برخی حکیمان مسلمان، همچون ابن سینا معاد جسمانی را به لحاظ فلسفی اثبات‌ناپذیر انگاشته و از همین‌رو تنها به قول صادق مصدّق تمسک کرده‌اند، اما ملاصدرا - حکیم بلندآوازه و نواندیش فلسفۀ اسلامی - بر اساس اصول و مبانی خاصی چون، اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و ... در اثبات و تبیین فلسفی، آموزۀ معاد جسمانی که در متون دینی بر‌ آن تأکید شده است، راهی نو پیموده است. در این مقاله، ضمن اشاره‌ای گذرا به د...

در این مقاله تلاش شده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا مجموعه‌ای از اصول و روش‌های آموزش معاد از احادیث اهل بیت (ع) استخراج شده، سپس با بهره‌‌گیری از یافته‌های دانش تعلیم و تربیت، تفسیر و تحلیل گردند. اصول «مخاطب شناسی»، «انگیزش مخاطب»، «نهادینه ساختن آموزه‌ها در ذهن مخاطب»، «عینیت بخشی»، «استفاده از فرصت‌ها» و «جاری ساختن یاد معاد و قیامت در زندگی» از جمله مهمترین این اصولند. این اص...

باور به معاد در اصلاح و ساماندهی اخلاق و رفتار انسانها در تمامی عرصه های زندگی نقش آفرینی می کند و بدین وسیله انسان، نتایج اصلاح صحیح اعمال خود را با آباد شدن دنیا و آخرتش به دست خواهد آورد. معاد از اصول اسلام است و یک مسلمان باید به آن ایمان داشته باشد و چون مربوط به افعال انسان نیست و از اصول اعتقادی می باشد، تقلید در آن صحیح نیست و شخص باید صحت اعتقاد خود را به طور یقینی به دست آورد. دلایل ا...

حق جویی و حق طلبییکی از نیازهای فطری بشر است که در مبحث عرفان به خوبی قابل انعکاس می-باشد. از این رو عرفان های نوظهور به نوعی در صدد بر آوردن این نیاز بوده و به هر زبان و ابزاری این را بیان می کنند. آنچه در اکثر این عرفان ها به چشم می خورد، مخالفت جدی آنها با عقلانیت، تعقل، فلسفه وشریعت و انسان مداری است، در مقابل گرایش به اموری مثل سحر و جادو، تخیل و اوهام، که قابل اندازه گیری و سنجش نیستند. ا...

پژوهش حاضر به شیوه ی تحلیلی-توصیفی،بررسی عوامل معادگریزی و راه های برون رفت از آن در آموزه های علوی و با تکیه بر نهج البلاغه است. در این راستا غالب تحقیقات صورت گرفته در باب اثبات معاد در قرآن، اعتقاد به معاد و آثار تربیتی ای که این اعتقاد در زندگی فردی و اجتماعی دارد را مطرح کرده اند. امّا این تحقیق بر آن است تا ابتدا به اثبات معاد در نگاه امام علی (ع) بپردازد، زیرا برای ورود به هر بحثی ابتدا ن...

معاد جسمانی و اعتقاد به آن از ملزومات و ضروریّات دین مبین اسلام می باشد، به طوری که عدم اعتقاد به آن از موجبات کُفر است. درباره ی کیفیّت معاد، اندیشمندان اسلامی نظریّات گوناگونی را ارائه کرده اند. متکلّمین از منظر کلامی و فلاسفه از منظر فلسفی و محدّثین از منظر روایات بدین موضوع نگریسته اند. در این مقاله سعی شده است که دیدگاه های دو مفسّر بزرگ عالم تشیّع و تسنّن، یعنی علاّمه طباطبائی و آلوسی در روح المعان...

در باور جوامع اسلامی و در بیان اکثر متفکّران مسلمان، واژه ی روح لفظی برای نامیدن حقیقت انسان هاست؛ همچنان که در مکتب روح شناسی نیز این گونه می باشد. مکتب روح شناسی معتقد است که به طرق ارتباط با ارواح درگذشتگان دست یافته و بدین طریق توانسته است به حقایق پوشیده و انکار ناپذیر دست یابد.آموزه هایی که آنها ارائه می دهنداساس باورهای دینی موحدان از جمله نبوت و معاد را مورد تردید قرار می دهدو این در حال...

یکی از مهمترین دغدغه¬های بشری مسأله ترس از مرگ است. آدمی از نخستین روزهای تاریخ حیات معقول خویش، به تأمل در هویت مرگ پرداخته و به دنبال آن اضطراب و ترس در او پدید آمده است. در خصوص علت ترس از مرگ و راه¬های درمان این ترس، از طرف متفکران و دانشمندان مختلف اعم از فیلسوف، روانشناس، روانکاو، راه¬حل¬های متعددی ارائه شده است. ولی در این پژوهش، این مسأله از دیدگاه اخلاق اسلامی مورد بحث و بررسی واقع می¬...

در بینش اسلامی توجه به چگونگی جهان پسین در دامنه وسیعی از منابع، از متون اولیه آن تا منابع عرفانی و احادیث و ادعیه توجه خاص دارد. یکی از موضوعات، روایت معاد و بهشت است که در جایجای قرآن از آن نام برده شده است. سوره الرحمن در این بین، به¬علت توصیفات بدیع از باغ ابدی بهشت، جایگاه ویژه¬ای یافته است. در این مقاله، ابتدا با مطالعه پیشینه عناصر اصلی باغ اسلامی مانند درخت، آب و ...در تمدن¬های گذشته ...

ابن سینا به معاد روحانی و جسمانی اعتقاد دارد، ولی صرفاً به بررسی فلسفی معاد روحانی می پردازد و معاد جسمانی را به دین واگذار می کند. تصویری که او از معاد روحانی به دست می دهد بر فیلسوفانِ پس از او بسیار اثرگذار بوده است. روش کار او چنین است که ابتدا به ذکر پنج اصل درباره¬ی قوای نفس و رابطه¬ی آنها با لذّت و الم هر یک می پردازد و آن گاه این پنج اصل را در مورد نفس ناطقه پیاده می کند. علّتْ آن است که بر ...