میراث­های ادبی، فرهنگی، علمی و .. انسان در زبان تبلور می­یابد از این­ رو مطالعه در زبان و گویش­ها همواره مد نظر پژوهشگران بسیاری بوده ­است؛ به ­ویژه امروز که در سایۀ مطالعات زبان­شناسی، دست­یابی به نتایج دیگری آسان می­شود. پاپون یکی از روستاهای کوهمره نودان از توابع شهرستان کازرون در استان فارس است که مردم آن به گویش «پاپونی» سخن می ­گویند، نگارندگان در این مقاله مقولۀ ساختمان صرفی فعل را مورد ...

در این مقاله توزیع و نقش های مختلف پی بست های ضمیری در زبان تاتی، از ایرانی نو شمال غربی، بررسی شده است. ابتدا به صورت گذرا به سیر تاریخی این پی بست ها در فارسی باستان و فارسی میانه اشاره و نقش آنها در تاتی جنوبی بررسی شده است. جایگاه پی بست های ضمیری در فارسی باستان و میانه تا حدودی ثابت بوده است و آنها در جایگاه واکرناگل ظاهر می شده اند. واکرناگل (1892) دریافت که واژه بست ها در اغلب زبان های ...

  در این مقاله توزیع و نقش‌های مختلف پی‌بست‌های ضمیری در زبان تاتی، از ایرانی نو شمال غربی، بررسی شده است. ابتدا به صورت گذرا به سیر تاریخی این پی‌بست‌ها در فارسی باستان و فارسی میانه اشاره و نقش آنها در تاتی جنوبی بررسی شده است. جایگاه پی‌بست‌های ضمیری در فارسی باستان و میانه تا حدودی ثابت بوده است و آنها در جایگاه واکرناگل ظاهر می‌شده‌اند. واکرناگل (1892) دریافت که واژه‌بست‌ها در اغلب زبان‌ها...

ساخت فعل یکی از مهمترین مقوله های دستوری در زبانهای ایرانی است. مقایس? ساخت فعل در زبانها و گویشهای ایرانی می تواند بیانگر پیوند این زبانها و بستگی آنها به یک شاخ? زبانی، یعنی زبانهای ایرانی باستان باشد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، یکی بررسی چگونگی ساخت فعل در زبان بلخی و دیگر حصول به این نتیجه است که آیا ساخت فعل در این زبان با دیگر زبانهای ایرانی میانه از هماهنگی و ارتباط کافی برخوردار ه...

چکیده دادستان مینوی خرد متنی به زبان فارسی میانه مشتمل بر63 فصل و در شمار اندرزنامه­هاست.در قرن14میلادی تریوسنگ آن­را به زبان سنسکریت ترجمه کرده است. ترجمۀ نریوسنگ ترجمه­ای لفظ­به­لفظ است، بدون مطالعۀ متن فارسی میانه قابل درک نیست و زبان آن ویژگی­هایی دارد که آن را از سنسکریت کلاسیک متمایز و به           زبان­های ایرانی نزدیک می­سازد. از این جهت لازم است با متن فارسی میانه مقایسه و ویژگی­های ز...

در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اِضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م.180 ه.ق) پرداخته­ایم. در ابتدا به اصطلاح­شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده­های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهر...

پیشینة کاربرد فعل با پیشوند و پیش‌واژک در زبان‌های ایرانی به دورة باستان می‌رسد. برخی از این پیشوندها و پیش‌واژک‌های فعلی در فارسی میانه متروک ‌شده و برخی از آنها به‌صورت جزیی مرده در ساختمان فعل باقی‌مانده‌اند. فارسی دری نیز این پیشوندها و پیش واژک‌ها را از فارسی میانه وام گرفته است. در فرهنگنامة قرآنی، فرهنگ برابرهای فارسی قرآن بر اساس 142 نسخۀ خطی کهن، تعداد زیادی از فعل‌ها با پیشوند و پیش‌و...

زمان از جمله مؤلّفه‏های اصلی فعل است که هر قومی به صورت‏های مختلف آن را به­کاربرده‏اند. از آنجا که ترجمۀ کهن قرآن قدس، ترجمه‏ای تحت اللفظی است، رابطه‏ای تطبیقی بین دو زبان فارسی و عربی برقرارنموده، زمان‏های متفاوت فعل را به صورت‏های کهن یا با تغییرات آوایی یا متناسب با برخی از لهجه‏های مرسوم و در برخی موارد با شکل ویژه‏ای مطرح نموده­است.در این پژوهش سعی شده تا فعل‏های مختلفی که مترجم قرآن قدس اس...