سوترۀ علت و معلول کردار متنی است بودایی که به سه زبان چینی، سغدی و تبتی یافت شده است. نسخۀ سغدی این اثر ازجمله آثار دینی این زبان و متعلق به فرقۀ مهایانۀ آئین بوداست که به اواخر سدۀ هشتم یا اوایل سدۀ نهم میلادی تعلق دارد. سوترۀ علت و معلول کردار، درواقع متنی در تبیین قانون کرمه در فلسفۀ بودایی است. قانون کرمه قانون «هر علتی معلولی دارد» است و همۀ موجودات ذی روح را شامل می شود. این متن شرح قانون...

تقسیم حقیقت وجود به رابط و مستقل از ابتکارات مهم صدر المتالهین است. وی پس از تحلیل رابطه علیت به این نتیجه می رسد که معلول عین ربط ، تعلق و وابستگی به علت است و چون همه ممکنات، معلول خدای متعال هستند و خداوند علت حقیقی آنهاست، بنابراین ممکنات وجود رابط و خداوند تنها وجود مستقل است . به این ترتیب صدر المتالهین با تحلیل رابطه علیت ، تجلی را به جای علیت قرار می دهد و وحدت شخصی وجود را اثبات می ک...

چکیده موضوع رساله حاضر، بررسی انتقادی قاعده «ذوات الأسباب لا تعرف الا باسبابها» نزد ارسطو و فیلسوفان اسلامی (با تأکید بر ابن سینا، سهروردی و ملا صدرا) می باشد. طبق این قاعده راه شناخت اموری که دارای سبب باشند جز از راه علل آنها امکان پذیر نیست. منطق دانان قاعده «ذوات الاسباب»، را عمدتاً در ذیل بررسی اقسام برهان و نقش حد وسط در برهان لمی و انی، مورد تحقیق قرار می دهند. اما از آنجا که قاعده مذکو...

در بسیاری از کاربردهای داده کاوی هدف نهایی، خود دانش نمی باشد بلکه استفاده از آن می باشد. مدلها و الگوهایی که توسط روشهای داده کاوی استخراج می¬شوند اغلب نیاز به میزان زیادی پس پردازش دارند تا قابل استفاده توسط کاربر نهایی شوند. به عنوان مثال در مسئله تشخیص ترک یک شرکت، داده¬کاوی ممکن است مدلی ارائه دهد که پیش¬بینی کند کدام مشتریان احتمالاً قرارداد خود را فسخ خواهند کرد. اما شرکتها تنها علاقه ندا...

رواقیـون که کمی بعـد از ارسـطو در آتـن، به تـرویج نظـریات فلسـفی خـود پرداختند، نظریه علیت را پذیرفتند و آن را اصلی اساسی در فلسفه طبیعی و اخلاقی خود به شمارآوردند، اما نه به همان صورت که ارسطو آن را تبیین کرده بود. نه تنها تعریف و تصور آنها از علیت متفاوت بود، بلکه نظریه علل اربعه را نیز نپذیرفتند و همچون حکمای پیشا سقراطی، فقط به علت مادی رسیدند و خدا را نیز مادی انگاشتند. در میان نحله های فع...

بحث درباره ی اصل علیت، معنا و جایگاه آن در جهان بحثی است که کمتر فیلسوف برجسته ای از آن غافل مانده باشد و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی خود نپرداخته باشد. در این رساله درباره ی اصل علیت در فلسفه ی ابن سینا و دکارت بحث شده است. محور بحث همانا علل چهارگانه ی ارسطویی است، یعنی علت فاعلی، مادی، صوری و غایی. به طور کلی اساس بحث بر این پایه بنا شده است که قانون علیت بر پدیده های عالم هستی حا...