بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در »تفسیر المنار« اثر محمد عبده و رشید رضا است.  نگارنده تفسیر المنار به روایات تفسیرى و از جمله روایات اسباب نزول بى اعتنا است و با دیده تردید بدانها مى‌نگرد. نویسنده، نخست از شاخصه‌هاى اجتماعى و اصلاح گرایانه تفسیر المنار سخن مى‌گوید و ضمن یاد کرد تفاوت‌هاى شیوه تفسیرى محمد عبده و رشید رضا، مؤلف تفسیر المنار را رشید رضا مى‌داند و موضع نقادانه رشید رضا را ...

پژوهش حاضر با روش توصیفی و مطالعات کتابخانه‌ای به مقایسة تطبیقی آرای امام موسی صدر و شیخ محمد عبده به ‌عنوان نمونه‌هایی از عقل شیعی و نومعتزلی پرداخته، جایگاه «عقل» را نزد آنان روشن کرده‌است و از طریق استناد به نمونه‌هایی از آیات قرآن، سعی در نشان دادن استدلال عقلی آن‌ها در تفسیر قرآن با تأکید بر مسائل اجتماعی دارد. پرسش اصلی تحقیق چنین مطرح می‌شود: موضع مشترک امام موسی صدر و شیخ محمد عبده دربا...

سیدجمال الدین اسدآبادی و محمد عبده از جملۀ پیشگامان و اندیشمندان بیداری اسلامی در جهان تسنن اند. هردو، با احساس «دردی مشترک» و با نگاه به وضع کشورهای اسلامی و عقب ماندگی و عقب نگهداشته شدن ممالکشان، درپی چاره افتادند و «اسلام» را چارة نهایی دانستند و به ارائة راهکارهایی پرداختند. سیدجمال به رغم این که آرمان های بزرگی، همچون «وحدت»، در سر داشت و برای تحقق آن ها، بی صبرانه، به هر تلاشی دست می زد،...

تفویض یکی از دیدگاه های تنزیهی در معناشناسی صفات الاهی است. بیشتر اهل حدیث و عالمانِ حنبلی مذهب پیرو این رویکرد هستند. این گروه در رویارویی با مشبّهه، قاعده ی بلاکیف را مطرح کردند. این قاعده پس از چندی نزد اشاعره، برای رهایی از مشکل تشبیه، به صورت جدّی استفاده شد. در ادامه، وهابیان با ارائه ی قرائتی جدید از بلاکیف، ضمن اثبات وجود کیفیت برای صفات، علم به آن کیفیت را تفویض کردند. قرائت آن ها از بلاک...

سخن مترجم: متن پیش رو ترجمه بحثی مستقل از دکتر صائب عبدالحمید است که در کتاب «فلسفهالتاریخ فی الفکر الاسلامی» با عنوان «علم السنن الالهیه فی مدرسه العروه الوثقی» به چاپ رسیده است. در این بحث نویسنده، سید جمال الدین اسدآبادی و شاگردش محمد عبده را بنیانگذاران نوین فلسفه تاریخ قرآنی دانسته و تداوم مکتب آنها را که با نام مدرسه عروهالوثقی از آن یاد می کند، در دو قالب شارحان و نظریه پردازان با ذکر نم...

عبدالمحسن کاظمی ملقب به ابوالمکارم از نسل امام موسی کاظم( ع) و مالک اشتر نخعی، ملقب به« شاعر عرب» در بغداد متولد شد. در جایگاه ادبی او همین بس که جزء طبقه ی اوّل شاعران مصری و در ردیف حافظ و بارودی قرار داشته است از ویژگی های منحصر به فرد او، قصاید طولانی شاعر، بدیهه سرایی و سیر کردن در سبک شعرای قدیم است. کاظمی در کاظمین نزد ابراهیم طباطبائی شاگردی نمود و با پیوستن به سید جمال الدین اسدآبادی به...

آنچه در این نوشتار خواهد آمد نقد و بررسی نظر مولفان تفسیر المنار در مورد نمونه هایی از مرده و زنده شدن کسانی است که در همین دنیا رخ داده و قرآن به ذکر آنها پرداخته تا هم دلیلی بر قدرت خدا در زنده کردن مردگان باشد و هم دلیلی آشکار بر احیای مردگان در قیامت. اما برخی از مفسرین از جمله محمد عبده و شاگرد وی رشید رضا در تفسیرشان دست به تأویل این موارد زده و ظاهر لفظ را تأویل کرده و بنابراین مرده و زن...

حافظ ابراهیم مشهور به "شاعر نیل" از سرایندگان نامی مصر می باشد، وی در اشعار خویش به مسایل سیاسی و اجتماعی توجه شایانی داشت و در این اشعار عوامل متعددی تأثیر داشت که از آنها می توان به تأثیر مطالعات و تحصیلات، تأثیر محمود سامی بارودی و تأثیر علماء مصر مخصوصا محمد عبده نام برد. بسیاری از ناقدان و پژوهشگران ادبیات عربی به اشعار حافظ ابراهیم عنایت خاصی داشته اند و اشعار سیاسی و اجتماعی وی را بررسی ...

در این تحقیق با عنوان «بررسی تطبیقی روش تفسیری قرآن به قرآن در المیزان و المنار» طی چهار فصل به بررسی روش تفسیری دو تفسیر با رویکرد تفسیر قرآن به قرآن، پرداخته می شود. در فصل اول که به نام کلیات مشهور است به بیان تبیین، ضرورت، پیشینه، سوالات، فرضیات، روش، محدودیت های تحقیق و تعریف واژگان پرداخته شده است. در فصل دوم، به معرفی المیزان و روش تفسیری آن پرداخته شده است. مهمترین مباحثی که در این ...