اصل وجوب خمس همانند زکات از ضروریات دین مبین اسلام است. اما موارد تعلق و مصرف این دو مالیات اسلامی همواره به علل گوناگونی مورد بحث و مناقشه میان فقهای شیعه و سنی بوده و در میان موارد تعلق خمس، مورد تعلق آن به ارباح مکاسب بیش از موارد دیگر توجه فقهای فریقین را به خود جلب کرده است. در مورد وجوب خمس بر غنائم جنگی هیچ گونه اختلافی بین فقهای شیعه و سنی وجود ندارد. اما در غیر غنائم جنگی اختلاف دیدگاه...

یکی از فرایضی که در شیعه به آن اهمیت ویژه ای داده می شود، پرداخت خمس است. اهل سنت معتقدند در قرآن تنها یک آیه در مورد خمس آمده است، پس اهمیت خاصی ندارد و همان یک آیه هم در مورد غنایم جنگی است؛ نه ارباح مکاسب و تجارت، که شیعه به آن معتقد است. اما ادلۀ شیعه بر نقد ادلۀ اهل سنت عبارت است از: 1. اولاً بیش از یک آیه در مورد خمس در قرآن آمده است؛ ثانیاً بر فرض وجود فقط یک آیه دربارۀ وجوب خمس، مگر فریضۀ...

یکی از فرایضی که در شیعه به آن اهمیت ویژه‌ای داده می‌شود، پرداخت خمس است. اهل سنت معتقدند در قرآن تنها یک آیه در مورد خمس آمده است، پس اهمیت خاصی ندارد و همان یک آیه هم در مورد غنایم جنگی است؛ نه ارباح مکاسب و تجارت، که شیعه به آن معتقد است. اما ادلۀ شیعه بر نقد ادلۀ اهل سنت عبارت است از: 1. اولاً بیش از یک آیه در مورد خمس در قرآن آمده است؛ ثانیاً بر فرض وجود فقط یک آیه دربارۀ وجوب خمس، مگر فریضۀ...

 بحث رفتار مصرف‌کننده، از مباحث مهم اقتصاد به‌ ویژه اقتصاد اسلامی است. در تحقیق حاضر نظریه بهینه یابی مصرف بین دوره ای با توجه به چارچوب اقتصاد اسلامی بسط داده شده است. ابتدا با توجه به احادیث و چارچوب الگوی بهینه مصرف بین دوره ای این نتیجه بدست آمد که تابع مطلوبیت فرد مسلمان علاوه بر مصرف به انجام کارهای خیر نیز بستگی دارد. با توجه به محدودیت بودجه فرد مسلمان و اینکه خمس باید از پس انداز فرد پ...

در این مقاله، نویسنده با استناد به شواهد تاریخی، به تبیین چرایی اثبات‌ناپذیری وجوب خمس درآمدها در زمان پیامبر اکرم(ص) پرداخته و ضمن پذیرش وجود ادلۀ فقهی کافی، برای وجوب خمس درآمدها در زمان حاضر، ادلۀ تاریخی وجوب خمس ارباح مکاسب در زمان پیامبر اکرم را نقد و رد می‌کند. دستاورد این تحقیق در راستای حکم وجوب خمس ارباح مکاسب، در خدمت فقه به‌کارگرفته می‌شود، هرچند که روش آن با توجه به ماهیت ادلۀ مورد ...

در این نوشتار، استعاره‌های حواس خمس در معارف بهاء‌ولد مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. استعاره‌‌های حواس خمس، به عینی‌‌سازی حقایق غیبی و معرفت عقلی می‌پردازند. این استعاره‌ها، از کمیّت و کیفیّت قابل ملاحظه‌ای در معارف برخوردارند. استعارۀ مرکزی متن عبارت است از: «درک حقایق غیبی و ادراک معرفت عقلی، درک عینیات با حواس خمس است». حواس خمس و ادراکات ناشی از آن‌ها در اثر بهاء‎‌‌ولد، ویژگی معرفت‌‌بخش د...

در این مقاله، برای نقد باور برخی در زمینۀ بخشش خمس توسط امامان شیعه، پس از دسته‌بندی و اعتبارسنجی گزارش‌های این بخشش به ترتیب هر امام، شرایطی که موجب بروز این پدیده در عصر امام بوده، بررسی ‌شده است. در ادامه، شواهد تاریخی دیگری نیز تبیین خواهد شد که مردود بودن این باور را اثبات می‌کنند. شواهدی چون باور جایگزینی خمس به‌جای زکات برای خویشان پیامبر(ص)، وجود روایات تثبیت‌کنندۀ خمس از امامانی که روا...

در بابِ وجوب خمس اموال غیر غنائم جنگی، به‌ویژه ارباح مکاسب، میان فقهای مسلمان اختلاف نظر وجود دارد. فقهای امامیه بر وجوب آن اجماع دارند و فقهای اهل‌سنت بر عدم وجوب آن به جز در رکاز- یعنی دفینه‌های زیر زمین-، فتوا داده‌اند. ریشۀ این اختلاف نظر را علاوه بر تفسیر متفاوت فریقین از واژۀ «غنمتم» در آیه چهل‌و‌یکم سورۀ مبارکه أنفال، باید در ادلّه غیر قرآنی وجوب خمس«ارباح مکاسب» جُست. سایر مذاهب فقهی در خم...

با توجه به نقش کتاب‌های درسی در شکل‌دهی باورها و ارزش‌ها و ضرورت آموزش مفاهیم دینی از طریق دروس دیگر، همچنین اهمیت آموزش احکام عملی دینی در دوره ابتدایی، این مسئله قابل طرح است که احکام عملی اسلام شامل نماز، روزه، خمس، زکات، حج، جهاد در کتاب‌های بخوانیم و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی چگونه ارائه شده‌اند. بنابراین هدف این پژوهش بررسی چگونگی پرداختن به «نماز، روزه، جهاد، حج، خمس و زکات» در کتاب‌ه...