یکی از مباحث مهم در زمینة برات، مسئلة انتقال «محل» است؛ به این معنا که آیا مبلغی که برای پرداخت برات در سررسید اختصاص داده می شود یا خواهد شد، با صدور برات ـ یا انتقال آن از طریق ظهرنویسی ـ به دارندة برات منتقل می شود یا نه؟ پذیرش یا رد انتقال محل، آثار مهمی در پی دارد. در مورد این مسئله، دیدگاه های مختلفی در میان حقوق دانان کشورمان و نیز در حقوق کشورهای مختلف به چشم می خورد. با توجه به شباهت...

در این پژوهش مقوله دستوری «قمر» بررسی شده است که توسط تالمی در پژوهش های معناشناختی و رده شناسی اش معرفی شده است. او قمر را مقوله دستوری بسته ای می داند که شامل هر سازه ای غیر از متمم اسمی یا گروه حرف اضافه ای همراه فعل می شود که با ریشه فعل رابطه خواهری داشته باشد در این نوشتار نمودهای صوری این مقوله در زبان فارسی و مقولات معنایی که توسط آن بیان می شوند را بررسی کرده ایم. نمود اصلی قمر در زبان...

«الزعیم غارم» که به معنای «کفیل و ضامن، مسئول و متعهد است» می باشد، یکی از قواعد فقهی مستنبط از روایات و آیات است و بر سه بحث فقهی ضمان، حواله و کفالت منطبق است؛ زیرا زعیم یا متعهد مال می شود که ضامن یا «محال علیه» است یا متعهد احضار مدیون می شود که «کفیل» است. ضمان و حواله عقودی لازم و مبتنی بر انتقال دین از ذمّه ی مدیون به ذمّه ی زعیم هستند که برای تحقق شان شروطی مثل ایجاب و قبول و تنجیز و اهلی...

سید محمد کاظم طباطبائی یزدی، در شماری از مباحث فقه قراردادها، با مشهور به مخالفت برمی خیزد و گاه رأیی بیان می دارد که تاریخ ادبیات فقه شیعه آن را فاقد پیشینه و به وی ویژه می داند. رساله ی حاضر، با بهره مندی از نگاهی تاریخی و به کارگیری روش توصیفی تحلیلی، در قالب پژوهش بنیادی شخص محورانه، تبیین آراء ویژه ی محقق یزدی در فقه قراردادها و بررسی مبانی آن ها را در اهتمام خویش دارد، تا از این رهگذر، به...

حواله یکی از نهادهای مهم و پرکاربرد در تجارت و معاملات روزمره به شمار می آید. مباحث راجع به حواله از گذشته مورد توجه فقها و حقوقدانان قرار گرفته است اما ماهیت حواله، موضوعی است که هرچند مطالبی در کتب فقهی و حقوقی درباره ی آن دیده می شود، ولی اثر مستقل و مفصلی در این زمینه وجود ندارد. شناخت ماهیت حواله با این اشکال مهم روبرو است که از نظر تحلیلی اعمال حقوقی گوناگونی ضمن آن انجام می شود و به عبار...

تحولاتِ دنیای تجاری اوراقی را خلق کرده که اگرچه ماهیت آن ها متفاوت با اسناد تجاری است، عرف تجاری وصف تجریدی بودن را به طور ناقص در خصوص آن ها به رسمیت شناخته است. اوراق بهادار در دو مرحلۀ زمانیِ متفاوت تغییر ماهیت داده است؛ در مرحلۀ صدور حق دینی و در مرحلۀ نقل و انتقال حق عینی و تابع مقررات حاکم بر آن هستند، اما هرجا به تدبیر مقررات خاص نیاز باشد، باید برای آن ها این مقررات را پیش بینی کرد. نتیجه...

بر مبنای دیون ناشی از قرارداد یا اسباب غیرقراردادی، عقودی می تواند شکل گیرد که این عقود به عقود تبعی معروف است. برخی از این عقود تبعی، سبب اسقاط دین می شوند، مانند عقد ضمان، حواله و تبدیل تعهد و برخی از این عقود صرفاً وثیقه و اطمینان جهت حصول آن دین اصلی می باشند مانند عقد رهن و کفالت. پس از انعقاد این عقود تبعی ممکن است در دین اصلی یا عقد منشأ آن دین، تغییراتی از قبیل فسخ یا اقاله حاصل شود؛ در ...

در مورد قاعده فقهی الزعیم غارم مسائل قابل بحثی وجود دارد که عمده این مسائل در 4 پرسش ذیل خلاصه می گردد: -1 قاعده فقهی الزعیم غارم چه بحثی را شامل می شود؟ -2 زعیم چیست و غارم به چه کسی گفته می شود؟ -3 آیا زعیم فقط نفس و جان و مال را شامل می شود و یا غیر آنها را نیز شامل می گردد؟ -4 کسیکه زعیم و کفیل است با چه شرط و شروطی به عهد خود وفا می کند؟ از نظر محقق چهار پرسش بالا عمده ترین پرسشها در قاعده...

مقاله حاضر برآن است تا فرایند «حذف فعل» را در چارچوب زبان شناسی شناختی مورد بحث و بررسی قرار دهد و نیز از طریق مقایسه این فرایند با تحلیل های دستور سنتی به ویژه دستور زبان فارسی به تبیین دقیق تر آن بپردازد، آن هم به گونه ای که برحسب نوعی رهیافت بازنمودی- ارجاعی و از منظر درک «معنی» امکان مقبولیت بیابد. داده های مورد بررسی در مقاله حاضر، پیکره ای جمله بنیاد از زبان نوشتاریِ فارسی معیار و متناظر گ...