توجه به دین و جهت پیدایی و ذات آن همواره از مسائل مورد توجه فلاسفه ، متکلمان ( متألهان) و دیگر اندیشمندان بوده است. در این خصوص نظریه های گوناگونی ، بویژه در قرن نوزدهم و بیستم ، بیان شده است که از جمله می توان به نظریات متکلمان ( متألهان) آلمان نظیر رودلف اوتو اشاره کرد. اوتو ذات دین را نه مثل فروید و دورکهیم در جامعه و ضعف روان ، و نه نظیر کانت و شلایر ماخر در اخلاق و احساس توکل می داند ، بل...

هیچ نهضت و حرکتی به عنوان یک پدیده نوظهور به خودی خود و بی علت و زمینه قبلی روی ننموده و کامیاب نگردیده است. عوامل و زمینه های بی شماری در تحقق و سرانجام رساندن آن نقش داشته است.رهبران طریقت صفوی در چرخشی حساب شده توانستند مریدان صوفی خود را چنان مجذوب سازند که مقامشان در نظر آنان تا حد بالاترین مقامات دینی و الهی رشد کنند.این رساله به توصیف و تبیین روندی می پردازد که در آن اندیشه سیاسی صفویان ...

از نخستین روزهای طلوع پُرفروغ اسلام تاکنون، شخصیّت های بزرگ مذهبی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، مجذوب ابعاد تحسین برانگیز منش والای حضرت علی (ع) شده اند و هریک فراخور دانش و استعداد و ذوق و فهم خویش به توصیف ایشان پرداخته اند. در این مقاله، نگاه شاعران معاصر عرب به خلق و خوی حضرت مورد بررسی قرار گرفته است که در مجموع می توان گفت آنها بیشتر به مضامینی همچون: اظهار ناتوانی در توصیف او، بی بدیل بودن، راست...

حضور طبقات مختلف اجتماعی در رمان «در جستجوی زمان از دست رفته» تصویر جامعی از زندگی اجتماعی را ترسیم می کند. با این حال، بر اساس روش ساختاری ژنتیکی گلدمن، دیدگاه پروست، تنها نگاه مجذوب یک بورژوای ساده به دنیای اشرافیّت زمان خود است. در این نوشتار، تلاش شده است براساس روش جامعه شناختی پییر بوردیو، نشان دهیم که ساختار رمان پروست به دور از داشتن ویژگی ثابت و تغییرناپذیر، شاهدی بر تغییرات اساسی در سا...

از نخستین روزهای طلوع پُرفروغ اسلام تاکنون، شخصیّت های بزرگ مذهبی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، مجذوب ابعاد تحسین برانگیز منش والای حضرت علی (ع) شده اند و هریک فراخور دانش و استعداد و ذوق و فهم خویش به توصیف ایشان پرداخته اند. در این مقاله، نگاه شاعران معاصر عرب به خلق و خوی حضرت مورد بررسی قرار گرفته است که در مجموع می توان گفت آنها بیشتر به مضامینی همچون: اظهار ناتوانی در توصیف او، بی بدیل بودن، راست...

پیچیدگی پدیده های دینی و بازتاب آن در جنبه های گوناگون زندگی، دانشمندان دیگر علوم را به خود مجذوب ساخته است. مورخان، فلاسفه، جامعه شناسان و مردم شناسان، هر یک با روشهای خاص خود به تحلیل آن پرداخته اند. تأمل در باورهای دینی، تاریخی طولانی دارد اما بررسی مردم شناسانه آن از قرن نوزدهم میلادی آغاز شد و در مورد پیدایش دین، اشکال اولیه آن و مراحل تاریخی شکل گیری اندیشه های دینی، نظریه های گوناگونی مط...

توجه به دین و جهت پیدایی و ذات آن همواره از مسائل مورد توجه فلاسفه ، متکلمان ( متألهان) و دیگر اندیشمندان بوده است. در این خصوص نظریه های گوناگونی ، بویژه در قرن نوزدهم و بیستم ، بیان شده است که از جمله می توان به نظریات متکلمان ( متألهان) آلمان نظیر رودلف اوتو اشاره کرد. اوتو ذات دین را نه مثل فروید و دورکهیم در جامعه و ضعف روان ، و نه نظیر کانت و شلایر ماخر در اخلاق و احساس توکل می داند ، بل...

شخصیت بی نظیر علی (ع) نه تنها در ادبیات شیعی بازتاب گسترده ای داشته است بلکه بزرگان و ادیبان غیرشیعی را تا حدی مجذوب و مسحور خویش نموده، که پرداختن به فضایل و مناقب آن بزرگوار درون مایه ی اساسی سروده های آنان گشته است. در این میان شاعر و ادیب سنی مذهب، محمد عبدالمطلب نیز کوشیده است تا به فراخور دانش، استعداد و ذوق ادبی خویش در قصیده ی علویه به مدح و وصف امام علی (ع) بپردازد. او علاوه بر توصیف ص...

جوشش و کوشش سالک شوریده، نردبان عروج به قله­های بی­کرانۀ قرب و بندگی و راه دستیابی به عشق الهی است. ناله­های جان‌سوز و ادبی ابن‌فارض، این شاعر سوختۀ عشق و مجذوب نور توحید، همان ناله‌های سوزان محی‌الدین عربی، مولانا جلال‌الدین بلخی، فخرالدین عراقی و دیگر عارفان الهی‌ست. با توجّه به اینکه وی در به‌کارگیری صناعات بدیعی لفظی و معنوی در اشعارش به افراط گراییده و از این منظر نیز مورد توجّه پژوهشگران نب...

نوع ادبی داستان کوتاه، در قرن نوزدهم، در اروپا پرورده و تلطیف شد. در همین قرن، فرد اندک‌اندک، به عنوان یگانه وارث آن جهان عرضِ وجود کرد که در آن، جهان‌بینی دینی در حال فروپاشی بود. تصادفی نبود که ادبیات نوین ایران با داستان کوتاه آغاز شد و نخست و پیش از همه تا جنگ ‌جهانی دوم به صورت داستان‌های کوتاه به عرصه در ‌آمد. ساخت داستان کوتاه، جایگاه شاخص راوی و تأکید بر تفسیر در جهان کوچک متن داستان، هم...