جلال الدین محمد بلخى در جاى جاى مثنوى از داستان پیامبران بهره برده است، یکى از این قصه ها، قصه پیامبر(ص) است.مولانا از این قصه در راستاى آموزش اعتقادات، اخلاقیات و عرفان فراوان بهره گرفته است. او از فراز گم شدن پیامبر(ص) فطرت الهى را نتیجه گرفته و از نمودن جبرئیل خویش را به پیامبر(ص) در خدمت قهر الهى سود مى برد، چنان که از معجزات پیامبر(ص)، دشمنى ابولهب با پیامبر، برخورد پیامبر با سائل و یهودیا...

در بیشتر آثاری که توسط بزرگان اهل سنت حول شخصیت أمیرالمؤمنین علی (ع) به رشته تحریر درآمده، قسمتی به ویژگی­های ظاهری آن حضرت اختصاص یافته است. در این میان، آن حضرت فردی تاس با شکمی بزرگ توصیف شده­است. البته الفاظ بیان شده در این زمینه، با هم متفاوتند و در برخی موارد حتی یکدیگر را نفی کرده و با هم تعارض دارند. نگارندگان در این نوشتار، ضمن واکاوی و نقد ویژگی­های بیان شده، بر این اعتقاد هستند که او...

کانت، دین را بر ستون اخلاق استوار می‌کند و در رسالۀ «شکست کل تلاش‌های فلسفی در خصوص مسئلۀ عدل الهی»، ضمن ارائۀ تفسیر اخلاقی از شخصیت ایوب (ع)، وی را نمایندۀ «تئودیسۀ اصیل» می‌خواند. اما نزد کی‌یرکگارد، ایمان، سنتزی است از تز (طلب) و آنتی‌تز (ترک). این فرآیند را در «ترس‌ و لرز»، در ماجرای قربانی کردن اسماعیل (ع) می‌توان ادراک کرد. کی‌یرکگارد معتقد است که ایمان، بازداشتِ اخلاق است. یعنی تسلیم در ب...

  مثنوی روشنایی نامه ناصرخسرو از کهنترین آثار تعلیمی شعر فارسی است. ناصرخسرو در این مثنوی تعلیمی چکیده نظریه تعلیمی خود را که در جامع الحکمتین و زاد المسافرین آمده‌، در سی فصل به شعر درآورده است. نویسنده عقیده دارد که این نظریه تعلیمی از سه منبع فکری آرای اخلاقی اسلامی، آرای اخلاقی فلسفی و آرای اخلاقی ایران پیش از اسلام، مایه ور است و می‌توان ساختار زیر را برای آن معرفی کرد: بیان کلیات فلسفی، ن...

یکی از مسائل مهم در روایات امام صادق (ع) شناخت عقیدۀ آن حضرت از مقوله هاهجک 5ی « عقل » و و درک تمایز بین این دو مفهوم است . ضرورت این بحث از آنجا ناشی م ی گردد که از طرفی عقل « رأی »در روایات امام صادق (ع) به ع نوان راهنمای مومن تمجید شده و از طرف دیگر رأی و قیاس در آموزشهای آن حضرت به شدت مذمت و نفی شده است . نیز تخطئۀ رأی در روایات امام صادق (ع) به گونه ایاست که تایید آن بزرگوار از عقل و کارک...

آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی یکی از گسترده‌ترین مفاهیم و مقاصد شعر فارسی است و شاعران برای تأیید، تثبیت و پروراندن این آموزه‌ها از پشتوانه‌های مختلفی بهره برده‌اند. هدف این مقاله بررسی کارکردهای تعلیمی باورهای اسطوره‌ای در مثنوی معنوی است که در دو حوزه باورها و موجودات اسطوره‌ای، چگونگی بهره‌گیری مولوی از آن‌ها و ویژگی‌ها و نحوه کاربردشان در راستای ادبیات تعلیمی بررسی شده است. در مثنوی مولوی، عرصه...

چکیده دراین تحقیق ابتدا یأس ونومیدی و واژه های متناسب با آن ازنظرامام علی(علیه السلام )شناسایی وسپس تعریف شده است،هنگامی که فرد از رسیدن به مطلوب خویش مأیوس ودلسرد گردد، غمگین ومحزون می شود، چنانچه آثار یأس در رفتار وگفتار اونیز ظاهر می شود، که به این شخص «ناامید» گفته می شود،در ادامه، زمینه های بروز ناامیدی از دیدگاه امیرالمومنین در سه حیطه که عبارتند از:1ـاعتقادی (عدم اعتقاد به خداوند،گنا...

اارتباط اخلاق و سیاست همواره مورد توجه دانشمندان، سیاست مداران، فیلسوفان و مدیران جوامع بوده است. برخی برآنند که باید اخلاق تابع سیاست باشد، گروهی دیگر معتقدند که باید سیاست بر اساس موازین اخلاقی تنظیم شود و دسته سوم نیز به جدایی بین آنها باورمندند. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی و تحلیل این مسئله از نگاه امام علی(ع) به عنوان الگوی سیاست و اخلاق پردا...

تمثیل یکی از مهم­ترین آرایه­های بیانی و شیوه­ استدلال هنری و ذوقی است که هدف آن انتقال بهتر معنا و مفهوم به مخاطب است. تعریف ادبا دربارۀ تمثیل تا حدودی با هم متفاوت است؛ گروهی آن را تشبیه مرکب با وجه شبه مرکب دانسته­اند، گروهی ضرب­المثل را در گروه تمثیل قرارداده و عده­ای اسلوب­المعادله و بعضی، داستان­های تمثیلی را تمثیل گفته­اند، با همۀ اختلافات مذکور، نگارندگان، حکایات تمثیلی عرفانی دربارۀ ناس...

اُری رُبین، از اسلام‌پژوهان غربی، با طرح سؤالاتی، ارتباط‌داشتنِ اسباب نزول مطرح‌شده از سوی مفسران مسلمان را با آیه نخست سوره «المسد»، رد می‌کند. او به این نتیجه شگفت‌انگیز دست می‌یابد که این آیه مربوط به سرقت غزال طلایی کعبه است که ابولهب پیش از بعثت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌‌وآله‌وسلم انجام داده است و مفسران مسلمان که تربیت‌یافته فرهنگ بت‌شکنی رایج در قرن نخست هجری بودند و نمی‌توانستند مذمت شدن ...