در این مقاله بر آن هستیم که در مورد این سؤال «آیا خمس از شؤونات ولی فقیه است یا نه؟» بحث کنیم یعنی گرفتن خمس و مصرف آن به عهده چه کسی است؟ آیآآآیا بعهده شخص ولی فقیه است؟ یا اینکه غیر ولی فقیه مانند مراجع عظام هم می توانند در گرفتن و هزینه کردن آن اجازه بدهند یا ندهند. بعد از بحث و ارائه دلائل به این نتیجه رسیدیم که خمس از شؤونات ولی فقیه در زمان غیبت کبری و برقراری حکومت اسلامی است. همانطوری ک...

اهمیت و لزوم بررسی حدود وجوب اطاعت از فقیه واضح است. از آنجا که مرز اطاعت از فقیه فروتر از امام(ع) است. تعیین حدّ اطاعت از امام نیز ضروری است. از قدما و متأخرین کتاب یا رساله‌ای در این موضوع به جای نمانده است. نهایت این است که می‌توان از فتاوای آنان به نظراتشان دست یافت. آنچه دور از انتظار است عدم بررسی موضوع از سوی آن دسته از فقهای بزرگ متأخر است که رساله مستقلی در موضوع ولایت فق...

ولایت فقیه نظریه مرکزی گفتمان سیاسی فقهی شیعه در عصر غیبت است. با وجود روایت های مختلف از این نظریه، تبیین حضرت امام خمینی در میان سایر تبیین ها جامعیت و عمق نظری و کارکردی خاص دارد.ایننظریه با اندیشه ایشان آغاز نشده، بلکه توسط ایشان  به تکامل رسیده است. تأملات ایشان هرچند ظاهراً با تحولات و تطوراتی همراه بوده، لیکن گذر زمان و مهم‌تر از آن تأسیس نخستین حکومت  اسلامی مبتنی ب...

ضرورت حکومت و دولت، یکی از مهم­ترین مسائل در حوزۀ فلسفۀ سیاسی بوده است که بر ضرورت وجود آن تأکید فراوانی شده است؛ به‌طوری‌که این امر از صدر اسلام با تشکیل حکومت اسلامی توسط پیامبر(ص) آغاز شد و توسط ائمه معصوم(ع) و در ادامه حکومت­های غاصب پس‌ازآن، ادامه پیدا کرد. بر اساس نظریه سیاسی اسلام، در عصر غیبت، ولایت و ریاست دین و دنیای جامعه اسلامی در دست شبیه­ترین فرد به معصوم(ع) قرار می­گیرد که همانا ...

امام خمینی(ره) اولین فقیهی است که نظامی جدید بر پایه نظریه سیاسی خود بنیان نهاد و حکومت اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه را جایگزین نظام سلطنتی نمود. محقق کرکی نیز یکی از علمای برجسته شیعی در دوره صفویه است که در تبیین و ارائه نظریه ولایت فقیه سهم مهمی دارد. این پژوهش در پی بررسی وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاههای این دو فقیه مبرز شیعه درباره نظریه ولایت فقیه و اختیارات ولی فقیه است. با این که امام خمینی...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

ولایت فقیه به‌عنوان نظریه‌ی سیاسی شیعه در عصر غیبت،‌ شاهد قرائت­های متعدّدی برای اداره‌ی جامعه در زمان­های مختلف بوده است. برخی از این قرائت­ها مانند قرائت "حسبه" و "ولایت عامّه فقیهان"‌ ذیل قرائت نظم غیرمردم­سالار قرار می­گیرد که به‌خاطر غلبه‌ی چارچوبی خاصّ از قدرت، مشروعیّت حکومت را در گرو حاکم قرار داده و سهم محدودی برای مشارکت سیاسی توده‌ی مردم قائل شده است؛ لذا ظرفیّت­ محدودی ...

تأثیر چشمگیر نظریه ولایت فقیه و نوپایی طرح آن و تراوش ذهنی اندیشمندان از سویی و هجوم فکری و فرهنگی بیگانگان برای ایجاد تردید و تزلزل در مبانی آن، از سوی دیگر، سبب طرح پرسش‌ها و شبهاتی در این زمینه گردید و ضرورت روشنگری بیشتر و نوپردازی قوی‌تر را نمایان ساخته است. از جمله شبهاتی که در این زمینه مطرح است، شبهه «ناسازگاری ولایت فقیه با دموکراسی» است. در این مقاله ثابت شد، نه تنها ولایت فقیه با دمو...

مقاله موجود تحقیقی است پیرامون ولایت فقیه در اسلام از زمان غیبت صغری تا حال که بر اساس آیاتی از قرآن مجید، نهج البلاغه، احادیث معتبر اسلام و دیدگاه های علمای بزرگ شیعه تهیه و تنظیم گردیده است. به طور کلی ضرورت ولایت فقیه و تشکیل حکومت اسلامی مرود تاکید و توجه تمامی علمای شیعه می باشد و در این زمینه دو نظریه وجود دارد که تحت عنوان نظریه اول و دوم در مقاله مورد بررسی قرار گرفته:پیروان نظریه اول ب...