مطایبات ادبی یکی از جلوه­های طنز در ادبیات کلاسیک است که به جهت فضای حاکم بر جامعه زمانه خود و مسدود شدن زمینه خلق طنزهای اجتماعی در کنار ژانر طنز به میدان ادبیات انتقادی پا نهاده و جایگاه ویژه­ای برای خود به دست آورده است. اگر بپذیریم که خلق یک طنز مستلزم برخورداری از ویژگی­های صوری و محتوایی در یک متن می­باشد، پس ناگزیر می­توان این ویژگی­ها را بر مطایبات نیز تعمیم داد. بررسی ساختار صوری مطایب...

پایه‌های ادبیّات غیرجدّ بر هزل، هجو، هجو و هزل، طنز، فکاهه، پارودی، شهرآشوب و شهرانگیز، لطیفه، مطایبه، تهکّم، تسخر، طعن، نکته، بذله، خبیثات، زشت‌نگاری، متلک، کاریکلماتور، استهزاء و نظایر آن‌ها که غالباً از فروع هزل، هجو و طنز است، گذاشته شده است. این نوع ادبیّات در عرصه‌های تاریخ سیاسی، اجتماعی و ادبی ایران بر حسب اوضاع حکومت‌ها، وضع معیشت‌ها و احوال مردم و حوادث طبیعی و تاریخی در ره‌گذر زمان‌ها هم...

ادبیّات منظوم و منثور را به دو بخش کلّی تقسیم کرده اند: جدّ و هزل. جدّیات شامل نوشتارهای اخلاقی، عشقی، رزمی و بزمی است؛ و آثار مکتوب غیرجدّی، مواردی مانند طنز، هجا، فکاهی، لطیفه، بذله، مطایبه، شوخی، مسخرگی، و انتقاد را دربرمی گیرد. در نوشتارهای بازمانده از ادب پیشین فارسی، جز دربارة هجا 1 چیزی درخور توجّه دربارة ادب غیرجدّی نیامده است و اگر گاهی در متون ادب فارسی، مطالبی دیده شود، غالباً هجو را ب هجای ...

دور هرمنوتیکی همواره به‌عنوان یکی از اصول فهم و تأویل، گرچه نام‌نیافته و خاموش، در مواجهۀ انسان با متون و سنت و تاریخ حضور داشته است. در این دیدگاه پدیدارشناختی، فهم امری ابتدا به ساکن نیست، بلکه به‌گونۀ ارجاعی و ترددی، شبکه‌ای از تناظرات فکری به فهم خاصی از هر پدیده منجر می‌شود. علی صفی کتاب لطایف‌ الطوایف را در موضوع مطایبه انشا کرده است، اما این اثر در عمق معناشناختی خود، سرشار از آ...

گروهی از آثار طنز براساس شوخی و مطایبه با آثار ادبی و هنری که پیش‌تر خلق‌ شده‌اند، شکل می‌گیرند. از آنجا که این امر به نسخه‌برداری و تغییر اثر دیگری منجر می‌شود، از مصادیق نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری تلقی می‌شود. مادة 6 مکرر کنوانسیون برن، تغییر اثر دیگری را در صورت لطمه به حیثیت و شهرت مؤلف برنمی‌تابد و به‌موجب بند 1 مادة 9 نیز، تکثیر اثر بدون اجازة مؤلف امکان‌پذیر نیست. بنابراین، مقالة حاضر ت...

بسیاری از طراحان ارتباط تصویری بر آن هستند تا بصورتی غیر مستقیم به موضوعات مورد نظر خود اشاره کنند. یکی از بهترین راه های رسیدن به یک ایده یِ جدید، گذار از روش های عادی و شناخته شده، به همراه استفاده از یک عامل تحریک کننده می باشد. در بسیاری از موارد استفاده عناصر طنز گونه برای رسیدن به موضوع اصلی، بسیار موثر است و به میزان فراوانی حس هیجان و کنجکاوی بیننده را بر می انگیزد. از این رو است که استف...

کروکی ژان اشنوز در سال 1983 منتشر شد و جایزه مدیسی را از آن خود کرد، در این اثر با ژرژ شاو آشنا می شویم که ساکن پاریس است و در یک اداره کاراگاهی کار می کند. او با ورونیک آشنا می شود اما ورونیک بزودی او را ترک می کند. و اما دریاچه ی ژان اشنوز در سال 1989 منتشر شد و بی شک یک رمان جاسوسی است چرا که اشنوز افرادی را روی سن می برد که رسالت های مرموزی دارند. در این رمان با پرسوناژهای به خصوصی مواجه هس...

دور هرمنوتیکی همواره به‌عنوان یکی از اصول فهم و تأویل، گرچه نام‌نیافته و خاموش، در مواجهۀ انسان با متون و سنت و تاریخ حضور داشته است. در این دیدگاه پدیدارشناختی، فهم امری ابتدا به ساکن نیست، بلکه به‌گونۀ ارجاعی و ترددی، شبکه‌ای از تناظرات فکری به فهم خاصی از هر پدیده منجر می‌شود. علی صفی کتاب لطایف‌ الطوایف را در موضوع مطایبه انشا کرده است، اما این اثر در عمق معناشناختی خود، سرشار از آ...

تعاریف و تلقی های مرسوم از طنز و مطایبه در ادبیات فارسی بر تقابلی بنیادین میان «سخن جد» و «سخن غیرجد» بنا شده اند. این پیشفرض، پی آمدهایی را در حوزه طنز پژوهی به دنبال داشته است که از آن جمله به مواردی چون رجحان «سخن جد» بر «غیرجد» و همچنین تقلیل طنز و شوخ طبعی به پیامی اجتماعی، اخلاقی، دینی و ... می توان اشاره کرد. مقاله حاضر با نشان دادن کاستی های این شیوه نگاه، به ویژه در مورد طنزهای عرفانی ...

پایه های ادبیّات غیرجدّ بر هزل، هجو، هجو و هزل، طنز، فکاهه، پارودی، شهرآشوب و شهرانگیز، لطیفه، مطایبه، تهکّم، تسخر، طعن، نکته، بذله، خبیثات، زشت نگاری، متلک، کاریکلماتور، استهزاء و نظایر آن ها که غالباً از فروع هزل، هجو و طنز است، گذاشته شده است. این نوع ادبیّات در عرصه های تاریخ سیاسی، اجتماعی و ادبی ایران بر حسب اوضاع حکومت ها، وضع معیشت ها و احوال مردم و حوادث طبیعی و تاریخی در ره گذر زمان ها همو...