چکیده در این پایان نامه ابتدا به زندگی، احوال و آثار محمود دولت آبادی، نویسنده ی معاصر و سرشناس کشورمان، و بعد در دو جستار مجزّا به بررسی شخصیت و شخصیت پردازی به صورت کلّی و شخصیت پردازی در داستان های کوتاه او می پردازد. در جستار اوّل به بحث درباره ی مقوله هایی همچون داستان کوتاه، شخصیت و انواع آن، شخصیت پردازی و گونه های آن ، عناصر داستان و پیوند آن با شخصیت پردازی به همراه مثال ها و شواهدی از...

از میان داستان نویسان معاصر ، محمود دولت آبادی و غزالۀ علیزاده به واسطۀ شکل زبان روایت در آثار خود از دیگر داستان نویسان متمایز شده اند . قسمت بزرگی از این شکل زبانی مدیون خاستگاه اقلیمی و همچنین پشتوانۀ فرهنگی و ادبی این دو نویسنده است . سرزمین مادری دو نویسندۀ مزبور یعنی خراسان صاحب گویشی است که پایه و بنای زبان متون کهن نثر فارسی یعنی زبان دری را تشکیل داده و به نظر می رسد که این دو نویسنده ...

دولت آبادی بی تردید، یکی از پُر کارترین و سخت کوش ترین نویسندگان دو دهۀ اخیر ایران است. او قبل از روی آوردن به رمان نویسی و خلق آثار بزرگی چون جای خالی سلوچ و کلیدر داستان های نسبتاً بلندی نوشته است که در همان ها هم تمایل او به نوشتن رمان دیده می شود. آنچه تا به حال دربارۀ آثارش نوشته اند، اندک است و عموماً به محتوای داستان ها و به ویژه رمان های او مربوط می شود. در این مقاله به شکل شناسی چهارده دا...

در دهه های اخیر زن و مسائل مربوط به او، مورد توجه بسیاری از نویسندگان و شاعران ایرانی قرار گرفته است. در آثار بسیاری از بزرگان این دو عرصه، شاهد پرداختن به مسائل این جنس ظریف هستیم اما آن چه که بیشتر حائز اهمیت است آن است که اکثر ادیبان و شاعران به صورتی کاملاً کلیشه ای و سطحی به بررسی زن و مشکلات او پرداخته اند، محمود دولت آبادی به عنوان نویسنده ای توانا و معاصر در این زمینه توانسته است گوی سبق...

جامعه شناسی ادبیات یک دانش میان رشته ای است و بیان گر ارتباط ادبیّات با عناصر اجتماعی. این رشته در اواخر قرن نوزدهم با بزرگانی چون لوکاچ، گلدمن و... شکل گرفت و با ترجمه های پوینده به ایرانیان معرّفی شد. عمده کار این رشته بررسی متون از منظر جامعه شناسی نوین است. مسئله ی اصلی این تحقیق آن است که آیا می توان رمان کلیدر را تحلیل جامعه شناختی کرد؟ پاسخ به چرایی این تحلیل، هدف نگارنده و چگونگی آن، مراح...

رمان کلیدر با بهره¬گیری متنوع از عامل شخصیت¬پردازی، به عنوان یکی از اصلی¬ترین مؤلفه¬های شکل¬گیری داستان، به یکی از آثار برجسته و جذاب دولت¬آبادی تبدیل شده است. این پژوهش بر آن است تا با شناخت ابعاد و شیوه¬های گوناگون شخصیت¬پردازی در رمان کلیدر و شرح و بسط شاخصه¬های آن، برجستگی این عنصر داستانی را آشکار کند تا از این طریق، زاویه¬ای دیگر از خلاقیت این نویسنده را در نگارش رمان کلیدر نشان دهد. نویس...

ادبیات داستانی که خود محصول مدرنیسم است در بازتاب تجربه تقابل سنت و مدرنیته نقش داشته است. واکاوی مفاهیمی از مدرنیته که در کلیدر منعکس شده محور این پژوهش است. می­توان گفت کلیدر، اگر چه داستانی بومی است در فضایی روستایی اما به اقتضای داستان و ماجراهایش و به ویژه متأثر از رخدادهای اجتماعی و سیاسی سال­های 1325 تا 1327 هجری شمسی و فضای ملتهب سیاسی ایران پس از جنگ جهانی دوم و از طرفی تحت تأثیر فضای ...

چکیده: ادبیات داستانی یکی از پایگاه هایی است که در آن کلیشه های جنسیتی بازتولید می شود و همانند سایر عرصه های علمی، پیوسته چهره ای تکراری از زنان ترسیم می کند. بر این اساس، مقاله ی حاضر در پی مطالعه ی این نکته است که چگونه متون ادبی تمایزات جنسی در یک فرهنگ را بازتاب می دهد و چگونه به بازنمایی تقسیم بندی جنسیتی می پردازد. این نابرابری ها درآثار برگزیده ی دولت آبادی به چه شکل و در چه قالبی نمایش...

با وجود آن که طبیعت و محیط زیست همواره جزء لاینفک، اجتناب ناپذیر، و تأثیرگذار در زندگی بشر بوده است، گاه در مطالعات ادبی و تحلیل داستان ها فقط مکانِ رویداد حوادثِ داستان و یکی از عناصر فرعی و حاشیه ای قلمداد شده و به منزلة یکی از عناصر اصلی داستان، کمتر بدان توجه شده است. این مقاله، با رویکرد نقد بوم گرا، به بررسی نقش طبیعت در داستان با شبیرو، اثر محمود دولت آبادی، و تأثیر رابطة شخصیت های داستان ...

فرمالیسم روسی، رویکردی است که اوایل قرن بیستم به وجود آمد و هدف نظریّه پردازان آن مشخّص کردن شیوه ای علمی در نقد متون ادبی بود. آنان ادّعا داشتند که به جای نویسندۀ اثر، خود اثر ادبی باید در محور توجّه قرار گیرد و «ادبی بودن» متون ادبی، موضوع اصلی در نقد ادبی محسوب شود. آنان با اتّخاذ این شیوه، مطالعه و بررسی متون ادبی را به سوی مسائل مربوط به شکل و تکنیک سوق دادند. در مقالۀ حاضر، علاوه بر توضیحی درب...