جهان اسلام از دیرباز دارای مذاهب فکری و اعتقادی با گرایش‌های خاص ازجمله شیعه، معتزله و اشاعره بود. این مذاهب در برخی از مسائل و اعتقادها همچون «امامت و رهبری» دارای اختلاف‌های ریشه‌دار و عمیقی بودند. افرادی با توجه به مبانی فکری و عقیدتی خویش، امامت و به تبع آن، عصمت و اعلم بودن را در غیر پیامبر(ص) نمی‌پذیرند و با توجه به شبهه‌هایی همچون نبودن نصی بر امامت ائمه‌(ع)، خطاکار...

مقاله حاضر به کاوشی پیرامون نظریه امامت درنحله های گوناگون اسلامی می پردازد. مسائلی چون چیستی ، چرایی و کیستی امامت در مشرب های کلامی اشاعره ، معتزله و امامیه مورد بررسی قرار می گیرد. ویژگی های رهبری و چارچوب های نظری مشروعیت قدرت در جامعه مسلمان ، به عنوان نقطه مرکزی پژوهش در این مقاله مطرح شده است. مطالعه نظریه پردازی های دانشیان اهل سنّت درخصوص بایستگی های شخصیتی مقام امامت که برمبنای تصویرتق...

از امامت و ولایت اهل بیت (ع) به عنوان مهم ترین رکن اسلام یاد شده است. از نظر شیعه امامت مقامی است الهی که در طول رسالت از جایگاه مهمی برخوردار است. از نگاه متکلمان شیعه امام حداقل دارای سه مقام والاست: 1. مقام علمی؛ 2. مقام معنوی؛ 3. مقام سیاسی. با صرف نظر از دو مقام معنوی و سیاسی، در باره مقام علمی و دامنه علم امام اختلافاتی میان متکلمان و محدثان شیعه وجود دارد. گروهی آن را محدود به حوزه دین ش...

مسأله امامت در طول تاریخ اسلام یکی از بحث برانگیزترین مسائل بعد از رحلت پیامبراکرم بوده و مباحث بسیاری پیرامون آن مطرح می باشد.از جمله این مباحث می توان به تعریف امام، ضرورت امامت و شرایط امام از دیدگاه دانشمندان مختلف اشاره کرد. دربحث از انواع حکومت،امامت ازدیدگاه علامه مجلسی جایگاه ویژه ای دارد.بیشترین تلاش علمی وی وحجم آثار او اعم ازکلامی وروایی،به ویژه کتاب بحارالانوار، به تبیین مسأله ی ام...

چکیده مسأله امامت از مهمترین مسائل عقیدتی اسلامی و جنجالی ترین مسأله مورد اختلاف فرق و مذاهب اسلامی است. همچنین مطالعه در حقیقت و حقانیت امامت سابقه ای بسیار طولانی در تاریخ اندیشه اسلامی دارد. آثار گوناگون به ویژه رساله های مستقل در امامت و مسائل فرعی آن، نشانگر اهمیت مسأله نزد دانشمندان مسلمان است. دانشمندان شیعه و اهل سنت در آثار تفسیری و کلامی خود به بحث از امامت پرداخته اند، البته با رو...

ولی و مولی در میان اهل لغت و اصطلاح عالمان دینی به معانی متفاوتی بکار رفته و کاربردهای مختلفی داشته است اما آنچه متیقن است نوعی قرابت حسی و معنوی در آن نهفته است که زنجیره وصل همه کاربردهای این مفهوم می باشد. بر این اساس، هر گاه این واژه در امور معنوی به کار رود بر نوعی از نسبت قرابت دلالت میکند و لازمه آن این است که ولی نسبت به آنچه بر آن دلالت دارد، دارای حقی است که دیگری ندارد، و او میتواند ...

طی تمام دوره اسلامی تا کنون ریشه ای ترین بحث در مسأله امامت، «انتصابی و الهی» یا «انتخابی و عادی» بودن آن است. شیعیان معتقد به انتصابی بودن و دیگر مذاهب پیرو انتخابی بودن امر امامت و جانشینی رسول اکرم (ص) هستند .از جمله کسانی که معتقداست که پیامبر برای خویش جانشینی تعیین نکرده و در مورد امامت و خلافت هیچگونه نصی از ایشان برجا نمانده است ،ابن تیمیه حرانی است .از نظر او جانشین پیامبر(ص)را می توان...

امامت در اندیشه الهی و ربانی حضرت فاطمه(س) جایگاه و منزلت بی بدیلی دارد که مبین اهمیت و ضرورت آن در نظام معرفتی آن بانوی بزرگ اسلام است. جنبه ها و مؤلفه های ایمانی مورد تصدیق ایشان برای زیست مؤمنانه متنوع و بسیار بوده و از محوری ترین آنها امامت اهل بیت(ع) است. اهمیت و ضرورت باور به مقام رفیع امامت و معرفت نسبت به این موضوع در کلام حضرت صدیقه طاهره(س) بسیار مشهود است. آن چنان که در خطبه فدکیه من...

خلافت فاطمی به جهت ترویج اندیشه و سیاست خود در جهان اسلام سازمان دعوتی ایجاد کرد که داعیان موظف بودند در مقام مبلّغ دینی و سیاسیِ خلیفه، به ترویج اندیشه اسماعیلی بپردازند. ایرانیان حاضر در سازمان دعوت در مقام حجت و داعی‌الدعاة تلاش داشتند اندیشه برتری دینی و دنیوی امام فاطمی را ترویج دهند. یکی از داعیان برجستة دربارِ فاطمی المؤید فی‌الدین شیرازی است که در ادبیات اسماعیلی به عنوان ادیبی برجسته، متک...

دوران حکومت عباسیان بیش از پانصدسال بودکه درعصردوم عباسی یا عصرطلایی،هم زمان با دوران خلافت متوکل و آغازدوره امامت حضرت امام هادی علیه السلام،به دلیل وجود جریان ها و حوادث سیاسی و دینی، دوره ای حساس در تاریخ خلافت عباسیان به شمار می رود. سیاست دینی دستگاه خلافت متوکل،در جهت حمایت از مذهب اهل حدیث و جماعت سیر می کرد. او این مذهب را یگانه مذهب رسمی و مورد قبول خلافت اعلام و افکار و عقاید مخالف را...