از زمان تصویب قانون مدنی، طلب زن بابت نفقه اش ممتاز شمرده شده است؛ به این معنی که زن در دریافت طلبش بر دیگر طلبکاران، تقدم دارد. این موضوع، در متن اولیه قانون حمایت خانواده پیش بینی و حتی قلمرو امتیاز زن نیز گسترش یافته بود، اما شورای نگهبان، تقدم زن بر سایر طلبکاران را خلاف شرع شناخت. برای همین، در متن نهایی قانون پیش گفته نشانی از امتیاز طلب زن دیده نمی شود. این در حالی است که نه تنها در نوشت...

دین مبین اسلام در مورد حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر احکام جامعی دارد، به گونه ای که پس از فوت آن ها را نیز شامل می شود. رساله حاضر، عمده حقوق و تکالیف زوجه را پس از فوت زوج در قالب مباحث ارث، مهریه، نفقه، عده و حداد از دیدگاه مذاهب امامیه و اهل تسنن بررسی می کند. در مبحث ارث، اطلاقات قرآنی بر برابری زن و شوهر در کیفیت ارث بری دلالت می کند و در مورد احتمال تخصیص قرآن به روایات نیز نظرات م...

 نفقه زوجه غایب مفقودالاثر ازجمله حقوق غیرمالی زوجه محسوب می‌شود که تأثیر فراوانی در ادامه زندگی زناشویی دارد و عدم تأمین آن باعث بروز مشکلاتی در بستر خانواده و اجتماع می­گردد. براساس نظر مشهور فقهای امامیه اگر از غایب خبری باشد یا اینکه ولی­ای داشته باشد که نفقه او را بپردازد، زوجه باید صبر کند، اما اگر خبری از غایب نمی­رسد یا اینکه ولی­ای ندارد که نفقه زوجه او را بپردازد، زن می­...

مفهوم دلیل و بار اثبات دلیل، از مباحث مهم در هر دعوایی است. در مورد بار اثبات در دعوای ترک انفاق زوجه در عقد دائم، این که اگر تمکین را شرط وجوب نفقه بدانیم، اثبات تمکین به جهت استحقاق نفقه، با زوجه می باشد ولی اگر وجوب نفقه را همزمان با عقد قائل شویم، تبعاً زوج بایستی عدم استحقاق زوجه و عدم تمکین وی را اثبات نماید؛ امّا ادعای شخصی که خود را مستحق دریافت نفقه در عقد انقطاعی و در نفقه اقارب می داند...

رشد و پرورش جنین متعلق به زوجین نابارور در رحم زن دیگری که از آن تعبیر به «مادرجانشین» می شود، مسائل حقوقی ویژه ای را با خود به همراه دارد که یکی از آنها بحث نفقه حمل است. به تعبیر دیگر نفقه حمل در ایام بارداری مادر جانشین به عهده ی چه کسی است؛ والدین ژنتیکی جنین یا شوهر مادرجانشین؟ هر چند در این زمینه حکم قانونی وجود ندارد ولی به نظر می رسد با وحدت ملاک از ماده 1109 ق. م. در مورد مطلقه بائن حا...

شناخت موضوع روان گردان‌ها، میزان اعتیاد آور بودن آن، چگونگی و شیوه‌های تولید و توزیع، و همچنین شیوه‌های برخورد با این معضل اجتماعی یکی از موضوعات مهم در جامعه است تا با ایجاد بستر فرهنگی مناسب، راههای جلوگیری از شیوع این بیماری شناخته شود. فرهنگ سازی در این مورد موضوع روان گردان‌ها، توسط رسانه‌های جمعی، کتاب، و مقالات، برگزاری نشست‌ها در حال انجام است. اما با روند رو به رشد میزان و نوع روان گرد...

حوزه ی مسائل زنان در عصر گفتمان حقوق بشر و دموکراسی، جایگاه گسترده ای را در پژوهش های اسلامی معاصر به خود اختصاص داده است؛ اتباط نزدیک این حوزه به خانواده که در اسلام بستر بنیادین تربیت و تعالی جامعه اسلامی برآن استوار گشته ، براهمیت و حساسیت این حوزه افزوده است.بر همین اساس برآن شدیم تا یکی از مسائل را که حقوق مالی می باشد ، مورد بررسی قرار دهیم.حقوق مالی زوجه عبارتند از : مهریه، نفقه و اجرت ا...

تمکین زوجه به معنای انجام وظایف زناشویی است. در مقابل، شوهر نیز وظایفی بر عهده دارد که یکی از آنها پرداخت نفقه، مطابق عرف و قانون می‌باشد. برای اثبات وجوب و حدود تمکین و وجوب نفقه می­توان از آیات و روایات زیادی استفاده کرد. مسأله اصلی این نوشتار چگونگی ارتباط بین تمکین با نفقه و بیان مبانی آن در فقه فریقین است. فقهای امامیه درباره موجبات الزام به انفاق سه دیدگاه دارند. مشهور فقها، تمکین را همان...

تمکین، یکی از آثار غیر مالی مترتب بر عقد نکاح است. حسن معاشرت، معاضدت و برقراری رابطه زناشویی در حد متعارف از مصادیق تمکین می باشد. طبق ماده 1108 قانون مدنی، چنانچه زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت(تمکین)، امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود. با وجود این، در برخی موارد زوجه می تواند از تمکین در برابر زوج امتناع کند و این امتناع، موجه بوده و او را ناشزه نخواهد کرد. بسیاری از این موارد مبتنی...

موارد انحلال نکاح را با توجه به منابع فقه شیعه و قانون مدنی در پنج مورد خلاصه کرده که عبارتند از: طلاق، فسخ، انفساخ، بذل مدت در عقد انقطاع و موت. در این پژوهش نگارنده بر آن شده تا به موضوع انفساخ به عنوان یکی از طرق انحلال نکاح بپردازد و مباحث پیرامون آن از جمله موارد و مصادیق انفساخ نکاح و آثار آن در مهریه ، نفقه، حضانت فرزند،عده و ارث را بررسی نماید. همچنین با جمع آوری موارد سکوت قانون مدنی...