در این جستار، ساختار داستان فرود در شاهنامه و عناصر ساختاری تأثیرگذار در آن بررسی و تحلیل می‌شود. ساختار داستانی ماهیتی دارد که متأثر از عناصر خود، شکلی کنشی و روایی می‌پذیرد. نویسنده در پرتو این خصوصیات و عناصر ساختاری، چون طرح و نقشه، زاویۀ دید، کشمکش، بحران، نقطۀ اوج و گره‌گشایی، ساختار داستانی را پی‌می‌ریزد. به این منظور، ابتدا تعریفی از داستان و ساختار ارائه می‌گردد و سپس، ضمن بررسی عناصر ...

 در تفسیر آیات 30 تا 33 سوره ص، احتمالات و دیدگاه های متفاوتی وجود دارد که بیشتر ناشی از اختلاف در مرجع ضمایر در دو جمله " تورات بالحجاب" و " ردوها" است. برای کشف مرجع ضمایر، هر یک از مفسران به دلایلی استناد کرده اند که در این جهت چهار احتمال قابل تصور است. دراین جستار با توجه به روایات و ذکر واژه " عشی" در آیه، مرجع ضمیر در جمله اول، شمس و در جمله دوم، صافنات تعیین شده است و روایت وارده و نیز ...

بخش قابل توجّهی از آیات قرآن کریم به بیان سرگذشت پیامبران الهی و اقوام کهن به صورتی تاریخی و به دور از تحریف و تصرّف بشر اختصاص دارد. در این روایات قرآنی، رد پای صور ازلی یا کهن الگوها را می­توان دید. ماجرای زندگی حضرت موسی (ع) و قوم بنی اسرائیل در قرآن به تفصیل آمده است و از آن­جا که این ماجرا ریشه در فرهنگ و تمدّن کهن و باستانی مصر دارد، حضور کهن­الگوها در آن برجسته است. مقاله­ی حاضر به بررسی که...

پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)، وقایعی در حکومت اسلامی رخ داد، که در اثر آن مسلمین به انواع آسیب‌های اخلاقی مبتلا شدند. زورگویی، بی‌بصیرتی، قدرت‌طلبی، و ناهنجاری‌های اخلاقی از جمله آسیب‌هایی بود که با ماجرای سقیفه جان تازه‌ای یافت و در دوره‌ی خلفا نهادینه شد. بدین سبب، امر هدایت جامعه، با موانع و مشکلاتی روبرو شد. این مقاله با روش تحقیق کتابخانه‌ای و به روش متن پژوهی، آموزه‌های امام...

  داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی نامه نی است. به احتمال قوی به سبب قرابت زمانی و مکانی نی‌نامه با این داستان، یکی از جدی‌ترین داستانهای مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام آن را که در مثنوی بیان آن را در نظر داشته، در نی نامه بیان کرده است1، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی ...

چکیده واقعه ی باشکوه غدیرخم در مسیر بازگشت از حجه الوداع، بزرگ ترین انعکاس معرفی مولا علی (ع) از جانب خدا و پیامبراکرم (ص) است. این حادثه ی تاریخ اسلام آن قدر مهم بوده، که از جانب مورّخان و سیره نگاران و دیگر طبقات بخصوص شاعران شیعه، سنّی، مسیحی، و... در طول تاریخ مورد توجه قرار گرفته است؛ چنان که بسیاری از شاعران از نخستین لحظاتِ پس از رویداد مهم غدیر و ماجرای جانشینی حضرت علی (ع)، در عصرهای مخت...

جدال امین و مامون و حامیان آنها برای خلافت، به جنگ منجر شد. با قتل امین در جنگ، تاریخ سیاسی خلافت عباسی نیز دگرگون شد. این مقاله رویکردی است برای واکاوی علت و چگونگی رویارویی نخبگان در این رویداد. هم چنین، با تکیه بر نظریه «منطق ساخت قدرت»، می توان از جدال نخبگان ایرانی و عرب درک بهتری داشت.