روایت، «عمل زبانی» با هدف انتقال معناست و تحلیل روایت، مطالعة اعمال، زندگی ها، سنّت ها، کشف شیوه های انتقال تجربه است. از اهداف خداوند در قرآن کریم، تربیت و معرّفی الگوست و روایت ها و قصص قرآنی، بدون تخیّل، دروغ و مبالغه در خدمت اهداف تربیتی و هدایتی قرآن قرار گرفته اند. بنابراین، قرآن از عناصر روایت بهره می برد تا هدف تربیتی خود را دنبال کند و بیش از آن، قصّه پردازی نمی کند. روایت اصحاب کهف از زاو...

بخش زیادی از قرآن روایت داستان امّت های پیشین و انبیاء الهی است. جایگاه و نقش این داستان ها به عنوان یک منبع فقهی از جمله مباحث نظری آیات احکام است. از آنجایی که زبان داستان زبان اخبار است این پرسش در بین فقیهان و مفسّران همواره مطرح بوده است که آیا آیات قصص می تواند مفهوم انشایی داشته باشد؟ آیا می توان از قصص قرآن احکام فقهی را استنباط کرد؟ در بخش اول این مقاله روایاتی ذکر کرده ایم که در آنها اه...

بخش عمدۀ تعالیم و دستورات قرآنی که مجموعه‏ای است از اندرز‏ها، عبرت‏ها، محکمات و متشابهات، از رهگذر شگردهای ادبی و به‌ ویژه فنون‌ قصه‌سرایی و حکایت‌پردازی و به‌ اصـطلاح‌، ادبـیات داستانیِ روایی انتقال یافته است. برای شناخت و تحلیل قصص قرآنی، بهره‏گیری از نظریه‏های روایت‏شناسی و تئوری‏های آن مانند: سطوح‏روایی، طرح، داستان، زمان و اقسامش، متن‏روایی، شیوۀ روایی قصص، معانی و مبانی، که ابزاری برای تحل...

داستان های قرآن کریم ، خصوصیات و ویژگی های منحصر به فردی دارد که مختص خود قرآن است به گونه ای که از یک داستان ، آن بخش از وقایع را بازگو می کند که در برآوردن هدف هدایت قرآن موثر است و پایبند به این نیست که تمام جزئیات وقایع را بیان کند. در این مسیر از داستان های تخیلی و تو خالی برای ارائه هدف خود استفاده نمی کند اما این به معنای آن نیست که قرآن در بازگو کردن قصه های خود از قالب های هنری استفاده...

بدون تردید حجم قابل توجهی از آیات قرآن به بیان داستان ها و سرگذشت اقوام و انبیای پیشین اختصاص دارد. مفسرین قرآن هم هر یک به شیوه ی خاص خود این آیات را تفسیر کرده اند ، مانند علامه طباطبایی(ره) از مفسران بزرگ شیعه که با روش مخصوص به خود این آیات را تبیین و تشریح نموده است. پژوهش حاضر با عنوان « رویکرد علامه طباطبایی(ره) نسبت به قصص قرآن » درصدد است تا دیدگاه ها و روش های آن علامه بزرگوار را مورد...

تحقیق حاضر (شیوه های تنظیم داستان های قرآنی برای متون نمایشی رادیو و ارائه الگو)، به دلیل پرداختن به ویژگی نمایشنامه رادیویی و نحوه تنظیم داستان های قرآنی دارای اهمیت فراوانی است. این تحقیق با توجه به ضرورت تولید و عرضه آثار نمایشی به ویژه تولیدات رادیویی فاخر دینی بر مبنای قرآن کریم و لزوم آشنایی نویسندگان رادیو، با اصول اقتباس از این منبع ارزشمند دینی، تهیه و تالیف می شود. نوع روش پژوهش: اس...

یکی از گونه‌های یادکرد امام مهدی(ع) در قرآن، اشاره به حقایق مهدوی ضمن سرگذشت پیامبران و امّت‌های پیشین است. به دلایل متعدد قرآنی و روایی که در این پژوهش به آن اشاره می‌گردد، بسیاری از ویژگی‌های امام مهدی(ع) و دوران ظهور ایشان ضمن آیات قصص قرآن بیان شده است. در واقع آیات و روایات منظرهایی را به روی ما گشوده‌اند که با نگریستن از آن منظرها به قصص قرآن می‌توان اشارات قرآن را به امام مهدی(ع) و روزگار...

قصه، در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی قدمتی کهن دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. از همین روی دامنة مخاطبانش وسیع­تر و قدرت نفوذش بیشتر است. گرچه زبان اصلی قرآن، زبان دین و هدایت معنوی است، امّا در کامل ترین وجه خود از شیوة داستان سرایی برای ابلاغ پیام خویش بهره برده است. این مقاله کوشیده است با استفاده از آثاری که تاکنون در زمینة قصه­های قرآن نگارش یافته است، وجوه امتیاز و تفاوت ق...

قصص قرآن کریم از دیرباز مورد توجه مفسران، محدثان و دانشمندان علوم قرآنی بوده و از ابعاد گوناگون پژوهش‏های متنوعی با رویکردهای تاریخی، جغرافیایی، زیبایی شناسی و اعجاز بیانی در این موضوع سامان یافته است. در این میان بعد کلامی آن به ویژه در مسائل کلامی امامت کمتر مورد توجه قرار گرفته است که حجم بسیار آیات قصص، هدفمندی قرآن در بیان قصص و جدایی ناپذیری سنت های الهی از قصص قرآن، تناسب معنایی آیات قصص...

بیش از یک‏ چهارم قرآن داستان است، اغلب این داستان‏ها مربوط به امّت‏های گذشته و بیان آنها بر پایه حکمت‏الهی است یعنی در نقل این داستان‏ها و چگونگی بیان آنها هدفی غیر از سرگرمی نهفته است، گروهی این داستان‏ها را مطابق با واقع نمی‏انگارند و آنها را سمبلیک می‏دانند اما در برابر، روایات نشان می دهد که اهل بیت(ع) از داستان های قرآنی احکام فقهی استنباط کرده اند. گروهی از پژوهشگران فقه قرآنی چه اهل سنت و...