عوامل طبیعی از اصلی ترین و اثرگذارترین عواملِ شکل بخشی یک سکونت گاه و تحولات آن هستند. کوه ها، رودخانه ها، قنوات و دره ها از جملۀ مؤلفه های نیروی طبیعی هستند. در این میان چگونگی تأمین آب در شکل گیری یک زیستگاه و تحولات آن نقشی بارز دارد. کیفیت تأمین آب هر زیستگاه، بخشی از فرهنگ آن است. در اقلیم گرم و خشک محمدیه با بارش اندک و عدم وجود منابع آب های سطحی، قنات ها به عنوان تنها تأمین کنندۀ آب مطرح ...

قنات یکی از دستاوردهای فرهنگی و تکنیکی ایرانیان برای آبرسانی در مناطق خشک و نیمه خشک است. از آنجا که کشور ایران در منطقه خشک جهانی واقع شده، در سال ­های اخیر خشکسالی­ های پی در پی را تجربه می­ کند، لذا توجه به این شیوه آبرسانی که از سویی با شرایط طبیعی، اجتماعی و فرهنگی ایران سازگاری دارد، و از طرفی جزو دانش بومی‌ این سرزمین محسوب می­شود، ضرورت دارد. از این رو هدف کلی این مطالعه کمی، تحلیل ع...

یکی از راه‌های بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی که از قدیم در کشور ما معمول بوده، قنات می‌باشد. امروزه نیز از آب قنات جهت مصارف شرب و کشاورزی در برخی نقاط کشورمان استفاده می‌گردد؛ لذا مدیریت و پایش کیفیت آب قنات از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به رسوب‌ گذاری برخی املاح، کیفیت آب در طی عبور از قنات دست‌خوش تغییرات می‌شود. با طراحی مدل فازی مناسب، می‌توان عدم قطعیت همراه با مراحل نمونه‌بردا...

این نوشته برای نخستین بار به معرفی نوعی بند پنهان زیرزمینی می پردازد. روستائیان منطقه میمه قرنها است که از این راز آگاهی داشتند ولی جهانگران اصفهان اولین دسته ای بودند که نگارنده را از این راز آگاه نمودند. مبتکرین و آگاهان از فن قنات سازی از راههای صرفه جویی در آب و آبیاری و شیوه های مختلف آن بخوبی آگاه بودند و می دانستند که اگر در جلوی کانال زیر زمینی قنات بندی به بندند در پشت بند جمع شده و با...

قنات ها یکی از منابع تامین آب مورد نیاز کشاورزی شهر ارسنجان که در 130 کیلومتری شمال شرقی شیراز واقع شده است، می باشند. قنات کتک که مظهر آن در حدود 5/7 کیلومتری غرب شهر ارسنجان واقع گردیده، با میانگین بده ی 20 لیتر در ثانیه یکی از چهار قنات مهم تامین آب زراعی و باغ های این شهرستان است. در این مطالعه، ویژگی های مربوط به آبدهی، شیب بستر، شیب سطح آب و طول بخش های تره کار و خشکه کار به صورت میدانی پ...

در نقاط خشک قاره آسیا و بویژه در ایران باستان ، نیاز به آب مردم را واداشت تا از دیرباز به استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی بپردازد. فن قنات سازی که در ایران ابداع گردید و تکامل یافت به دیگر نقاط این قاره و قسمتهای خشک آفریقا برده شد . ساختن قنات که درواقع می تواند یکی از عجایب چندگانه دنیا و سودمندترین آنها برای زندگی انسان بشمار آید ، با ابزار دستی و با ورشی ساده ، ولی بسیار بدیع ، قرنه...

عوامل طبیعی از اصلی ترین و اثرگذارترین عواملِ شکل بخشی یک سکونت گاه و تحولات آن هستند. کوه ها، رودخانه ها، قنوات و دره ها از جملۀ مؤلفه های نیروی طبیعی هستند. در این میان چگونگی تأمین آب در شکل گیری یک زیستگاه و تحولات آن نقشی بارز دارد. کیفیت تأمین آب هر زیستگاه، بخشی از فرهنگ آن است. در اقلیم گرم و خشک محمدیه با بارش اندک و عدم وجود منابع آب های سطحی، قنات ها به عنوان تنها تأمین کنندۀ آب مطرح ...

در سالهای اخیر‘ چینی ها ادعا کرده اند که قنات (کاریز) اختراع آنان و چین‘ خاستگاه قنات است و این فن دستیابی به آب زیرزمینی‘ از این کشور به دیگر ممالک جهان انتشار یافته‘ اما نگارنده‘ به ویژه با استفاده از منابع خارجی و بالاخص از کتاب آقای گوبلو‘ طی این مقاله ثابت می کند که قنات اختراع ایرانیان است و دهها قرن هم قدمت دارد‘ در حالی که چینی ها فن حفر قنات را تازه حدود 200 سال پیش از ایرانیان آموخته ...

ویژگی برجسته قنات حسن‌آباد به نقش آن در ایجاد همکاری‌های بین‌قلمرویی برمی‌گردد که میان سه حوزه مهریز، ده‌نو و حسن‌آباد در طول 40 کیلومتر پدید آمده و استمرار یافته است. مراقبت از قنات حسن‌آباد تا آخرین چاه که در قلمروی مهریز واقع است صورت می‌گیرد و دو قلمروی پایین‌دست در آن مشارکت دارند. در این مقاله تلاش شده است تا با روش نظریه‌ زمینه‌ای به این سؤال پاسخ داده شود که چگونه جریان آبی مانند ...

رشد بی رویه جمعیت و تمرکز منابع و امکانات در مناطق خاص، موجب گسترش شهرها و شهرنشینی شده است و به دنبال آن برای تامین نیازهای این جمعیت شهرنشین تکنولوژی به کمک انسان آمده است. آب یکی از مهمترین این نیازها می باشد. در گذشته در بیشتر مناطق ایران برای استخراج آب زیرزمینی از قنات استفاده می شده است. اما امروزه قنات پاسخگوی نیاز روزافزون به آب نمی باشد و حفر چاه های عمیق جهت تامین آب به مرور سبب افت ...