رشوه و اقسام آن یکی از پدیده های شوم اجتماعی است که در تاریخ ایران – به ویژه در دوره معاصر- همواره مطرح بوده است. نشانه ها و آثار این پدیده را تقریباً در بیشتر امور جامعه و سیاست های این دوره می توان مشاهده کرد. این مقاله در پی روشن کردن زمینه ها و شیوه دریافت و پرداخت رشوه و پیشکش، موضوعات و موارد رشوه دهی و رشوه گیری است. این نوشتار که به شیوه توصیفی – تحلیلی و بر پایه برخی از منابع دست اول هم...

موضوع مربوط است به گوشه ای از زندگی پرماجرای"مردم " در عهد ناصرالدین شاه. ابتدا تصویری از این شه بی خیال و حسود ارائه شده است و بعد اشاره ای به زندگی پلید او در حرمسرا شده است . البته هدف از ارائه این تصویر از رخوت طلبی و شهوترانی او فقط بخاطر این است که خواننده مقایسه ای داشته باشد از این اتلاف هزینه ها. سپس به ترکمن تازی در خراسان اشاره ای رفته است و به دنبالش بلایای طبیعی: قحطی و سیل و زلزله...

در این نوشتار تحت عنوان: آشوب ها، نا آرامی ها و اقدامات ضد دولتی ایران عهد ناصری (1313_1264) به بررسی تحولات عصر ناصری با توجه به چالش های سیاسی مذهبی رخ داده در طی سلطنت پنچاه ساله وی پرداخته می شود. اینکه چگونه این سلطنت دوام یافت و در عین حال با بسیاری از نا آرامی ها دست و پنجه نرم می کرداز جمله مسائلی است که ذهن پژوهشگران را به خود اختصاص داده است. در این پژوهش ابتدا به معرفی تحولات عصر ناص...

به منظور بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان خاندان قاجار، مطالعه ی حرمسراهای این دوران اهمیت به سزایی خواهند داشت. موقعیت حرمسرا های دوره ی قاجار و کارکردهای سیاسی – اجتماعی آن، ضرورت تعمق در این نهاد را برای تبیین ساخت سیاسی دولت قاجاریه ایجاب می کند. برخی موضوعات، در محدوده ی کارکردهای حرم، اهمیت بیشتری خواهند داشت؛ از جمله: 1-روند ورود زنان به حرمسراهای شاهان قاجار چگونه بوده است؛ 2- زندگی آنان ...

تحول در راه سازی شوسه در ایران، از دوره قاجار شروع شد. در این تحول، نقش روشنفکران، قدرت های خارجی و پیوستن ایران به اقتصاد جهانی، بسیار مشهود بود. در این دوره توسعه راه سازی در کشور، به طور مستقیم با اقتصاد، رشد اجتماعی، بهداشتی و در نهایت توسعه و پیشرفت کشور در رابطه بود. ایجاد راه شوسه متناسب با اقتصاد و جمعیت منطقه مازندران، از دوره صفویه به عنوان یکی از اهداف نظام حاکمه مطرح بود تا اینکه در...

  شکل گیری احزاب و گروههای سیاسی در ایران به انقلاب مشروطیت باز میگردد.زمینه های پیدایش احزاب در ایران را باید در حوادث،جریانها،تشکلها و انجمنهای سیاسی پیش از مشروطیت جستجو کرد.انجمنهای سیاسی از دوره ناصرالدین شاه(حدو سال 1147ق)با تشکیل فراموشخانه توسط میرزا ملکم خان ناظم الدوله آغاز گزدید.هر چند در ابتدا ناصرالدین شاه اجازه فعالیت به ملکم خان و همکارانش داد ولی پس از مدتی جلوی فعالیت ان گرفته...

آغاز سال 1275 ق.، آغاز تحول جدیدی در دستگاه اداری ایران بود و آن حذف پست صدراعظمی و تاسیس شورای دولتی متشکل از شش وزارتخانۀ داخله، خارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و وظایف و اوقاف است. ریاست شورای وزیران به میرزا جعفرخان مشیرالدوله واگذار شد. عمر شورای وزیران در 29 شعبان 1288 ق. با حکم ناصرالدین شاه به پایان رسید. در سال های بدون صدراعظم، چندین دستورنامه و آئین نامه به تصویب شورای دولتی و شاه رسید. در ...

دارالترجمه همایونی» یکی از بخشهای فعال «اداره انطباعات» بود که به فرمان ناصرالدین شاه و به همت محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در 1300 ق تاسیس گردید. این مجموعه در عرف آن دوره سازمان وسیعی محسوب می‌شد که با به کارگیری مترجمین حاذق علاوه بر ترجمه آثار خارجی و گسترش زبان‌آموزی، چاپ و نشر آثار اروپایی را در دوره ناصرالدین شاه رونق بخشید. چگونگی شکل‌گیری «دارالترجمه همایونی» و ارتباط آن با دارالطباعه عصر...

سازمان اداری ایران در دوره قاجاریه با اقتباس از تشکیلات اداری دوره صفویه شکل گرفت و همگام با تثبیت حکومت قاجاریه و توسعه روابط خارجی، به سرعت گسترش یافت. بخش زیادی از این گسترش تشکیلات مربوط به دوره طولانی حکومت ناصرالدین شاه قاجار است. در دوره ناصری نه تنها گستره این تشکیلات افزایش یافت ، بلکه تغییرات زیادی نیز در بدنه و ساختار آن بروز کرد. بخش مهمی از این تغییرات در حوزه وزارتخانه ها و مربوط ...

گفتمان سنتی مسلط جامعه ایران در دوره قاجاریه، پاتریمونیال سنتی بوده است که گزاره های غالب آن ترکیبی از گزاره های نظام قبیله ای قاجارها و اندیشه شاهی ایرانی بوده است. نوع دولت برآمده از این گفتمان دولت استبدادی بود که یکی از مولفه های مهم آن فقدان قانون ناظر بر عملکرد همه اجزای حکومت بود. در دوره قاجاریه، به دنبال آشنایی ایرانیان با غرب و گفتمان مدرن، تغییراتی در نوع نگاه حاکمان به امر حکومت پدی...