اومانیسم شالوده فرهنگ و فلسفه بعد از رنسانس در غرب است که بر اساس آن، انسان میزان کلیه ارزش ها و فضایل از جمله حق و حق گرایی است. در طول چند قرن که اندیشه مزبور در شاهرگ های جوامع غربی جریان دارد تحولاتی اساسی در این نگرش رخ داده است. اومانیسم علاوه بر شمول بر اصولی چون اختیار و آزادی و فردگرایی انسان، به علت وجود اصل مدارای دینی با هر دین و آیینی از توحیدی گرفته تا الحادی قابل جمع است. در تلق...

بی‌تردید رنه دکارت، فیلسوف فرانسوی، یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین چهره‌ها نه تنها در فرایند سیر تاریخی فلسفه غرب، که بر تمدن دوران جدید آن دیار است. از این رو، فهم فلسفه و تمدن نوین غرب بدون شناخت اندیشمندی چون او کامل نخواهد بود. از طرف دیگر، رنسانس نیز دوره نضج گرفتن مدرنیته غربی است و گوهر آن نیز انسان‌گرایی یا اومانیسم است. در این دوره، نردبانی که در سده‌های میانه، رو به «آسمان» بود معکوس...

هر نظام اخلاقی برپایهٔ مبانی نظری بر ایدئولوژیک خاص خود استوار است. در نوشتار حاضر به این مسئله پرداخته شده است که اریک فروم (1980 ـ 1900 م) این مبانی را جهت تدوین نظام اخلاقی ـ تربیتی خود از آموزه های اومانیستی اتخاذ کرده است. لذا گزاره های اخلاقی آن منحصر به حیات دنیوی انسان است و پیامدهای اخلاقی حاصل از این نظام نیز متناسب با جامعه ای اومانیست می باشد. از آنجایی که رواج اخلاقیاتِ اومانیستی، ض...

انسان وتامّل در چیستی یکی از موضوعات محوری تفکر و اندیشه ی بشری بوده است. پس از پیدایش جنبش اومانیسم در مغرب زمین، انسان به شکلی دیگر تعریف می شود که بر خلاف چارچوب های مذهبی پذیرفته شده ی پیش از آن بود. مثنوی به عنوان متنی از پیش اندیشیده شده مجال خوبی را فراهم می آورد تا از خلال آن نوع نگاه اندیشمندی مسلمان و عارف به حوزه ی مسائل انسانی مورد تامّل قرار گیرد. در این پژوهش سعی می شود با نگاهی ...

اومانیسم در لغت به معنای بشر گرایی، اصالت انسان، انسان مداری و انسان محوری و مانند آن است. در اواخر دوران باستان و قرون وسطا محققان و روحانیون میان حوزه هایی از معرفت و فعالیت که از کتاب مقدس نشأت می گرفت، و حوزه هایی که به قضایای عملی زندگی دنیوی مربوط می شد فرق گذاشتند. از آنجا که حوزه دوم بخش زیادی از الهامات و متون مورد نیاز خود را از نوشته های رومی به ویژه یونان باستان می گرفت، مترجمان و آ...

در عرصه ی اندیشه بحث رویارویی مکاتب بشری و الهی از جمله مسائل مهم می باشد در این راستا پژوهش ذیل سعی دارد به بیان کیفیت ارتباط اومانیسم با اسلام که هردو پیروان بسیاری دارند، بپردازد و اصول همگن و ناهمگن آن ها را بررسی نماید. از جمله مباحث مهم این دو رویکرد بررسی موقعیت انسان و توانایی هایش از جمله عقل است. اومانیسم سکولار که قسیم اومانیسم دینی و دین اومانیستی است این تأکید را تا حد حذف خدا و جا...

نیچه متفکری است که همه تمدن غرب را مورد انتقاد قرار می دهد و هیچ امر را استثنا نکرده است، عقل، دموکراسی، اخلاق و... با این همه یکی از موثرترین متفکران سده اخیر است. وی زبان وجود را زبان اراده معطوف به قدرت می داند والبته مراد او از قدرت آن نیست که در روانشناسی مطرح می شود، بلکه اراده و تفکر در او عین وجود و موجود است یعنی وجود با اراده تشخص پیدا می کند. این اراده مساوی با قدرت است و برای تثبیت ...

الحکیم با بهره گیری از عناصری مانند گفت و گو، اسطوره، طنز، اقتباس از داستان های قرآنی و آوردن نثری موزون و روان، کوشش کرده است تا نمایشنامه های خود را به شکلی دلنشین و جذاب ارائه کند. وی با بهره گیری از نظریه های پوچ گرایی و انسان گرایی در برخی مکاتب ادبی – فلسفی غرب و آمیختن آن با آموزه های دینی و اسطوره های شرقی، بر آن بود تا به طور غیرمستقیم، الگوی مطلوبی از یک انسان را به خوانندگان آثار خود...

هدف این پژوهش شناخت اصول و ارزش های لیبرالیسم و استخراج دلالت های آن در تعلیم و تربیت اخلاقی است که در این راستا از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. لیبرالیسم در شناسایی ارزش های بنیادین خود چارچوبی غیرعقلانی را نمی پذیرد و با اتکا به اصل فردیت و عقلانیّت ارزش هایی را در نظر می گیرد. از اساسی ترین اصول و ارزش های لیبرالیسم فردگرایی، عقل گرایی، آزادی، تساهل و مدارا، پذیرش تکثر و تنوع، اقتصاد آ...

با سخن گفتن از مکتب اومانیسم، مطرح کردن نام ژید و مونتینی مسأله ای اجتناب ناپذیر است. چون تلاش اصلی این دو متفکر معروف ادبیات فرانسه، دادن اصولی تربیتی برای تمام بشریت است. ژید و مونتنی در آثار خود به انسان و خوشبختی او که یکی از بزرگترین اهداف مکتب انسان گرائی می باشد پرداخته اند. اگر چه مونتنی اومانیستی اخلاق گرا و در مقابل ژید اومانیستی اخلاق ستیز بود اما هر دو پس از کشف وجود خویش سعی در شنا...