مسأله ‌وجوه و نظایر در قرآن کریم از دیرباز مورد توجه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هر عالِمی بر اساس مبانی فکری و فراخور توانایی خویش، گام‌های مهمی را در تبیین مفهومی و مصداقی آن برداشته است. یکی از آثاری که پس از کتاب مقاتل‌بن سلیمان بلخی درباره دانش وجوه و نظائر نگاشته شده، کتاب «تحصیل نظائر القرآن» از حکیم ترمذی می‌باشد. وی در این کتاب برخلاف روش مقاتل‌بن سلیمان که بیشتر با تکیه بر سیاق آیات ب...

در این رساله کوشش شده - با تکیه بر احادیث و تواریخ - مواردی از قبیل اشخا، امکنه، اقوام و قبائل که در قرآن به نحوی مبهم و نامشخص یاد شده، روشن گردد و چون نویسنده متن کتاب از کنار آیاتی که طبق تعریف سیوطی از "مبهمات " به شمار است به سادگی گذشته، نویسنده رساله آنها را تبیین نموده و ثابت کرده که آیات یاد شده درباره اهل البیت (علیهم السلام) وارد شده است .و نیز سعی کرده است تعلیقاتی بر موارد مختلف ای...

درطول تاریخ کمتر مشاهده شده است که یک کتاب آنچنان مورد توجه و عنایت گیرد که در خلال قرنهای متمادی همواره محور اصلی اساسی ترین بحثها و بررسیها باشد و نه تنها از سوی دوستان و پیروان حتی از جانب دشمنان و مخالفان نیز مورد توجه باشد.قرآن از این نظر تنها کتابی است که گوی سبقت را از همگان ربوده است و دارای چنین مزیت ویژه می باشد.توجه و اهتمام به این کتاب آسمانی تاجائی است که مسلمانان حتی از جزئی ترین ...

در این جستار با عنوان «دانش واژگان دشوار فهم قرآن» نخست از جایگاه این دانش در میان دیگر دانش هاى قرآن سخن گفته شده است. و آنگاه تعریف آن از میان تعاریف قرآن پژوهان مطرح گردیده و در ادامه، پیشینه دانش غریب القرآن تا روزگار یاران نبى اعظم(ص) پى جسته و از تلاش هاى دانشورانى چون «ابان بن تغلب»، «ابو عبیده معمر بن مثنى تیمى»، «ابو زکریا یحیى بن زیاد فراء»، «ابوبکر سجستانى» و راغب اصفهانى یاد شده است...

رساله حاضر با عنوان "ترجمه و تحقیق باب هشتم تا پانزدهم کتاب القرآن بحارالانوار علامه مجلسی" به ترجمه و تحقیق هفت باب از کتاب مذکور پرداخته که متجاوز از 135 روایت در موضوعات گوناگونی همچون ظاهر و باطن، تاویل و تنزیل، علم ائمه علیهم السلام، تدبر در قرآن و کیفیت توسل به آن، تفسیر به رای و مخلوق بودن قرآن را شامل می شود. این مهم در دو فصل جداگانه با عناوین ترجمه و بررسی و تحقیق تنظیم گردیده بدینصور...

در این رساله ضمن بهره گیری از روایات و آراء و اقوال فریقین و نقد آنها، تحقیقی پیرامون کیفیت جمع و تدوین قرآن کریم صورت گرفته است و چون جمع قرآن برای نخستین بار به شخص خاصی منسوب است که مستند آن نمی تواند چندان مورد قب باشد، نویسنده رساله کوشیده است ثابت نماید که این جمع در زمان نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) صورت گرفته و ترتیب و تنظیم آن طبق قرآن موجود به دستور آن حضرت بوده است ، دانشجوی ...

این نوشتار در پی واکاوی روش تفسیری علامه فضل الله در تفسیر «من وحی القرآن» است. نویسنده بر این باور است که مهم ترین ویژگی «من وحی القرآن» از نظر روش بلاغت محوری است. مفسر می کوشد قواعد بلاغت و لوازم و پیامدهای سخن بلاغی را مبنای فهم آیات قرار بدهد. در این نوشتار نخست به پیشینه روش بلاغی در تفسیر پرداخته شده است، سپس معیارهای شناخت ابعاد بلاغی از دیدگاه علامه فضل الله مورد بحث قرار گرفته است، آن...

رساله «گونه شناسی تفاسیر عرفانی از حروف مقطعه قرآنی» با هدف دسته بندی آرای مفسران عارف درباره حروف مقطعه قرآنی به انجام رسیده است و ده تفسیر بزرگ (قرآن العظیم، حقایق التفسیر، لطائف الاشارات، کشف الاسرار، عرائس البیان، تأویلات، تفسیرقرآن الکریم، روح البیان، تفسیر منظوم صفی و بیان-السعاده) که متعلق به قرون مختلف (از قرن سوم تا چهاردهم قمری) می باشند مورد مطالعه قرار گرفته و ضمن یادآوری روش تفسیری...

الملخّص: إنّ النبیّ الأکرم- صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم- منذ ظهور الإسلام شجّع الناس إلی تعلّم العلوم المختلفه و الکشف عن حقیقتها إلی جانب دعوته إلی الإیمان باللَّه تعالی و اجتناب الشرک؛ فکلّ ما یکتشف من العلم یزید القلب إیمانًا بعظمه اللَّه؛ و کثیرًا ما سمعنا قوله الشریف: « اطلبوا العلم من المهد إلی اللَّهد ». من العلوم الّتی تعامل هذا الوحی المنزل بشکل مباشره هو النحو، فهو علی الرغم من أنّه مولود القرآن،...

در این مقاله، پس از بیان تعریف لغوی و اصطلاحی تأویل و توضیح در باره جایگاه تأویل در آیات محکم و متشابه، به بررسی اصول و مبانی تأویل قرآن کریم از منظر امام خمینی(ره) پرداخته می شود که عبارتند از:  ضرورت تأویل قرآن، وضع الفاظ برای معانی عام، ذو مراتب بودن کتاب و کلام الهی، امکان حصول علم تأویل برای غیر معصومین(ع)