عقل از مسائل بنیادی در فلسف? مشاء است. رویکرد فارابی به عنوان حکیم مسلمان ایرانی با اندیش? شرقی، و اسکندر افرودیسی به عنوان حکیم یونانی و غربی، به آن نیز از مسائل مهمی است که می تواند از وجوه تمایز و افتراق فلسف? مشائی ارسطویی و حکمت اسلامی محسوب شود. این پژوهش بر طبق سنت روش شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق رسال? عقل این دو حکیم می پردازد. بر اساس نظر اسکندر، عقل (در رسال? نفس ارسطو) سه ن...

مقالۀ حاضر سعی دارد تا جایگاه کتاب  اصول ریاضی فلسفۀ طبیعی  تألیف آیزاک نیوتن را در تکامل معرفت علمی نشان دهد و انتشار این کتاب را در محل تقاطع تکامل اندیشه های فیزیکی و ریاضی به نمایش گذارد و آن را به عنوان کتابی که تحولات ژرف مشابهی را در ریاضیات و فیزیک ایجاد نموده، معرفی کند. این که چگونه اندیشه های اخترشناسی کوپرنیک و کپلر و اندیشه های فیزیکی گالیله بوسیلۀ نظریۀگرانش عمومی نیوتن متحد شده ا...

کتاب فلسفۀ تحول تاریخ، برای شناخت ماهیت و مؤلفه های اصلی فلسفۀ تاریخ و علم عمران ابن خلدون از یک سو، ماهیت و مؤلفه های اصلی فلسفۀ تاریخ استاد مطهری از سوی دیگر، و نسبت سنجی و مقایسۀ میان این دو فلسفۀ تاریخ تألیف شده است، تا از رهگذر این نسبت سنجی، مقیاس و معیاری برای فلسفۀ الهی تاریخ ارائه کند. این کتاب از چهار فصل و یک ضمیمه تشکیل شده است. اشکال های جدی به شیوۀ نگارش این کتاب وارد است و برای ر...

مهم ترین مشکل در مطالعۀ فلسفۀ سیاسی فارابی، درک ماهیت معماگونه اندیشۀ اوست که از ترکیب فلسفۀ سیاسی یونانی، اندیشۀ ایرانشهری و آموزه های اسلامی به وجود آمده و به راحتی در سه گانۀ مشهور مستشرقین یعنی فلسفۀ سیاسی یونانی، شریعت نامه های فقهی و اندرزنامه های ایرانشهری نمی گنجد. در پژوهش حاضر، چارچوب کلی روایت های ارائه شده دربارۀ فارابی به سه مقام توصیف (پرسش های منبع یابی)، تفسیر (پرسش های هویت یاب...

در این تحقیق سعی شده تا با بیان دیدگاهها و اندیشه های افلاطون به جایگاه و معنای زندگی در فلسفۀ ایشان پرداخته شود. به همین لحاظ در این تحقیق سعی شده تا با بررسی زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی در اندیشه های افلاطون به تفاوتهای نظرات ایشان با فیلسوفان پیش سقراطی و شباهتهای نظرات آنها در مورد قانون طبیعی پرداخته شود.از دیگر مواردی که در این تحقیق به آن توجه شده تأکید بر مبحث فضیلت در فلسفه افلاطون و ا...

این مقاله به بررسی پاره ای از دیدگاه های فلسفی ویژه شیخ شهاب الدین سهروردی - ملقب به شیخ اشراق - اختصاص یافته است. شیخ اشراق که بنیان گذار فلسفة اشراق به شمار می آید، در شماری از مسائل فلسفی با مشهور فیلسوفان و به ویژه فلسفة مشّاء به مخالفت برخاست. در این مقاله - پس از بیان مقدمه ای کوتاه - نگارنده با اشاره به برخی نوآوری های فلسفی و دیدگاه های بدیع شیخ شهاب الدین سهروردی و با استناد و تکیه به آ...

در سالیان اخیر، با توجه به رشد فزایندۀ تحقیقات میان فرهنگی در حوزه های گوناگون علوم انسانی به ویژه فلسفه در جامعۀ ایرانی و طرح مسائل جدی در روش این تحقیقات و اعتبار آن ها، دو مطلب بسیار ضروری می نماید: نخست بررسی روش و اعتبار فلسفۀ تطبیقی به مثابۀ الگوی رایج در این تحقیقات و دیگری ارائۀ الگویی متناسب برای انجام دادن تحقیقات منطبق با اهداف این پژوهش ها، یعنی تعامل و گفت وگوی میان فرهنگی. فلسفۀ م...