در پژوهش حاضر به بررسی آراء مفسران و نحویان درباره سوگند «لا اقسم» در قرآن کریم پرداخته شد. در بین مفسران در مورد نقش حرف «لا» در این ساختار نظرات متفاوتی وجود دارد. بدین جهت، ابتدا تمامی آراء مهم در این زمینه احصا و بر اساس آیات قرآن و همچنین قواعد علم نحو، مورد بررسی قرار گرفت. در بین مفسران سه دیدگاه عمده در مورد نقش حرف نفی وجود دارد: 1. زائده بودن حرف «لا»؛ 2. نافیه بودن حرف «لا»؛ 3. دیدگا...

دغدغه مقاله حاضر ارائه نوعی سنخ شناسی است که بتواند همه دیدگاه‌های نظری را درباره «مردم‌سالاری دینی» پوشش دهد. در این راستا پنج نوع الگو شناسایی شده است. قسم اول، تحت عنوان روایت‌های جمهوری اسلامی که بیشتر در خدمت تأسیسِ اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی قرار داشته‌اند. قسم دوم دیدگاه‌های «مردم‌سالاری دینیِ» مخالف جمهوری اسلامی، از چهره‌هایی که مکتب نظرورزی آنها اسلام است. دیگرِ روایت‌های مردم‌سالاری...

از مسائل مبتلا به در دادگاه ها نسبت به سوگند، به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی، نکول و رد سوگند است. نکول به معنای امتناع از ادای سوگند وهمچنین امتناع از رد سوگند به طرف دیگر دعوی است . نکول هم از جانب منکر و هم از جانب مدعی اتفاق می¬افتد. اما مشهورتر نکول منکراست. رد سوگند (یمین مردوده) دو صورت دارد : یک مورد جایی است که منکر از ادای سوگند امتناع و خودش سوگند را به مدعی رد می¬کند که تنها فقهای ...

سوگند یکی از ادلۀ دعواست که علی القاعده در تمام نظام های حقوقی پذیرفته شده است. بدیهی است هر نظام حقوقی برای اعتبار، تأثیر و نفوذ سوگند، شاید به شرایط ویژه ای توجه کند که عمدۀ این شرایط با ارزش های حاکم بر آن جامعه متناسب باشد. از آنجا که در جامعۀ ایرانی عنصر دین و توحید، اصلی ترین ارزش حاکم بر جامعه محسوب می شود، قانونگذار نیز با تأکید بر حفظ این ارزش، صرفاً سوگند با لفظ جلاله را معتبر اعلام ک...

تناسب و هماهنگی میان کلمات از اصول زیبایی کلام است و به کارگیری این شیوه در قسم های قرآن در اوج خود است. از یک سو بین مقسم به هایی که در پی هم آمده اند تناسب و هماهنگی می بینیم و از سویی دیگر بین مقسم به ها و جواب قسم ارتباط و هماهنگی وجود دارد و از جهتی دیگر بین محتوای سوره و سوگند موجود در آن سوره، تناسب و هماهنگی وجود دارد که توجه به این ارتباط در درک مقصود از مقسم به ها و در تعیین جواب برای...

با توجه به ناشناخته‌بودن رهیافت طبیعی‌گرایانه به اخلاق در ایران، در این مقاله ضمن تبیین چیستی و مضمون طبیعی‌گرایی در قلمرو فلسفه اخلاق، مزّیت‌ها و کاستی‌های آن بررسی شده‌اند. برای نشان‌دادن چیستی طبیعی‌گرایی، چند نظریه اخلاقی طبیعی‌گرایانۀ برجسته بررسی شده و نشان داده می‌شود که از میان دو قسم طبیعی‌گرایی هستی‌شناختی و روش‌شناختی، قسم نخست بیشتر چالش برانگیز است، اما قسم دوم که پیوندی وثیق با علم...