صدر الدین محمد شیرازی، مشهور به صدر المتألهین و ملا صدرا، در سال 979 هـ. ق. در شیراز متولد شد. وی تنها پسر ابراهیم شیرازی بود. ابراهیم مدتها منصب امارت داشت و از چهره‏های قدرتمند سیاسی و اجتماعی شهرش به شمار می‏رفت. صدر الدین، پس از تکمیل تحصیلات مقدماتی، رهسپار کاشان شد(1) و پس از مدتی تلمذ در کاشان، در حدود سال 995 هـ. ق. برای تکمیل تحصیلات عازم اصفهان گردید. در اصفهان نزد شیخ بهایی به تحصیل ...

1- در مورد اینکه آیا چقدر آیات و روایات بر باز شدن دریچه های فکری قلسفی بر روی او تأثیر داشته و چقدر افکار فلسفی او بر تفسیر و تشریح آیات و روایات تأثیر گذاشته باید گفت که تأثیر در شقّ دوم بیش از تأثیر در شق اول است. بنابراین صدرا در این شروح و استفاده هایی که از آیات و روایات کرده بیشتر افکار و انظار فلسفی خویش را مدّ نظر داشته است و البته به شکلی که با معنای آیات و روایات هیچ گونه تناقضی پیدا ن...

چکیده مسئله وحدت وجود از جمله مهمترین و پیچیده ترین مطالب فلسفی و عرفانی مورد توجّه است که همواره محل بحث و تأمل اندیشمندان بسیاری بوده است. برخی چون ابن عربی، قونوی، عبدالرازق کاشانی با رویکرد شهودی به این مسئله نگاه کردند و کسانی چون ملاصدرا با رویکرد عقلی وصیغه فلسفی آن را اثبات نموده و امثال کسانی چون علاء الدوله سمنانی، این مسئله را به چالش گرفته و نقد کرده است.این نوشتار درپی آن است تا دید...

مسئلة تناسخ یکی از موضوعات پردامنه‌ای است که در ادیان گوناگون به‌ویژه ادیان غیرابراهیمی مطرح است. از مسائل مطرح در دین اسلام مسئلة مسخ است. تبیین این مسئله و پاسخ به سؤال‌های پیرامون آن با توجه به مبانی فکری مختلف و درک صحیحی از تلقی ناصحیح از مسخ، زمینۀ ارائۀ دیدگاه‌های متفاوتی از آن‌ را پدید آورده است. در این مقاله کوشیده شده دیدگاه صدرالمتألهین، به‌ویژه با توجه به نگاشتۀ مستقل وی در تفسیر، ب...

ایمان، در حقیقت یکی از دو فصل ممیز انسان است و انسان با بهره مندی از ایمان و علم به مراتب عالیهء کمال می رسد. از این رو شناخت "حقیقت ایمان " برای بشر ضروری و مفید است. این مقاله بر آن است که حقیقت ایمان را از دیدگاه دو فیلسوف عالم تشیع یعنی صدرالمتألهین شیرازی و علامهء طباطبایی بررسی کند و نظر این دو فیلسوف شرق را در این خصوص جویا شود. با مراجعه به کتاب های این دو فیلسوف الهی روشن می شود که ملأ...

بدن عنصری، روح بخاری، بدن مثالی و بدن اخروی مراتب گوناگون جسم انسانی هستند که در مقاله حاضر دیدگاه ملا صدرا درباره آنها بررسی می‏شود. آنچه صدرا درباره روح بخاری گفته است، همانند رأى فیلسوفان پیشین است و دیدگاه‏های خاص وى بیشتر در حوزه بدن عنصری و مثالی و اخروی قابل پیگیری است. نظر صدرا در باب بدن عنصری و نحوه حضور صور مختلف در آن – که بر مبنای حرکت جوهری ...

چکیده فارسی: در اسلام کمتر موضوعی مثل ایمان و کفر مورد توجه است. بخش عظیمی از قرآن به آن دو و مسائل پیرامون آنها اختصاص دارد. دانشمندان رشته های مختلف علمی نیز به آن دو به صورت موضوعی پرداخته اند؛ ولی این نوشتار در صدد بر آمده است تا آن را به عنوان «نظریه کفر» در اندیشه ابن عربی وملاصدرامورد توجه و تحقیق قرار دهد.ما مستندات و مطالب را جمع آوری و سپس به توصیف، تحلیل، مقایسه و بیان آنها پرداخت...

رویکرد اشاعره نسبت به مسأله شرور، نیست­انگارانه و رویکرد متکلمان معتزلی شیعی پیش از خواجه نصیر، هستی­انگارانه بوده است؛ اما پس از وی، دیدگاه آنان متفاوت بوده است. از میان فیلسوفان، فارابی نخستین کسی است که به این مسأله پرداخته، میان شرور طبیعی و ارادی تفاوت گذاشته است. پس از او ابن سینا با نگاه نیستی­انگارانه بصورت مفصل با تشقیق شقوق و بیان احکام هر کدام بصورت جداگانه به این مسأله پرداخته است. ...

رساله پس از بیان تاریخ زندگی ، روش فلسفی ، کتب و قسمتی از نظریات تحقیقی و ابتکاری ملاصدرا به بررسی اجمالی اراده از نظر دانشمندان قبل از اسلام و سیر تطّور آن از کندی تا ملا صدرا پرداخته و عینیت علم و اراده و حیات را اثبات می نماید . نگارنده در بیان مطالب از موقف چهارم « اسفار » بهره جسته است . بیان معنای قدرت و فرق میان اراده خداوند سبحان و اراده ما از طریق نقل و روایت و موضوعاتی چون کیفیت استجاب...

رساله پس از بیان تاریخ زندگی ، روش فلسفی ، کتب و قسمتی از نظریات تحقیقی و ابتکاری ملاصدرا به بررسی اجمالی اراده از نظر دانشمندان قبل از اسلام و سیر تطّور آن از کندی تا ملا صدرا پرداخته و عینیت علم و اراده و حیات را اثبات می نماید . نگارنده در بیان مطالب از موقف چهارم « اسفار » بهره جسته است . بیان معنای قدرت و فرق میان اراده خداوند سبحان و اراده ما از طریق نقل و روایت و موضوعاتی چون کیفیت استجاب...