سو با نثر دورۀ سامانی مرتبط است و از سوی دیگر، حلقۀ واسطه­ای است که به نثرهای فنّی می­پیوندد. علاوه بر این، ویژگی­هایی در آن هست که آن را از مشابهات خود ممتاز می­سازد. به جز...

اسناد دیوانی یکی از تولیداتمهم نظام دیوان‌سالاری­ و از منابع ارزشمند برای پژوهش در تاریخ تحول نظام­ اداری است. این ارزش و اهمیّت برای تحقیق دربارة دورانی همچون دورة زندیه که منابع و اطلاعات در خصوص نظام اداری آن با کمبود مواجه است، بیشتر می­شود. این پژوهش درصدد است تا ضمن ارائة نکاتی دربارة وضعیت ثبات سیاسی این دوران و تأثیر آن بر روند تولید اسناد دیوانی و نیز با اشاره به مفاد منابع تاریخی نگاشت...