«نیکلاس لومان» یکی از جامعه‌شناسان برجستة آلمانی است که با رویکردی سیستمی به بررسی ماهیت عملکرد هنر مبادرت ورزید. او در راستای تدوین یک نظریة اجتماعی نوین با رها کردن سنت جامعه‌شناسی غربی و با اهمیت دادن به تغییر ساختار جوامع مدرن بر مبنای تفکیک کارکردی، جامعه را متشکل از خرده‌سیستم‌هایی دانست از قبیل: حقوق، اقتصاد، سیاست، آموزش، علم، دین، هنر و غیره که ارتباطات اجزاء آنها را تشکیل می‌دهد. او ا...

هنر در عا مترین تعریف خود، ظهور و تجلی استعدادهای فطری و زیبایی طلب انسان در قالب آثار هنری است؛ مفاهیمی که به تمامی، ذاتیِ انسان محسوب می شوند. حال آیا می توان هنر را، که با مفاهیمی چنین هویت می یابد، با جنسیت، که یک عَرض محسوب می شود، مرتبط دانست؟ آیا می توان جنسیت را عاملی در ایجاد تمایز میان مفهوم و مصادیق هنر برشمرد؟ و یا می توان با استناد به جنسیت، به تمایز میان هنرها قائل شد و هنر را به هن...

هدف از بررسی روند شکل گیری انتزاع در نقاشی معاصر ایران، شناخت کلی نسبت به ماهیت این سبک و ریشه یابی آن در هنر نوگرای ایران می باشد. همچنین ادراک معانی، مفاهیم و ماهیت این شیوه در جهت هماهنگ سازی با فرهنگ خودی و خلق آثاری بدیع، مد نظر بوده است. بدین ترتیب سیر هنر مدرن ایران به خصوص دهه هایی که انتراع گرایی در آن شکل گرفته، مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی هااز طریق وصف، ارزیابی، تحلیل یافته ...

در رساله به دو موضوع جامعه شناسی هنر، لوکاچ، سارتر و زمان فربه تر از لازمان - در روش به آغاز از کلیت- و در بررسی نیز به ادراک معاصر پرداخته ام. هدف ام درک زیباشناختی هستی شناسانه، برای پذیرش مسوولیت که ناشی از خردورزی زمان حاضر است. جامعه شناسی هنر ماهیت جامعه را جنبشی از »خلاقیت جمعی« می بیند. هر جامعه ای به سمت یک الگوی انتزاعی پیش می رود، و هنر خطوط محسوس آن را مشخص می کند. زیرا رابطه ی میا...

در سنت اسلامی، کمتر از هنر سخن به میان آمده است؛ به جز مواردی که در سنت فقهی از هنر  یاد شده است، در فلسفه، بحثی دربارۀ ماهیت و تعریف هنر وجود ندارد. بحث از فلسفۀ هنر به گونه ای که در فلسفۀ غرب به ویژه پس از قرن هجدهم مطرح شده است به هیچ روی در کتاب های فلسفی، عرفانی و حکمی دانشمندان مسلمان نیامده است. در کتاب های عرفانی فقط در موارد اندکی در پی بحث فتوت نامه ها یا بحث از نور، اشاراتی به هنر شد...

آنیش کاپور معاصر هنرمند مشهور هندی/ بریتانیایی، هنر را با مهندسی، زیبایی‌شناسی را با زندگی، هویت را با جهانی­شدن پیوند داد. بوردیو می گوید هر میدانی "بینشی و برشی" از جهان به مشارکت کنندگان بازارهای آن، تحمیل می شود. نقش تحمیلی نظام سرمایه­داری بر هنر معاصر روشن است. تفاوت های صوری آثار هنر معاصر همراه با همگنی وسیع و پیروی اصل تنوع است.  این پژوهش در قلمروی جامعه­شناسی هنر، درباره­ی چگونگی را...

هر گونه قضاوت و داوری در مورد اثر هنری یا حقیقت هنر و زیبایی، مبتنی بر این اصل است که انسان پیش از حکم، تصوری از هنر و زیبایی داشته باشد. آیا منشأ تصوری که از حقیقت هنر در ظرف ادراکی انسانها به تحقق پیوسته است، حقیقی است؟ و یا آنکه منشأ آن تصور، اعتباری و مبتنی بر سلیقه و عادت و ذوق و پسند و تداعی و خواستهای فردی و اجتماعی است، که پنداری از صورت و حقیقت هنر را در ذهن به وجود آورده است؟ اثر هنر...

به نظر می‌رسد موجودیت و بقای موسیقی در شهر به مثابه مصداقی از هنر شهری در گروی تعامل توأمان سه مؤلفه هنرمند، فضای عمومی و شهروندان به عنوان مخاطبان هدف است. به این معنا که بی‌توجهی و حذف یکی منجر به تغییر ماهیت کل خواهد شد و نه تنها تأثیرگذاری و کیفیت‌بخشی‌هایی همچون افزایش حس هویت و تعلق به شهر را که از حضور هنر در فضای شهری انتظار می‌رود محقق نخواهد کرد که گاه حتی به اغتشاشاتی نیز منجر می‌شود...

تاریخ هنر در کمتر از 40 سال اخیر، دستخوش تحولات بنیادی شده که خود از تداخل و هم‌پوشی اوضاع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و تغییرات نهادی سرچشمه گرفته است. نتیجهٔ این تغییرات، نقادی از امری متعارف (تاریخ سنتی و نهادی هنر)، تعیین جایگاه دانش در جامعهٔ معاصر و تأکید هنر امروز بر ارزش‌های اجتماعی، ثمربخش بودن دانش‌ها و تخصص‌ها و ارتباط هنر با توسعهٔ فرهنگی و تاریخی است. پس از طرح مسئلهٔ مرگ هنر و ورود به مرحل...

قاب، به عنوان عنصری تأثیرگذار در هنر ایرانی، در کهن ترین آثار به جای مانده از هنر ایران مجال بروز پیدا کرده و در دوره های بعد نیز با جلوه های متنوعی در هنر ایرانی تداوم داشته است. نقش قاب به عنوان عنصری معنوی در ایجاد حریمی امن و فضایی به دور از تعرض نیروهای مخرب، به واسطۀ پاسداری و حفظ احترام و تقدس نقش مایه ها، قابل توجه است. این مقاله در پی پاسخ به آن است که: بنیان های معنایی نهفته در قالب ق...