با بررسی مکاتب مختلف توسعة سیاسی، می‌توان ‌گفت؛ نگرش تک ساحتی و کاملا ماتریالیستی به انسان بر اساس اصل اومانیسم، یکی از مهم ترین مبانی آنها می­باشد. در این تلقی از توسعه سیاسی، دین و گزاره های اخلاقی، به­عنوان مانعی در راه توسعه سیاسی حذف می­شود و این امر، معنایی کاملا مادی و این جهانی پیدا می­کند. اما در اندیشه اسلامی، هدف غایی پیشرفت سیاسی، دست‌یابی بشر به تعالی و تکامل همه جانبه و مقام خلیفه...

نظریۀ «قرارداد اجتماعی» از مهم‌ترین نظریاتی است که پس از رنسانس، در خصوص منشأ «حق حاکمیت» در جهان غرب مطرح شده است. هر نظریه‌ای که در علوم انسانی مطرح می‌شود، تحت تأثیر مبانی فلسفی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی خاص خود است که بررسی این مبانی و نحوۀ ارتباط آن با نظریۀ مربوطه، «روش‌شناسی بنیادین» خوانده می‌شود. این مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با بهره‌گیری از رویکرد روش‌شناسی...

هدف اصلی این نوشته آن است که نشان دهد اولا پراگماتیسم بر اصولی استوار است که ملازم اومانیسم هستند ولذا پراگماتیسم در اصل یک مکتب اومانیستی است و ثانیا دستاورد آشکاری که در سطح فرهنگ و جامعه امریکایی عرضه داشته ست موجب رشد طیف وسیعی از اومانیست ها در امریکا شده است که به اومانیسم جدید یا اومانیسم علمی یا طبیعت گرایی اومانیستی قائل هستند. بدین منظور نخصت پراگماتیسم را معرفی می کنیم و سپس اومانی...

  «اومانیسم» مکتبی فلسفی و ادبی است که منشأ پیدایش آن را یونان قدیم می‌دانند. این مکتب بر ارزش و مقام انسان ارج نهاده و او را میزان همه چیز قرار می‌دهد. اوج تجلی اومانیسم در قرون وسطی بود که راهی نو برای تقابل با استبداد کلیساهای قرون وسطی ایجاد کرد. «آزادی»، «خود مختاری»، «خود رهبری»، «خویشتن شناسی» و شناخت ابعاد مختلف استعدادهای انسان از جمله موضوعات مهمّی است که در این مکتب مورد تأکید قرار گ...

از دیدگاه اسلام، انسان از کرامت و شرافت ویژه¬ای برخوردار است. کرامت انسان به لحاظ انسان¬شناختی، بر یک سری مبانی استوار است که از حیثیت والای انسان در هستی حکایت می¬کند. انسان کریم در اسلام برترین مخلوق خداوند معرفی شده است مخلوقی که به جهت داشتن روح الهی، خرد و برخورداری از نعمت¬های مادی ومعنوی، در جهت قرب الهی سیر می¬کند. انسانِ با شرافت و کرامت، در این سیر به هدف والا می¬اندیشد؛ خود را اسیر دن...

رساله حاضر با رویکرد فلسفی و کلامی در مورد نقد و بررسی مبانی فلسفی و کلامی تساهل و تسامح است. در ابتدا به بررسی مبانی فلسفی و کلامی غربی تساهل و تسامح پرداخته است که این مباحث در قالب دو بخش فلسفی و کلامی تنظیم شده، بخش فلسفی آن عبارت از مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی، تکثر گرایی، اومانیسم و عمل گرایی است. بخش دوم مبانی کلامی غربی است که عبارت از صلح طلبی و محبت گرایی مسیحیت و آزادی عقیده وایم...

بی تردید رنه دکارت، فیلسوف فرانسوی، یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین چهره ها نه تنها در فرایند سیر تاریخی فلسفه غرب، که بر تمدن دوران جدید آن دیار است. از این رو، فهم فلسفه و تمدن نوین غرب بدون شناخت اندیشمندی چون او کامل نخواهد بود. از طرف دیگر، رنسانس نیز دوره نضج گرفتن مدرنیته غربی است و گوهر آن نیز انسان گرایی یا اومانیسم است. در این دوره، نردبانی که در سده های میانه، رو به «آسمان» بود معکوس...

نوشتار حاضر به بررسی تطبیقی مبانی معرفت شناسی غرب و اسلامی از منظر جان لاک و استاد شهید مرتضی مطهری می پردازد، که هر یک از این دو فیلسوف در حوزه جغرافیایی و زمانی خویش، افرادی تأثیرگذار در حیطه فرهنگ و اندیشه محسوب شده، ومبانی فکری و سیاسی آنان نقشی تعیین کننده در پیشبرد اهداف جامعه آنان داشته است. نویسنده در قالب پنج فصل به دنبال پاسخ مناسبی برای این پرسش اساسی است که: چه نسبتی میان مبانی معرف...

از جمله دیدگاه­های رایج در معنای زندگی دیدگاه­های طبیعت­گرا است که در دو رویکرد آفاقی و انفسی به تحلیل و توجیه معنای زندگی پرداخته­اند. مهم­ترین مسئله در این دیدگاه، مبانی فکریویژه درباره انسان است که طبیعت­گرایان را به اتخاذ چنین رویکردی سوق داده است. این نوشتار به بررسی و نقد مبانی انسان­شناختی طبیعت­گرایان در معنای زندگی که عمدتاً رویکردی اومانیستی دارند، خواهد پرداخت...

انسان وتامّل در چیستی یکی از موضوعات محوری تفکر و اندیشه ی بشری بوده است. پس از پیدایش جنبش اومانیسم در مغرب زمین، انسان به شکلی دیگر تعریف می شود که بر خلاف چارچوب های مذهبی پذیرفته شده ی پیش از آن بود. مثنوی به عنوان متنی از پیش اندیشیده شده مجال خوبی را فراهم می آورد تا از خلال آن نوع نگاه اندیشمندی مسلمان و عارف به حوزه ی مسائل انسانی مورد تامّل قرار گیرد. در این پژوهش سعی می شود با نگاهی ...