لغت­نامه­ها از اساسی ترین معیارها در آموزش و پژوهش زبانند، لذا انتظار می­رود عاری از هرگونه اشکال باشند. با این وجود به نظر می­رسد که در تعیین مقوله های واژگانی تعداد قابل توجّهی از واژه های موجود در لغت­نامه­های فعلی، تناقض و ناهماهنگی­هایی وجود دارد. در این مقاله به بررسی بحث اتباع در مدخل­های واژگانی لغت­نامه دهخدا می­پردازیم؛ بدین منظور، پس از تعریف فرایند اتباع و مشخصه­های آن در زبان فارسی،...

جهت انجام این پژوهش دو گویشور مرد اصفهانی و دو گویشور مرد یزدی انتخاب کردیم. در انتخاب گویشوران تلاش شد که همگی میانسال ، بومی منطقه و دیپلمه باشند و تماس کمتری با فارسی معیار داشته باشند. جهت بررسی همبست? صوت شناختی تکی? واژگانی در گونه های مورد نظر، نخست چهار جفت کمینه انتخاب کردیم و از گویشوران خواستیم تا جفت های کمینه را سه بار ادا کنند. با ضبط و تحلیل صدای گویشوران توسط نرم افزار پرت و با ...

چندمعنایی پدیده ای رایج در زبان است که تقریباً در تمامی سطوح زبان دیده می شود. پژوهش حاضر به مطالعه ی چندمعناییِ افعال ساده ی حرکتیِ زبان فارسی در چارچوب معنی شناسی واژگانی شناختی می پردازد. هدف از این پژوهش بررسی میزان و کارآیی ساز و کارهای معنی شناسی واژگانی شناختی از جمله استعاره، طرحواره های تصویری و مقوله بندی نمونه ی اعلا در توجیه و توصیف چندمعنایی افعال حرکتی زبان فارسی است چرا که این رویکر...

واژگانی شدگی، چارچوبی برای تبیین فعلِ   غیر ساده حرکتی در زبان فارسی [1]     ندا ازکیا [2]   فرهاد ساسانی [3]   آزیتا افراشی [4]     تاریخ دریافت: 5/10/90   تاریخ تصویب: 18/3/92     چکیده   با توجه به وجود مفهوم حرکت در همه زبان های دنیا، برخی از زبان شناسان ازجمله لئونارد تالمی تلاش کرده اند نشان دهند این مفهوم به شکل های مختلف در زبان های مختلف رمز گذاری می شود. بر همین اساس، کوشیده اند زبان ه...

کلام معصومان علیهم السلام منبع سرشاری از حکمت، معرفت و ادب تعلیمی است که از ظرفیت لفظی ومعنایی بالایی برخوردار است. یکی از مهمترین بخش­های صحیفه رضویه، «حرزیات» امام رضا (ع)  است که علاوه بر معارف والا و ارزشمند، از نظر انسجام واژگانی در حدّ اعلاست. در این مقاله سعی شده است در راستای کشف معانی نهفته در حرزیات این صحیفه وزین، مسأله ی باهم آیی واژگان بررسی و تحلیل گردد. نگارنده ابتدا با استفاده از...

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مقوله­های موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی جهت ایجاد نقشه دانشی علم اطلاعات و دانش شناسی است. روش شناسی : رویکرد پژوهش کیفی است که از پنل دلفی استفاده شده است در این روش با استفاده از نظر خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران،  مقوله­های موضوعی در دو مرحله مورد بررسی قرارگرفت. روش آماری مورد استفاده جهت پاسخ به سوال­های پژوهش میانگین و انحراف معیار و جهت آزمون فرضیه...

باید از جمله مقوله های واژگانی در زبان فارسی است که به طور جدّی با مقولة معنایی وجهیت گره خورده و از این روی، دارای ابعاد معناشناختی پیچیده و قابل تأمّلی می باشد. در مقالة حاضر با بررسی و تحلیل شواهدی از زبان فارسی معاصر، برخی از ابعاد معناشناختی و کاربرد شناختی مقولة باید در این زبان مورد مطالعه قرار گرفته است. این بررسی نشان می دهد که مقولة یاد شده، منتقل کنندة طیف گسترده ای از معانی وجهی در زب...