میخاییل باختین از بزرگترین نظریه پردازان در حوزهء نقد ادبی به ویژه در زمینه رمان به شمار می آید. وی با معرفی مفاهیمی همچون منطق مکالمه چند صدایی و عنصر کارناوالی د ر نظریه ادبی خود، توانست از منظری کاملاً نو به رمان بنگرد. آراء و عقاید وی در باب رمان چندآوای- که از مشخصه های اصلی آن تعدد صداها و آگایی های شخصیت ها است- و دیدگاه ویژهء او در مورد کارناوال، و عنصرخنده و نیروی زایدهء نهفته در این پد...

رمان سرگذشت حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه از جمله آثاری است که ردپای موج جدید استعمار در آغاز سدة نوزدهم در آن به خوبی آشکار است، استعماری که به یاری گفتمان نوپای شرق‌شناسی، متون ادبی را همچون ابزاری برای گستراندن و مستحکم ساختن آمریت و اقتدار غرب بر شرق به کار گرفت. در این نوشته، تلاش بر این است که با بررسی مناسبات سیاسی ایران و انگلستان در دهه‌های آغازین سدة نوزدهم و تشریح نقش موریه در این ...

نقد ادبی فمینیستی، یکی از انواع روی کردهای نقدی است. منتقدان این نحله ی فکری معتقدند بر ادبیات، هنجارهای مردانه حاکم است و تجربیات، خواست ها، علایق و عواطف زنان در زیر نقاب این هنجارها رنگ باخته و بی اهمیت جلوه داده شده اند، لذا قصد دارند تا با بررسی و تحلیل دوباره ی آن با نگرشی دیگرگونه این سنت های ادبی مردسالارانه را آشکار سازند تا از این طریق بیان دارند که چگونه متون ادبی از تمایزات جنسی در ...

اقتباس از متون ادبی، یکی از مهم ترین و پُرکاربردترین شیوه های ساخت فیلم سینمایی است، که باوجود همه ی موافقت ها و مخالفت ها، هم چنان سنتی پُرطرفدار در سینماست. رمان، شبیه ترین نوع ادبی به فیلم است و بیشتر اقتباس های سینمایی، برمبنایِ رمان ها صورت می گیرد. در نقد ادبی جدید، به هر مجموعه ای از نشانه ها «متن» گفته می شود؛ بنابراین، متون، نه صرفاً مکتوب، که تصویری و شنیداری نیز هستند. اقتباس سینمایی، نو...

چکیده نظریه پردازان ساختار گرا هموار سعی در ایجاد قانون و قاعده ای کلی و جامع جهت تحلیل آثار ادبی بویژه رمان داشته اند که قابل تعمیم به همه داستان ها باشد. این نظریات که با ولادیمر پراپ آغاز شد همواره توسط دیگر نظریه پردازان نظیر گریماس، تودوروف، فیلپ هامون وغیره گسترش یافت. یوسف ادریس به دلیل اهمیتی که برای ساختار رمان قائل بود، اسلوبی زیبا داشت، و به طور کلی بارزترین ویژگی ها ساختاری او شامل،...

گفتمان پس از جنگ جهانی دوم منجر به ترویج ایدئولوژی یکسان سازی هویتها و دیدگاه جدیدی نسبت به انسان شد. رمان "موج سفید" اثر دلیلو گفتمان پس از جنگ را ازطریق فرهنگ عامه، رسانه جمعی، تکنولوژی و همانند سازی بیان می کند. دلیلو نشان می دهدکه چگونه شرایط انسان پس از جنگ به ایجاد زندگی جعلی، هویتهای ازهم پاشیده، اضطراب، عدم اطمینان و ترس از نابودی می انجامد. پژوهشگر تحقیق حاضربر آن است تا نگرانیها و اضط...

فضای ادبیات جدید ایران در دو دهه ی اخیر، همگرا با فضای جهانی ادبیات از موج ادبی پسامدرنیسم تأثیر پذیرفته است و رمان های پسامدرن که از اواخر دهه ی هفتاد در این فضا مطرح شدند، امروز به عنوان یک واقعیت در آخرین منزل سیر تطور سبکی در داستان نویسی کشور، غیر قابل انکار هستند. نسبی‏گرایی و بومی‏گرایی پسامدرنیستی این امکان را فراهم می‏کند تا کنشگران این حوزه، مفاهیم فلسفه ی پسامدرن را بر اساس اقتضائات ...

چه چیز باعث شده است که یگانه رمان ج ی .دی.سالینجر، یعنی ناطور دشت، علی رغم اینکه خواندنش بارها قدغن شده است، به یکی از پرخوانده ترین رمان های طول تاریخ بدل گردد؟ مورد تحریم قرار گرفتن و محبوب بودن توامان رمان آن را به نمون ه ای عالی برای تجزیه و تحلیل از دیدگاه نقد خواننده محور تبدیل کرده اس ت . این مقاله بر اساس رهیافت ها و نظریه ها ی نقد خواننده محور، ب ه ویژه دیدگاه های ولف گانگ ایزر، می کوش...

در ادبیات معاصر، از میان گونه های متنوع ادبی، خود سرگذشت نامه نویسی مجالی فراهم می آورد تا نویسنده از ورای خاطرات خود که با صمیمیتی خاص در هم آمیخته اند هویت وسیر تحول خویش را بازیابد و باز نماید. از این رو گرایش برای کشف فردیت و هویت خویش در میان آثار نویسندگان زن که اغلب حدیث نفس گونه و زندگینامه وار دارند، از جایگاه چشمگیری برخوردار است. همچنین، مطالعه حاضر به بررسی ابعاد گوناگون شکل گیری ه...