نقد کهن الگویی، رویکردی تلفیقی و میان رشته ای است که به نقد و تحلیل کهن الگوها در بستر اساطیری آفرینش های ادبی می پردازد. شالوده ی این نقد بر مکتب روان شناختی تحلیلی یونگ و مطالعات انسان شناختی بنا شده است. دراین پژوهش، هشت کتاب سهراب سپهری بر مبنای نقد کهن الگویی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نخست در فصل کلیات به معرفی و بررسی شیوه نقد کهن الگویی پرداخته شده است، سپس در فصل دوم با کاربرد ...

انسان در طول حیات دنیوی خویش از سویی به نیکی و زیبایی و از سوی دیگر به زشتی‌ها می‌گراید. از این رو، خداوند در قرآن خطرات و خطورات پلید نفسانی را به انسان یادآور شده‌است و نفس امّاره را به مثابه خاستگاه زشتی‌گرایی روان، فریبنده توصیف و شناخت مهالک نفسانی را مقدمه وصول به حیات طیبه قرآنی معرفی کرده است. یکی از وظایف دانش روان‌شناسی کشف و تبیین خاستگاه زشتی‌گرایی نفس و عوامل مؤثر بر انحراف حیات بشر...

این نوشتار به روش  تحلیلی _ توصیفی (کتابخانه ای ) انجام گرفته است و برآن است تا ضمن تحلیل داستان رزمنامه کنیزک مطابق با الگوی ریخت شناسی پراپ و روشن نمودن خویشکاری کنیزک، هم زمان با روش نقد کهن الگویی یونگ ، کهن الگو آنیما را در شخصیت کنیزک کاویده تا شاید دلیلی روان شناختی بر گزینش این نام از سوی مصحح  وراویان معلوم دارد. اگر چه حضور کنیزک بسامد کمی دارد اما به عنوان عنصر آگاهی دهنده و پیوند ده...

«آرکی¬تایپ» عبارت است از تمامی الگوها، تصاویر و بن مایه های تکرار شده در اساطیر و ادبیات که مفاهیم یکسانی را برای سطح وسیعی از بشریت و فرهنگ ها در طول نسل¬های متفاوت القا می کنند. کارل گوستاو یونگ، به مفهوم «آرکی تایپ» جنبه¬ی روان شناختی بخشید. قبل از او «جیمز فریزر» این بن مایه های جهان شمول را - البته بدون اشاره به اصطلاح آرکی تایپ- مورد بررسی قرار داده بود. بعدها هم، «نورتروپ فرای» این اصطلا...

این پژوهش به تحلیل کهن الگویی آزمون های موجود در شاهنامه، اختصاص دارد. کهن الگو، مهمترین اصطلاح مکتب روان کاوی روان پزشک سوئیسی – کارل گوستاو یونگ - است و شامل تصاویر کهن و افکار غریزی است که در ناخود آگاه جمعی مشترک همه ی انسان ها وجود دارد. این صور و خاطرات ازلی به شیوه ای نمادین در رویا و اسطوره خود را به ما نشان می دهند. از آنجا که اثری سترگ همچون شاهنامه، سرشار از ، اسطوره ها ، پهلوانی ها...

تحقیق حاضر به بررسی رمان های قلمرو طلا و راه درخشان نوشته مارگارت درابل از دیدگاه روان شناختی کارل یونگ پرداخته است. محقق بر آن است تا شخصیت های اصلی این رمان ها را بر اساس دسته بندی روان شناسی یونگ موردبررسی قرار دهد. برمبنای نظریه یونگ هشت گروه شخصیتی وجود دارد که شخصیت های رمان را می توان در این گروه ها جای داد. همچنین در جهت درک بیشتر تئوری «گونه های روانشناسی» در این پژوهش تعدادی دیگر از م...

مجموعه ی حاضر نقد روان شناختی غزلیات عارفانه ی سنایی غزنوی، شاعر و حکیم قرن ششم هجری، بر اساس نظریات روان شناسی یونگ که داده های روان شناسی وی افق های تازه ای از متن را پیش چشم محققان گشوده است. می باشد. علت انتخاب غزلیات عارفانه سنایی در این پژوهش ، یکی از اهمیت آن از حیث جوهره ی شعر فارسی است؛ و دیگر اینکه سنایی آغازگر شعر و غزل عرفانی در ادبیات فارسی است و عرفان و مفاهیم عرفانی را به حوزه ی ...

کهن نمونه ها، با تصویرهای کهن نمونه ای مانند کوه و اعداد و درون مایه های کهن نمونه ای چونان آفرینش و مرگ همسان نیست و به گمان نهان پژوه سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، کهن نمونه ها، سازنده نمایه ها و درون مایه های کهن نمونه ای است. پنج کهن نمونه «خود»، «سایه»، «نرینه روان (= آنیموس)»، «مادینه روان (= آنیما)» و «نقاب» از کهن نمونه های برجسته و بُنیادین یونگ است که کارکرد آنها در دبستان نقد اسطوره شناخت...

کهن نمونه ها، با تصویرهای کهن نمونه ای مانند کوه و اعداد و درون مایه های کهن نمونه ای چونان آفرینش و مرگ همسان نیست و به گمان نهان پژوه سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، کهن نمونه ها، سازندة نمایه ها و درون مایه های کهن نمونه ای است. پنج کهن نمونة «خود»، «سایه»، «نرینه روان (= آنیموس)»، «مادینه روان (= آنیما)» و «نقاب» از کهن نمونه های برجسته و بُنیادین یونگ است که کارکرد آنها در دبستان نقد اسطوره شناخت...

چکیده این مقاله، بر پایة مطالعة موردی آرای کارل گوستاو یونگ دربارة دین، به این پرسش پرداخته است که دو رویکرد متفاوت روان شناختی و فلسفی به دین در چه وجوهی از یک دیگر متمایز می شوند و چرا شناختِ این تمایز برای منظومة دین شناسی اهمیت دارد. برای پاسخ به این پرسش ها، مقاله در مقدمه، با اشاره به سه مقطع تاریخیِ «روان شناسی دین»، ضمن تقریر دیدگاه یونگ در متن مقطع سوم و پس از برشمردن برخی نقدهای ارائه...