افزایش نرخ شهرنشینی در کشور و حرکت به سوی صنعتی شدن و بیرون آمدن از ساختار سنتی نظام شهری باعث ایجاد یک نظام نامتعادل شهری در کشور و خصوصاً استان مورد نظر (خراسان رضوی)در این پژوهش گردیده است. استان خراسان رضوی با دارا بودن بیشترین فاصله نسبی جمعیتی بین شهر اول و دوم (ضریب نخستینگی) در کشور، دارای موقعیت خاصی در این زمینه است. با توجه به جایگاه مطلوب این استان در عرصه کشاورزی صنعت منتج از آن، ا...

یکی از اجزاء اصلی شکل دهنده ساختار شهری محورهای شهری (معابر شهری) هستند که نقش زیادی را در سازمان فضایی شهرها ایفا می‌نمایند. در واقع شبکههای ارتباطی بستر ایجاد ارتباط مناسب بین انسان، فضا و فعالیت می‌باشند. به طور کلی در غالب محیط‌های شهری هر مسافر شهری تحت یک انتخاب عقلانی، تصمیم به سفر با گزینه‌های مختلف گرفته و با هدف انجام یک فعالیت مشخص از یک مبدا معلوم , مقصدی را انتخاب و با تعیین مسیر ب...

     امروزه عدالت اجتماعی بیشتر از هر موضوعی در مدیریت شهری اهمیت دارد و می­تواند همه جنبه­های زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار دهد. از دیدگاه عدالت اجتماعی یکی از اهداف مهم برنامه­ریزی شهری دسترسی و بهره­وری عادلانه همه شهروندان به  کاربری­ها و خدمات عمومی است و بایستی مکانیابی کاربری­ها و فضاهای شهری به گونه­ای باشد که تمامی شهروندان به راحتی به این کاربری­ها دسترسی داشته باشند. ازکاربری­های ...

در سال­های اخیر اصطلاح مناطق شهری چندمرکزی در بین صاحب­نظران و برنامه­ریزان رواج گسترده­ای یافته است. با این وجود هریک از آنها رویکرد و نگاه متفاوتی دارند که کاربرد همزمان آنها بدون تمایزی مشخصی در اسناد سیاسی و مطالعات نظری، ابهاماتی را در درک صحیح این مناطق، کارایی و برنامه­ریزی آنها به وجود می­آورد. این مقاله سعی دارد تا حدودی به وضوح مفهومی و     برنامه­ریزی مناطق شهری چندمرکزی کمک کند. روش...

سرعت رشد شهرنشینی موجب تغییرات چشم‌گیری در شیوه­ استفاده اراضی شده که موجب تکه‌تکه شدن اراضی شهری و قرار گرفتن هر کدام به عملکردی تخصصی شده است. در برنامه‌ریزی فضایی تکه‌تکه شدن یک پدیده شناخته‌شده می­باشد که ظهور اولیه آن را می­توان در زمینه کاربری اراضی شهری یافت. در مبانی سیاست­های فضایی تکه‌تکه شدن فضایی اغلب به عنوان یک پدیده­ی منفی درک شده، ولیکن هدف این پژوهش استفاده از این مفهوم در سنجش...

در این مطالعه چگونگی استقرار و توزیع فضایی جمعیت و فعالیت در استان زنجان مورد بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل نظام شهری جمعیتی و جهت بررسی میزان نخست شهری از سه روش شاخص های نخست شهری، محاسبه شاخص های عدم تمرکز و قانون توزیع رتبه – اندازه شهری استفاده شد. سپس برای تحلیل عملکردی نظام شهری شاخص هایی که از بررسی متون نظری بدست آمده بود استفاده گردید و با روش تحلیل عاملی به تحلیل عملکردی نظام شهری...

نوشتار حاضر پس از ارائه یک دسته بندی از نشانه های شهری به طور عام، درصدد پاسخگویی بهاین سوال است که اولا کدام گونه از نشانه ها در خوانایی معابر ساختاری شهری نقش پررنگ تری ایفا میکنند؛ و ثانیا سه مؤلفه کالبدی-بصری، عملکردی و معنایی نشانهها هر یک چه نقشی دربهیادسپاری آنها دارند. بدین منظور دراین پژوهش کیفی پس از مرور ادبیات موضوع و جمعبندی آن و تدوین یک چارچوب مفهومی از انواع نشانههای شهری؛ در گا...

اقلیم کره زمین می تواند به طور طبیعی یا تحت تأثیر فعالیت های انسانی تغییر کند. انسان مدرن با استفاده از سوخت های فسیلی و تولید گازهای گلخانه ای به این تغییرات اقلیمی دامن زده و سرعت گرمایش جهانی را تسریع کرده است. برای مواجهه با تغییرات اقلیمی دو راهبرد اصلی سازگار شدن و تعدیل شدت را می توان اختیار کرد. در بین موجودات زنده، گیاهان تأثیرات انکار­ناپذیری بر اقلیم داشته و به ویژه در محیط های شهری ...

مناطق پیراشهری به عنوان فضاهای احاطه کننده پیرامون شهر و طی فرآیند شهر گرایی ؛ تکوین یافته و توسعه مناطق کلانشهری را تحت تأثیر قرار داده اند. از این رو ضروری است با اتکا به مفاهیم و روشهای ناظر بر مدیریت شهری یکپارچه فضایی – عملکردی به عنوان الگوی مناسب و مؤثر، در جهت مدیریت توسعه پایدار مناطق پیراشهری گام برداشت . بر همین اساس این مقاله ضمن مطالعه و بررسی مفهوم پیراشهری و پیامد های آن ؛ به برر...

شهرهای بزرگ و بویژه کلان شهرها بعنوان موتورهای قدرتمند رشد اقتصادی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد ملی بر عهده دارند . امروزه گرایش ها و روندهای کلان توسعه در بستر جهانی شدن اقتصاد و توسعه فناوری های نوین بنا به ماهیت ، فضای کلان شهری را ترجیح می دهند و رقابت توسعه های ملی در چارچوب مناطق کلان شهری کشورها خلاصه شده است . اما با وجود نقش و جایگاه کلان شهرها در توسعه ملی ، روند فزاینده کلان شهری ش...