این پژوهش که از روشی کیفی تبعیت میکند؛ درپی آن است تا با بررسی چگونگی شکل گیری جملات مجهول در زبان فارسی در قالب نظریه ی پادتقارن پویا (مورو، 2000)، عامل بوجود آمدن این جملات را از دیدگاهی متفاوت مورد بررسی قرار داده و تبیین نماید. در این پژوهش نشان داده می‌شود آنچه که به ساخت مجهول معروف است، محصول‌جانبی گرهی نقشی باعنوان گره جهت با مشخصه ی[مجهول] است که یک گروه کُنادی را به عنوان متمم خود انتخ...

ساخت ناگذرا ساختی است که فعل آن دارای جهت معلوم بوده و تنها یک گروه اسمی به عنوان موضوع مرکزی دارد. از نظر نقش معنایی، گروه اسمی موجود در این ساخت، همچون گروه اسمی ساخت مجهول، نقش معنایی مفعولی دارد. این جستار تلاش دارد تا با بررسی داده­های گویشی نشان دهد ساخت ناگذرا در گویش بختیاری دارای چه ویژگی‌هایی بوده و تفاوت آن با ساخت مجهول در چیست؟ فعل گذرا و سببی از افزودن پسوند  -(e)nبه پایان مادة مض...

در کتاب‌های دستور ایتالیایی تنها از دو جهتِ فعل، صحبت شده است، اما اگر ازدیدگاه کاربردشناختی به مجهول نگاه کنیم، آن را هم‌چون یکی از ابزارهای زبانی برای نشان دادن نگرش و منظری متفاوت به یک رویداد می‌بینیم. در این مقاله، تغییر منظر گوینده را، با توجه به نظریة ظرفیت، بررسی می‌کنیم. بنابر‌این نظریه، هر فعل، بر اساس ظرفیتش، از پیش مشخص می‌کند که در چه محیط نحوی ظاهر می‌شود و چه سازه‌هایی باید و یا م...

اینبررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایه «پذیرا» فهیمه نصیب ضرابی[1] علی ایزانلو[2]تاریخ دریافت: 4/7/92تاریخ تصویب: 1/4/93چکیدهاین بررسی به مطالعه معانی مختلف فعل «خوردن» در پیکره­ای شامل 160 ترکیب می­پردازد. این پیکره برگرفته از فرهنگ معین، سخن، لغت­نامه دهخدا و نیز نتیجه جستجو در سایت­ها و وبلاگ­های فارسی می­باشد. پس از تحلیل داده­ها، مشخص شد که معنایی پایه در تمامی این ترکیبات دیده...

این مطالعه تجربی تأثیر افزایش متنی بر آموزش ساختارمجهول در میان یادگیرندگان زبان دوم ایرانیان درسطح پیش متوسطه را بررسیکرد.شصت تا یادگیرندگان زبان دوم در سطح پیش متوسطه به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند دوتا گروه آزمایشی ویک گروه مقایسه. گروه اول آزمایشی متن هایی را دریافت کرد که فعل های مجهول در آن تکرار شد. گروه دوم آزمایشی متنی را دریافت کرد که در آن فعل های مجهول با رنگ های مختلف زیرشان ...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعمل...

تعریف مقولۀ جهت و توصیف رده­شناختی آن از دو راه امکان­پذیر است: یکی در سطح موضوع­های معنایی فعل (نقش­های معنایی) و دیگری در سطح روابط دستوری (نقش­های نحوی). مهم­ترین مفهوم نظری که به کمک این دو سطحِ بازنمایی تعیین می­شود و امکان بازشناسی انواع جهت­های دستوری را به ما می­دهد، مفهوم برهم­نهشت است. برهم­نهشت عبارت است از الگوی نگاشت موضوع­های معنایی بر روی نقش­های نحوی فعل. در پژوهش پیش­رو به بررسی...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

اینبررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایة «پذیرا» فهیمه نصیب ضرابی[1] علی ایزانلو[2]تاریخ دریافت: 4/7/92تاریخ تصویب: 1/4/93چکیدهاین بررسی به مطالعة معانی مختلف فعل «خوردن» در پیکره­ای شامل 160 ترکیب می­پردازد. این پیکره برگرفته از فرهنگ معین، سخن، لغت­نامة دهخدا و نیز نتیجة جستجو در سایت­ها و وبلاگ­های فارسی می­باشد. پس از تحلیل داده­ها، مشخص شد که معنایی پایه در تمامی این ترکیبات دیده...

تقسیم‌بندیِ ساخت‌های مجهول به دو گونۀ صفتی و فعلی همواره مبحثی پردامنه و مناقشه‌برانگیز در تحلیل‌های نحویِ برخی از زبان‌ها بوده است. این موضوع در زبان فارسی نیز مباحثات بسیاری را پیش کشیده و دیدگاه‌های مختلفی را برانگیخته است. از آن میان، برخی از تحلیلگران بر این باورند که این زبان مجهول فعلی ندارد و ساخت «اسم مفعول+ شدن» محمول مرکب نامفعولی، یا به‌عبارتی، مجهول صفتی به‌شمار می‌رود. در مقابل، شما...