بستان‌السیاحه اثر حاج میرزا زین العابدین شیروانی، یکی از مهمترین آثار عصر قاجار است. این اثر دایره‌المعارف مانند، علی‌رغم ارزشهای زیادی که دارد، چندان که باید و شاید شناخته و شناسانده نشده است. این جستار در پی آن است که این اثر را با رویکرد سبک‌شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد؛ بر این اساس، اثر مذکور به شیوۀ توصیفی و تحلیل در سه سطح فکری، زبانی و ادبی مورد مطالعه قرار گرفته است. دستاورد پژوهش ...

در پژوهش حاضر به‌منظور احیا و حفظ فرهنگ و هویّت ملی و قومی و نیز کمک به غنای زبان و فرهنگ کشور از طریق شناخت و تحلیل گویش‌ها و لهجه‌های گوناگون، پس‌از ذکر مقدمه، پیشینۀ پژوهش و سپس کلیاتی دربارۀ گویش راجی و لهجۀ طرقی (رایج در شهر طرق‌رود از توابع شهرستان نطنز در استان اصفهان)، شش فعل مختلف را به‌صورت تصادفی و شامل اقسام ساده، مرکّب، پیشوندی، مجهول، لازم (ناگذر)، متعدی (گذرا) و ربطی برگزیده و آن‌ه...

در بخش‌های کوهستانی و کویری کاشان، گویش‌های نسبتاً زیادی رواج دارد. همۀ این گویش‌ها بنابر تقسیم‌بندی زبان‌شناسان، جزء گویش‌های ناحیۀ مرکزی ایران به‌ شمار می‌روند. گویش‌های مرکزی کاشان مانند دیگر گویش‌های زبان فارسی، بسیاری از ویژگی‌های فارسی دری و پهلوی و حتی باستان را به‌خوبی پاسداری کرده‌اند. هنوز در برخی از واژه‌ها تلفظ دقیق «واومعدوله» به‌ کار می‌رود. برخی واژه‌ها واکۀ آغازی خود را حفظ کرده‌...

فعل ماضی در قرآن با بسامد بالا برای اشاره به رخدادهایی در زمان گذشته به کار رفته است. اما کارکرد فعل ماضی همیشه محدود به این معنای پیش­نمونه­ای نیست؛ بلکه با قرار گرفتن در ساختارهای مختلف، کارکردی استعاری یافته و مفاهیم وجهی را کدگذاری می­کند که بسط استعاری همان معنای پیش­نمونه­ای هستند. نوشتار حاضر به روش توصیفی-تحلیلی، این نوع از کاربردهای فعل ماضی در قرآن را با رویکرد معناشناسی شناختی و بهره...

ازلیت خداوند پرداخته می شود. در فلسفة دین معاصر، دیدگاه های گوناگون دربارة ازلیت خداوند، در سه تفسیر 1. فرازمانی استمراری، 2. فرازمانی غیر استمراری، و 3. زمانی گرایی خلاصه شده است. با بررسی آثار ملاصدرا به سه تفسیر از ازلیت الهی دست می‏یابیم که از آن‏ها به 1. فرازمانی غیر استمراری، 2. احاطه بر همة زمان‏ها، و 3. فرازمانی استمراری تعبیر می‏کنیم. این سه تفسیر در آثار او بیش تر با تعبیرات ازلیت، او...

تصریف و واژه­سازی از مؤلفه­های اصلی نظام صرفی زبان به شمار می­روند. تصریف ناظر بر استفاده از وندها برای باز نمودن روابط دستوری/ نحوی است. در این تحقیق ما به استفاده از وندهای تصریفی فعلی در فارسی جدید (فارسی دوره اسلامی) توجه می­کنیم. در این دوره به خصوص بعد از قرن ششم/ هفتم هجری، وند تصریفی فعلی جدیدی به زبان فارسی اضافه نشده است؛ در عوض تعداد زیادی از وندهای تصریفی نیز از رواج افتاده­اند. مهم...

مقاله حاضر به بررسی «نمود استمراری از منظر پیش‌نمونه‌گی» می‌پردازد. نمود از ویژگی‌های ساختاری و معناشناختی فعل است که نخستین بار در زبان فارسی باستان، مورد توجه پرویز ناتل خانلری قرار گرفته است.این مقاله، محدود به نمود استمراری است. هدف عمده‌ی این تحقیق دستیابی به ملاک‌ها و تعریف جامعی برای نمود استمراری در زبان فارسی است که می تواند در مسئله آموزش زبان فارسی و تدوین کتب درسی مفید واقع شود. به ...

در این تحقیق در ابتدا وجه شرطی را از نظر ساختاری بررسی می کنیم. با مقایسه این دو زمان می توان فهمید که طریقه ساخت و استعمال شرط در دو زبان فارسی و فرانسه کاملا متفاوت است. وجه شرط حال در زبان فرانسه از ریشه آینده، یعنی علامت مشخصه –r- و شناسه های ماضی استمراری ساخته می شوند. فعلی به عنوان وجه شرط در زبان فارسی وجود ندارد و می بایست از وجه دیگری به جای شرط استفاده کرد. شرط گذشته در زبان فرانسه ن...

کتاب قصص الخاقانی، شامل تاریخ مختصر صفویان تا پایان روزگار شاه عبّاس دوم است ، بویژه تاریخ مفصّل این پادشاه تا تفصیل فراوان در زمینه فتح قندهار و پایداری بعد از فتح در برابر سپاه شاه جهان گورکانی؛ همچنین این کتاب، شرح حال برخی از دانشمندان، حکیمان و بسیاری از فرمانها و مکاتبات سیاسی را در بردارد. پژوهش حاضر، با روش توضیحی- تحلیلی به بررسی سبکی نوشته یاد شده میپردازد و میکوشد از رهگذر کاوش، در سه ...

چکیده: گویش درو جزء گویش های شمال غرب ایران است که در روستای درو که در منطقه خلخال بخش شاهرود واقع شده است بدان تکلم می شود و جزء گویش های آذری شمال شرقی محسوب می شود .این گویش ها جزء زبان های ایرانی نو هستند که همگی بازمانده ایرانی باستان هستند. زبان ایرانی باستان خود یکی از شاخه های زبان هند و ایرانی است. و گروه زبانی هند و ایرانی خود در خانواده زبانی بسیار گسترده ای به نام زبان های هند و ا...