چکیده مسئولیت اخلاقی از مهمترین مباحث مطرح شده در حوزه فرا اخلاق می باشد. فیلسوفان اخلاق تردیدی ندارند که آن، تنها یکی از ویژگیهای انسان بالغ است و از ابتدای تاریخ فلسفه تا کنون به صورتهای مختلفی در این باره به بحث پرداخته اند و بالاتفاق معتقدند که دارا بودن مسئولیت اخلاقی، شرایطی را می طلبد. اختیار یا اراده آزاد، علم و توانایی از جمله شرایطی است که از جهات گوناگون مورد تأیید و تأکید آنها بود...

یکی از مهم‌ترین اهداف نزول قرآن، تربیت اخلاقی است و پیش‌نیاز تربیت اخلاقی، شناخت هنجارهای اخلاقی است. در قرآن هنجارهای اخلاقی با اسلوب‌های متنوعی بیان شده است. تنوع بیان هنجارها از راهبردهای مهم تربیت اخلاقی است. در نُه آیه از قرآن به این راهبرد تربیتی و فلسفه آن اشاره شده است. خاستگاه تنوع اسلوب بیان قرآن، برخی مبانی الهیاتی مانند «علم، رحمت، قدرت، حکمت، لطف»، و برخی مبانی انسان‌شناختی مانند «ت...

غلبه کاپیتالیسم بازار بر جهان، از یک سو سلطه نظام های بزرگ اقتصادی را بر زندگی فردی و اجتماعی افراد بیشتر نموده است و از دیگر سو موجب شده است که قدرت های اقتصادی نه تنها پاسخ گویی به کشور و انتخاب کنندگان خود نداشته بلکه در عوض ملل و جوامع به آن ها پاسخ گو باشند. پاسخ گویی موضوع اقتصاد را قابل سؤال می کند. به این مفهوم که فرد متعهد است از طریق حساب دهی منطق عملش را برای دیگران نمایش دهد. با این...

هر نظام اخلاقی برپایهٔ مبانی نظری بر ایدئولوژیک خاص خود استوار است. در نوشتار حاضر به این مسئله پرداخته شده است که اریک فروم (1980 ـ 1900 م) این مبانی را جهت تدوین نظام اخلاقی ـ تربیتی خود از آموزه های اومانیستی اتخاذ کرده است. لذا گزاره های اخلاقی آن منحصر به حیات دنیوی انسان است و پیامدهای اخلاقی حاصل از این نظام نیز متناسب با جامعه ای اومانیست می باشد. از آنجایی که رواج اخلاقیاتِ اومانیستی، ض...

بررسی نقش ارزش های اخلاقی به عنوان یکی از عناصر شکل دهنده قواعد حقوق خانواده موضوع اصلی این مقاله است. این تحقیق بر آن است تا با بیان مفهوم ارزش های اخلاقی، مبانی حقوق اسلامی و راه های کشف علل و مبانی حقوق اسلامی به ارزش های اخلاقی به عنوان یکی از مبانی حقوق اسلامی و به ویژه، حقوق خانواده بپردازد. در این راستا سه مورد علقه زوجیت، مهریه و نفقه درنظر گرفته شده است. اراده ی خداوند مبنای حقوق اسلام...

این پژوهش بررسی آموزه های اخلاقی در اندیشه و آثار شهید چمران و تطبیق آن با کلمات قصار نهج البلاغه می باشد. در این راستا با روش تحلیل محتوا، مهمترین مولفه های نگرش اخلاقی در آثار شهید چمران، در دو بخش نیایش های او که آثاری کاملاً ادبی و خاطره ها و شرح حال ها که جزء انواع ادبی محسوب می شوند، بررسی و با حکمت های نهج البلاغه ذکر شده و سپس مقایسه ای اجمالی بین آن ها صورت گرفته است. شهید چمران از چهره...

به هنگام ارزشیابی آموزشی تصمیمهای متعددی باید اتخاذ گردد. دانش و معرفتهایی که به ارزشیاب در تصمیم گیریهای خود کمک می کنند «مبانی» نامیده می شوند. سؤال این است که مبانی ارزشیابی آموزشی چه هستند؟ در این مقاله، تلاش می شود تا برپایه توصیفی از فعالیتهای عمده ارزشیابی آموزشی،‌ مبانی اصلی آن با عناوین «اخلاقی»، «معرفت شناختی» و «سیاسی» معرفی شوند. در بحث از مبانی اخلاقی، به مسأله «ارزش» در فرایند...

هر نظام اخلاقی بر مبنای متعددی اعم از مبانی هستی­شناختی، انسان­شناختی و معرفت­شناختی بنا شده است. مقصود از مبانی، مباحث نظری است که در شکل­گیری مکاتب اخلاقی و نوع گزاره­های آن، تحلیل­ها و داوری­های اخلاقی تأثیری مستقیم دارد. در این مقاله از رهگذر تأمل بر اشعار مولانا در مثنوی به بررسی قلب که یکی از مبانی انسان شناختی اخلاق عرفانی است، پرداخته­ایم. نخست معنا و مفهوم و کارکردهای معرفتی و عملی قلب...

محبت و عشق از عناصر کلیدی و زیربنایی در عرصه­های معرفتی، اخلاقی و عرفانی است. از این رو پژوهش دربارهٴ آن در همهٴ ساحت­های یادشده، می تواند بخشی اصلی از مباحث زیربنایی یا روبنایی شمرده شود. جایگاه محبت در عرصهٴ اخلاق و رابطهٴ عمیق و تنگاتنگ آن با بخش های مختلف اخلاق و عرفان عملی، باعث می شود پیوندی ناگسستنی میان اخلاق و عرفان از یک سو، و اخلاق و محبت و عشق از دیگر سو، پدید آید. عمق این درهم تنی...

بررسی نقش ارزش‌های اخلاقی به عنوان یکی از عناصر شکل‌دهنده‌ قواعد حقوق خانواده موضوع اصلی این مقاله است. این تحقیق بر آن است تا با بیان مفهوم ارزش‌های اخلاقی، مبانی حقوق اسلامی و راه‌های کشف علل و مبانی حقوق اسلامی به ارزش‌های اخلاقی به عنوان یکی از مبانی حقوق اسلامی و به ویژه، حقوق خانواده بپردازد. در این راستا سه مورد علقه زوجیت، مهریه و نفقه درنظر گرفته‌‌شده است. اراده‌ی خداوند مبنای حقوق اسل...