این نوشتار پژوهشی است بر پایه ی تطبیق دو آثار ارزشمند سیرالعباد الی المعاد حکیم سنایی غزنوی و منطق الطیر شیخ عطار نیشابوری که سیر روح ملکوتی و موانع آن را در سفر روحانی وعرفانی مورد بررسی قرار داده و به بازشناسی بن مایه های فکری آنها می پردازد. این دو منظومه که آثاری جذاب با درون مایه های رمزی و تمثیلی هستند، افق های تازه از فرهنگ و ادب و عرفان را به روی علاقمندان می گشایند. موضوع این دو منظومه...

یکی از مباحث عمده شعری عصر سلجوقی، توجه شاعران به نقد و نظر درباره شعر و شاعری است. به همین دلیل مسأله اصلی این تحقیق بررسی آرای برجستگان شعری این دوره از جمله: انوری ابیوردی، خاقانی، سنایی، ناصرخسرو، نظامی، مسعود سعد، در این باره است. عمده ترین نقد شاعران این دوره درباره شعر و شاعری را می توان به صورت نقد شعر و انتقاد از شاعری، دسته بندی کرد. در فصل اول به تعاریف و کلیات این تحقیق می پردازیم و...

انسان، جانشین خدا بر زمین است که حرکت به سمت کمال برتر وصف ناپذیر از مهمّ¬ترین شاخصه های وجودی اوست. توجّه به انسان و شناخت ماهیّت وی موضوعی است که از قدیم الایّام مورد توجّه مذاهب و مکاتب و فرهنگ های گوناگون بوده است و کمتر مکتب فکری و فلسفی را می توان سراغ گرفت که به گونه ای به شناسایی انسان نپرداخته باشد. تمام تاریخ بشری در راه شناخت این موجود ناشناخته سپری شده است و اهمیّت این موضوع از آنجا ناشی ...

سنایی و مولوی از شخصیت هایی هستند که همواره بر نویسندگان و متفکران پس از خود تأثیرگذار بوده اند. در طول تاریخ، این تأثیرگذاری به میزان گسترده شدن شناخت فرهنگ های مختلف نسبت به آن ها بیشتر شده است. چنانکه امروزه پس از قرن ها آن ها بیش از همیشه موردتوجه و استقبال جهانیان قرار گرفته اند. سنایی و مولوی ازجمله شاعرانی هستند که به شدت تحت تأثیر قرآن، نهج البلاغه و مفاهیم آن بوده اند. این پژوهش به برر...

چکیده رساله/پایان نامه : دربارۀ سنایی، آثار ، افکار و تأثیر وی بر دیگران تاکنون پژوهش¬های مختلفی صورت گرفته است، با توجّه به ضرورت آگاهی از مطالعات قبلی و نیز جایگاه ویژۀ کتاب¬شناسی¬ها و مقاله¬شناسی¬ها در بهبود امر تحقیق و پژوهش، این جستار با مراجعه به سایت¬های اینترنتی و منابع کتابخانه¬ای، مقالات منتشر شده در مجلّات دانشگاهی را از سال 1308 تا پایان سال 1390 شناسایی و بر اساس موضوع و زمان نشر ...

ناصرخسرو قبادیانی شاعر دگراندیش خراسانی نیمه ی دوم قرن پنجم هجری قمری و سنایی غزنوی، شاعر منتقد خراسانی اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری قمری، با دوری جستن مطلق یا نسبی از مدح و تحت تأثیر تحوّلی عمیق که در روح و شخصیّتشان پدید آمده بود، در ضمن ابیات زیادی در دیوان و حدیقه، در ابعاد و زوایای مختلف، به مقولۀ عقل نگریسته و نظرات خود را مطرح نموده اند. هدف نگارنده این است که در ضمن جمع آوری، دسته ...

بازتاب داستان پیامبران در دیوان حکیم سنایی و رابطۀ تنگاتنگ آن با اعتقادات اسلامی و مذهبی مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: اکثر کتب تفسیر اعم از تفاسیر شیعه و اهل جماعت، کتب تاریخی، کتب آسمانی مانند عهد قدیم (تورات) و عهد جدید (انجیل) و دیگر آثار ادیان بزرگ و البته قرآن کریم به عنوان سرلوحه و محک تحقیقات روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعۀ مورد ...

طنز بخش قابل توجهی از آثار ادبی را به خود اختصاص داده است. خیزش این نوع ادبی خصوصاً در قرن¬های ششم تا هشتم که جامعه تحولات عمیقی را پشت سر می¬گذارد، در جای خود، چشمگیر به نظر می¬رسد. این دوران که همزمان با اوج¬گیری عرفان و تصوف است، طنز در بیان دو گروه از شاعران نمودی قابل توجه به خود گرفت؛ گروهی از این شاعران که بیشتر با جنبه¬های واقع¬گرایی پیوند می خوردند و آرمان¬های اجتماعی را دنبال می¬کردند،...

مطالعه«عرفان» به عنوان یک سنت کهن و ریشه دار و تأثیر گذار در تاریخ فکر و فرهنگ و حیات اجتماعی ایران و به ویژه نسبتِ آن با «اندیشه سیاسی» از موضوعات مهم و متنازع فیه در میان محققان بوده است. برخی از محققان با ابتناء بر مقومات و مبادی نظری و معرفتی عرفان، قائل به نسبتِ امتناع بین عرفان و سیاست بوده و هرگونه امکانِ استنتاج و تولید اندیشه سیاسی و مدنی را از اندیشه عرفانی منتفی و اساسا عرفان و سیاست را...

اخلاق از دیر باز مورد توجّه بشر بوده ؛ زیرا ،آن را راهی برای رسیدن به سعادت خویش یافته است . اندرزها و تعالیم اخلاقی، همواره جزو مفاهیم برجسته ی شعر بوده و شعرا ،تلاش زیادی برای نشر فضایل اخلاقی داشته و هر یک به شیوه و روش خاص خود بدان پرداخته اند. سنایی و مولوی از جمله ی این شعرا هستند که نقد و مقایسه ی اخلاق ،در دو اثر حدیقه الحقیقه و مثنوی موضوع این پژوهش است. اساس نظام اخلاقی سنایی بر پایه ی...