شهر یا محله دارای جریانات اجتماعی و فرهنگی متنوع و مختلفی است که بی توجهی به آن ها، سبب شکست و یا توفیق اندک در تجارب و پروژه های بهسازی و نوسازی در ایران شده است. هدف از این مقاله، بررسی میزان تأثیر طرح ها و تجارب بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت محیطی محله های فرسوده و سنتی می باشد. محله جولان همدان، نمونه موردی مورد مطالعه در این پژوهش است. محله جولان همدان را خیابانی که از دل این بافت عبور ک...

رضایتمندی سکونتی از جمله مواردی است که باید در برنامه ریزی، طراحی و اجرای طرح های شهری مدنظر مسئوولین و متخصصین قرار گیرد. شاخص های متعددی در افزایش و یا کاهش رضایتمندی سکونتی تاثیرگذار هستند. برخی از این شاخص ها کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و برخی دیگر مدیریتی هستند. میزان رضایتمندی سکونتی با درنظرگرفتن چنین مواردی در سطوح محله، واحد همسایگی و واحد مسکونی متفاوت خواهد بود. در این مقاله کوشش شده اس...

محله‌های سنتی ما روزگاری محیطی امن، توأم با آسایش و رفاه برای ساکنان آن بود. در گذشته، محله به‌مثابه خانه خانواده‌ها بود و خانواده‌ها نسبت به محله مسکونی همان احساس خانه خود را داشتند. این فضاها با تکیه بر نیازها، ارزش‌ها و شرایط متغییر جامعه انسانی آن روز به‌وجود آمده و به‌عنوان مصداقی از محله‌های پایدار علاوه بر پاسخگویی به عملکرد مادی، نیازهای روحی و روانی شهروندان را پاسخگو بوده است. اما نظ...

در ادبیات برنامه ریزی و طراحی شهری معاصر، پرداختن به مقیاس های خرد شهری در سلسله مراتب نظام تقسیمات شهری، به عنوان مهم ترین مقیاس سکونتی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. اهمیت این موضوع به همراه ویژگی های پایدار واحدهای سنتی، در همۀ ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی باعث شده است که الگوهای ارائه شده در نظریه های غربی به گونه ای بر پایۀ بسیاری از اصول واحدهای سنتی همان کشورها باشد. معادل واحد هم...

جایگاه محله‌ها در سطح شهرها، همواره بسیار مهم و تأثیرگذار بوده است و محله‌های سنتی به علت داشتن قدمت طولانی در معادله‌های شهری، اهمیت بیشتری داشته‌اند. امروزه به علت توسعه‌های شهری بی‌برنامه، لجام‌گسیخته و منقطع، محله‌های سنتی نیز کارکردهای پیشین، پویایی، سرزندگی و منحصربه‌فردی خود را ندارند؛ ازاین‌رو، بازگرداندن کیفیت‌های مطلوب محلی، رونق فعالیت‌های منسجم اجتماعی و بهبود شرایط کالبدی، اقتصادی ...

تحول کارکردی شهرها در پویایی آن ها تبلور می یابد و نشانگر متغیرهای متفاوتی است که در طول زمان های مختلف شکل گرفته اند. در عصر کنونی شاهد دخالت های ارادی چه بر فضای شهر و نقش آن و چه بر آهنگ تحولات شهری می باشیم. محله یک واحد شهری است که حدود آن ها را نه عوارض طبیعی بلکه بیشتر قابلیت ارائه خدمات شهری تعیین می نماید در حالی که در گذشته مرز محلات را ضوابط دینی و مذهبی و نظایر آن تعیین می نمودند ام...

اصول حاکم بر شهرهای اسلامی –ایرانی درگذشته ی قبل از مدرنیسم حکایت از وجود وحدتی جامع بانظم سلسله مراتبی بین اجزا و عناصر از جزء به کل و یا بالعکس است. سیر حرکت از درون خانه (حریم خصوصی) تا مرکز محله (فضای نیمه عمومی) و سپس تا مرکز شهر (فضای عمومی) و یا از مرکز شهر تا درون خانه و آغاز سلسله مراتبی دیگر و ساخت فضایی و ساختار کالبدی متناسب باکرامت وجودی انسان و در جهت تقویت خانواده و تعاملات اجتما...

شکل شهرها در نیم قرن اخیر با نرخ بی سابقه ای در حال تغییر است و هسته تاریخی شهرها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. این حوزه با حاکمیت شهرسازی سنتی واجد کیفیت هایی است که نه تنها در شهرسازی معاصر مورد غفلت قرار گرفته بلکه گونه های با ارزش باقی مانده از گذشته نیز در حال زوال است. از هم گسستن بافت به هم پیوسته محلات، ایجاد فضاهای باز بی شکل، افزایش الگوهای ناهماهنگ با مورفولوژی بافت، از دست رفتن سل...