توصیف منازل سلوک و اطوار قلب و مکاشفات خلوت، از طریق انوار و الوان در تصوف و عرفان اسلامی، به خصوص در طریقۀ کبرویه، و نقش شیخ در این زمینه دارای اهمیت خاصی است. علاءالدوله سمنانی (659- 736) و سیدمحمد نوربخش (795- 869) دو تن از عارفان مشهور این طریقه به شمار می روند که در آثار خود به این مهم پرداخته اند. سمنانی آنچه را که کبرویه، اطوار سبعۀ قلب می خواند، به لطایف تعبیر کرده و در تقریر خود هریک ا...

چکیده این رساله دارای 5 فصل است که فصل اول کلیات را بیان نموده و در فصل دوم از اصول اعتقادات بحث می شود که شامل بوستان هایی می باشد. بوستان اول از توحید ذاتی – توحید در پرستش – توحید در تجلی – توحید در عشق – توحید در دعا – توحید در توکل – توحید در عبادت – توحید در اطاعت – توحید در رزّاقیت – توحید در وجود بحث می نماید و این بوستان بر آن است که توحید خواجه را زیربنای دیگر نظرات او قرار بدهد. در ب...

لطایف نفیسیه کتابی در مناقب اویس­بن­عامر مرادی، ملقب به اویس قرنی، اثر احمد بن­ محمود اویسی، از جمله متون صوفیانه در قرن دوازدهم هجری قمری است که به نثری بینابین نگارش یافته و علاوه بر شرح حال، مدح و مناقب اویس قرنی، به سبب سادگی و ایجاز، مباحث عرفانی عمیقی را در خود گنجانده است. مؤلف این اثر را، در ۱۱۵۶ق، به نثر آمیخته به نظم در یک دیباچه، ۲5 لطیفه و یک خاتمه تدوین کرده است. تاریخ تألیف آن را ...

«سرّ» از مصطلحات رایج صوفیه است که آن را جایگاه مشاهده و یکی از برترین لطایف وجودی انسان دانسته اند؛ علاوه بر توصیف­های مختلف از سرّ و تبیین ویژگی های آن در ضمن عبارات مختلف، در متون منثور عرفانی گاه سرّ را در معنا با «دل»، «قلب» و «روح» یکی دانسته و در تعاریف مختلف، آن را با همین کلمه در معنایِ «راز» یکسان شمرده اند، در صورتی که سرّ مرتبه­ای ورای روح و جان است. مقاله حاضر  بر اساس متن کشف­المحجوب ح...

هر متن ادبی، دارای روح و جسمی است و علوم بلاغی، نقشی اساسی در فهم روح زبان و زوایای پنهان و بخش‌های ناگفته و نانوشته متون دارد، به طوری که کم توجهی به این موضوع، در بسیاری از موارد، فهم درست متن ادبی را مختل می‌نماید. این موضوع، برای هر منتقد ادبی و به ویژه برای مفسّران که وظیفه تشریح و تفسیر آیات قرآن کریم را به عهده دارند بسیار با اهمیّت است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با ذکر شواهدی از آی...

قصّه­ها و تمثیلات مثنوی مولانا جلال­الدّین محمد بلخی، مقدّمه واقعی شناخت مثنوی و راه ورود به اقلیم ناشناخته آن است. چون در تعلیم مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد و طریقت هم سرّ حال انبیا را نشان می­دهد، از جست و جو در آن چه به حالات و مقامات انبیا و اولیا در مثنوی آمده است، سرّ طریقت و حقیقت را بهتر می­توان درک کرد. بدین گونه با تأمّل در سرّ این گونه قصّه­هاست که می­توان به لطایف اسرار مثنوی راه یافت.