امام علی  بن ابی طالب  (ع) شخصیتی است بی نظیر که شاعران بسیاری از مذاهب گوناگون، اعم از شیعه و سنی، زبان به مدح ایشان گشوده اند. اما پس از کاوش در میان مدایح امیرمؤمنان، به قصیده ای از شاعری گمنام برخوردیم که با وجود برخورداری از قریحۀ شگفت انگیز شاعری و توانمندی و تسلط در شعرسرایی، به ویژه مدیحه سرایی، از نظرها دور مانده و تاکنون بررسی نشده است. از آن جا که این شاعر عراقی در عصر عثمانی و دورۀ ...

از عهد سامانی قصیده‌های زیادی به‌ یادگار مانده است. این قصیده‌ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا‌سازی و تمثیل‌آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده‌های سده‌های بعد امتیاز بیشتری دارند. این مقاله به‌دنبال تحلیل متن‌شناسی قصیده‌های عهد سامانی است که براساس نسخه‌های قدیمی و برقرار کردن صحت و اصالت آن‌ها بنیاد می‌یابد. از‌همین‌رو، قصیدۀ «شکایت از پیر...

احمد شاملو در ادبیّات فارسی و بدر شاکر السّیاب در ادبیّات عربی، از شاعرانی هستند که مضمون­های گوناگونی را در قالب شعر روایی، ارائه نموده­اند؛ تا به وسیلة آن، مفاهیم ژرف­تر و گسترده­تری را به مخاطب خود عرضه نمایند. این پژوهش، کوششی در بررسی تطبیقی عناصر مشابه روایت، بر اساس رویکرد نقدی ادبیّات تطبیقی (مکتب آمریکایی)، در قصیدۀ «مرد مصلوب» اثر احمد شاملو و قصیدۀ «المسیح بعد الصّلب» سرودة سیاب، به هدف د...

از شاه نصرت‌‌الدین کبود جامه شاعر و امیر نام‌‌آور سدۀ ششم اشعار پراکنده‌‌ای در منابع مختلف باقی مانده است. با وجود سرگذشت جالب و اوج و فرود زندگی وی و تأثیر او در سیاست و ادب روزگار خویش، تاکنون پژوهش دقیق و اطمینان‌بخشی در احوال و اشعار او صورت نگرفته است. منابع مختلف اشارات فراوانی به زندگی سیاسی و ادبی او دارند و این امر ضرورت جست‌وجویی دقیق در زندگی او را الزام می‌کند. به علاوه، از پنج قصید...

امام علی ‌بن ابی‌طالب ‌(ع) شخصیتی است بی‌نظیر که شاعران بسیاری از مذاهب گوناگون، اعم از شیعه و سنی، زبان به مدح ایشان گشوده‌اند. اما پس از کاوش در میان مدایح امیرمؤمنان، به قصیده‌ای از شاعری گمنام برخوردیم که با وجود برخورداری از قریحۀ شگفت‌انگیز شاعری و توانمندی و تسلط در شعرسرایی، به‌ویژه مدیحه‌سرایی، از نظرها دور مانده و تاکنون بررسی نشده است. از آن‌جا که این شاعر عراقی در عصر عثمانی و دورۀ ...

یعدّ محمود سامی البارودی شاعراً وسیاسیاً مصریاً من شعراء القرن التاسع عشر، وقد کان له أکبر تأثیر فی إحیاء  الشعر العربی المعاصر وتجدیده، حیث أوصله إلی نهره العذب، وأتی بالمضامین الجدیدة فی القوالب القدیمة التی کانت من خصائص الشعر الکلاسیکی. رجع البارودی إلی العصور الذهبیة للأدب العربی رجوعاً واعیاً، وبتقلید القدماء ومعارضتهم حال دون  السقوط الحتمی للشعر العربی . إن للبارودی تجدیداً ملموساً فی الشعر إضا...

شاعر متعهد فلسطینی، محمود درویش از پیشگامان شعر مقاومت فلسطین است که شعرش را یکسره وقف آرمان فلسطین نموده و به شرح دردها و آرزوهای هموطنان خویش پرداخته است، اوضاع تأسف بار آوارگان فلسطینی در اردوگاه­ها و کشورهای عربی یکی از مضامین اصلی شعر او به شمار می رود که بخش وسیعی از دفترهای شعری شاعر را به خود اختصاص داده است. اشعار درویش در یک نگاه کلی آیینه­ای تمام­نما از احساسات مردم آواره و ستمدیده­ا...

استفاده از مفاهیم اساطیری به ویژه اسطوره های انبیاء و پیام آوران الهی در میان شعرای زن فلسطینی کاربرد فراوانی دارد و در موارد بسیاری منبع الهام آنان بوده است. گرچه اسطوره ها خاستگاهی باستانی دارند، اما به افکار و اندیشه های شاعر معاصر گستره ای ژرف می بخشند و شاعر نیز با پردازشی جدید می کوشد تا رنگ زمان و مکان خود را بر آن ها فرو ریزد. از این رو در اکثر چکامه های بلند سرایندگان زن فلسطینی می بین...

رسالۀ «مشارب‌الاذواق» میرسیدعلی همدانی ماهیت عرفانی داشته و مؤلف در آن به شرح اصطلاحات و مضامین قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن‌فارض مصری پرداخته است. این اثر همچنین شرح و توضیح مسائل علم عروض را نیز دربرمی‌گیرد. هدف این رساله فهماندن محتوای قصیدۀ عرفانی «خمریۀ میمیه» به سالکان و تشریح مبانی اشارات و معانی عبارات آن به عارفان است. میرسیدعلی در تفسیر این قصیۀ عرفانی، جمال خداوند را مقصود کلی برای لذت وص...