پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به سبب تغییر در ساختار نظام جهانی و نیز تغییر در جغرافیای سیاسی منطقۀ خزر،شرایط ژئوپولیتیک جدیدی بر این منطقه حاکم شد. از یک سو، با ظهور کشورهای تازه استقلال یافتۀ شوروی در اطراف این دریا، جغرافیای سیاسی منطقه دچار تغییر شده و به تبع روابط ژئوپولیتیک منطقه نیز شکلی جدید به خود گرفت. از سویی دیگر، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به افزایش تلاشهای ایالات متحده برای سل...

دقابت امنیتی قدرتهای بزرگ در آسیای مرکزی

از سده نوزدهم به بعد کشور عمان به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک همواره در سیاستهای منطقهای به ویژه برای بریتانیا مهم و با اهمیت بوده است. در دهه شصت میلادی جنبش در منطقه ظفار شکل گرفت که برای ثبات منطقه خطرناک میشد در فضای جنگ سرد این مساله اهمیت پیدا کرد و رفته رفته به موضوع رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شد. در منطقه ایران و عربستان در آن وارد شدند و در سالهای 75 – 1972 م ایران در این زمینه مداخله نظامی...

به گواه تاریخ، ایران جزء ساکنان همیشگی دریای خزر بوده و از ابتدای شکل گیری این دریا با آن دارای ارتباطی تنگاتنگ بوده است. اما منطقه ژئوپولیتیک دریای خزر علی رغم سرگذشتی طولانی، هویت جدید خود را بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 1991 و تولّد کشورهای جدید در حوزه خود به دست آورده و به صورت یک منطقه فعّال درآمده است. کشف منابع عظیم نفت و گاز و نیاز شدید اقتصاد ضعیف کشورهای تازه استقلال یافته به ا...

چکیده: منطقه قفقاز جنوبی همواره به عنوان حریم منطقه ای و امنیتی ایران مطرح بوده است. اما به دلیل کشمکش های قرن نوزدهم میلادی این منطقه از ایران جدا شد وبه شوروی پیوست. ارتباط سیاسی ایران و?این منطقه از گذشته تا حال باعث شده تا تاثیر گذاریها وتاثیر پذیریهای متقابلی بوجود بیاید. این در حالی است که ایران همواره تاکنون تلاش داشته است تا این منطقه را تحت نفوذ خود داشته باشد اما در عین حال سایر بازی...

کشورهای آسیای مرکزی و من جمله کشور جمهوری آذربایجان، در خشکی محصور بوده و برای راهیابی به دریای آزاد به همسایگان خود نیازمند هستند. لذا این جمهوری­های تازه استقلال یافته برای انتقال نفت و گاز خود می­باید از طریق لوله گذاری اقدام نمایند و با ایجاد خطوط لوله، نفت و گاز خود را به دریای آزاد برسانند. صنعت نفت آذربایجان با ساخت خط لوله نفت باکو_تفلیس_جیحان(BTC-Baku-Tbilisi-Ceyhan) دگرگون شد و این خط...

بحران هسته‌ای کره‌شمالی از آنجا آغاز شد که در اوایل دهه 90 با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، نظام کمونیستی- استالینیستی کره‌شمالی یکی از مقتدرترین حامیان خود را از دست می‌دهد. این کشور به عنوان آخرین مرز جنگ سرد در کانون استراتژی‌های خصمانه آمریکا قرار می‌گیرد. لذا کره‌شمالی برای مقابله با تهدیدات آمریکا و افزایش امنیت خود به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای حرکت می‌کند و در نهم اکتبر 2...

در پژوهش حاضر درباره ژئوپلتیک افغانستان در پاسخ به سئوال اصلی که در طول تاریخ کشور افغانستان کدام یک از جنبه های فرصت و امکانات یا جنبهه های محدودیتی و تهدید زدایی ژئوپلیتیکی افغانستان بیشتر نبوده است. این فرضیه مطرح شده که ژئوپلتیک افغانستان مجموعه هایی از فرصتها و تهدیدات را برای رشد و توسعه افغانستان فراهم، اما بدلیل سیاست قدرتهای بزرگ و ضعف رژیم های سیاسی جنبه های تهدیداتی آن بیشتر بوده. در...

اوکراین به عنوان مهمترین کشور اروپای شرقی در ابعاد جغرافیای سیاسی و اقتصادی از دیر یاز محل تلاقی منافع قدرتهای بزرگ منطقه ای و فرا منطقه ای نظیر روسیه? اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا بوده وفضای سیاسی این کشور متاثر از تلاقی منافع قدرت های فوق بوده که این وضعیت کشور اوکراین را در سال 2009 همزمان با ورود این کشور به طرح مشارکت شرقی وارد بحران کرد. بحرانی که به صورت روزافزون روابط بین المللی ...

در دهه‌های واپسین، جنگ میان قدرتهای بزرگ را با توجه به تغییراتی که در آن رخ داده است جنگ نرم می‌نامند. ماهیت این نوع جنگ، فرهنگی و از جنس اقناع‌سازی و کنترل افکار عمومی است؛ ازهمین‌رو، ابزار کارگزاران جنگ نرم ماهیتی فرهنگی و ارتباطی دارند. مهم‌ترین ابزار این کارگزاران رسانه است. ابزارهای ارتباطی و درکل رسانه در جنگ نرم ظرفیتهای بسیاری برای کنشگری در صحنه‌های منازعه دارند. غرب و قدرتهای بزرگ در ...