آدمی همواره در تلاش است تا برای رهایی از وضع نامطلوب کنونی خود جایگزینی پیدا کند او مطلوبش را گاه با جستجوی گذشته و گاه با رویای آینده می یابد. حسرت گذشته و دلتنگی برای آنچه از دست رفته که یکی از حوزه های معنایی پدیده ی نوستالژی است هماره ذهن بشر را درگیر خود کرده است. شاعران در چکامه های خود به نحوی حسرت گذشته و دلتنگی حاصل از آن را با ابزارهای زبانی و تصویرهای شعری گوناگون بیان کرده اند. این ...

زیبایی یکی از مفاهیم پیچیده است که به راحتی نمی­توان برای آن تعریف دقیقی ارائه کرد. از سویی زیبایی یک امر مطلق نیست و هر فردی با توجه به معیارهای شخصی خود امری را زیبا یا زشت می­داند. یکی از ویژگی­های ذاتی ادبیات به عنوان یک هنر نیز، زیبایی است. در این مقاله به بررسی عناصر برجستۀ موسیقایی، زبانی و تصویرساز در شعر منوچهر آتشی و چگونگی ارتباط و پیوند آن‏ها با عاطفۀ شعری پرداخته شده است؛ عناصری که...

در میان شاعران پارسی گوی، شاعری که بیش از همه بارها از مولانا جلال الدین بلخی با ستایش و احترام بیش از اندازه نام برده و خود را مرید و پیرو اندیشه های او دانسته، میرزا محمدعلی صائب تبریزی است. صائب چه از لحاظ صورت؛ یعنی وزن و قافیه و ردیف و تعبیرات و ترکبیات و تصویرهای شعری و چه از لحاظ محتوی؛ یعنی مضامین و افکار و حکایات و تمثیلات، ازآثار مولانا بهره های فراوان برده است؛ چنان که کمتر صفحه ای ا...

روح مکتب رمانتیسم با انقلاب‌ها و دگرگونی‌های اجتماعی گره خورده است. نخستین بارقه‌های رمانتیسم به شیوة اروپایی در ادبیات فارسی، در گیرودار انقلاب مشروطه نمایان شده و انقلاب اسلامی و همچنین دفاع مقدس، بستری مناسب برای آن فراهم کرده است. شعر رمانتیک اصول و قواعد خاصی دارد و تصویرهای شعری در این مکتب از بُعد زیبایی‌شناختی، ساختار و ماهیت معرفتی با تصاویر کلاسیک‌ها متفاوت است. ویژگی بارز تصاویر رمانت...

بشار بن برد شاعر نابینای دوره ی عباسی است که علی رغم محدودیت حسی خود توانسته، توصیفات بدیعی مبتنی بر حس بینایی ارائه کند و به وصف پدیده های دیداری و رنگ و شکل آن ها بپردازد. با مطالعه شعر شاعر، آنچه شگفتی خواننده را برمی انگیزد، این است که «وی با وجود آنکه هرگز نور را درک نکرده و نابینایی مادرزاد بوده، چگونه توانسته به بیان تصاویر دیداری در قصاید خود بپردازد؟». نگارنده در راستای پاسخ به سوال مذ...

همزمان با تحولات اجتماعی و سیاسی در عصر مشروطه، نوع تلقی و برداشت شاعران و نویسندگان معاصر از رویدادهای پیرامون دگرگون شد و به تبع آن، بازتاب این تحولات و دگرگونی‌ها در آثار ادبی، نسبت به گذشته، تغییر اساسی پیدا کرد، «یدالله بهزاد کرمانشاهی» از جمله شاعران معاصری است که توانسته؛ صمیمانه‌ترین مضامین انسانی، اجتماعی را در قالب تصویرهای شعری نو-کهن خود ارایه دهد. این نوشتار، بر آن است تا بازتاب بر...

چکیده این پژوهش، براساس مکتب فرانسوی ادبیّات تطبیقی که بر پیوند تاریخی و جریان تأثیر و تأثّر تأکید دارد، به بررسی و تحلیل تطبیقی بخش اندکی از پیوندهای فرهنگ عربی و فارسی با مطالعه موردی شعر ابونواس و رودکی می­پردازد. یافته اساسی این مقاله نیز در این است که رودکی اگر چه در مضمون­های باده سرایی، متأثّر از ابونواس است اما در این غرض شعری به نوآوری نیز پرداخته است و شعرهای وی به روانی و شیوایی ممتاز ا...

نوستالژی یا غم غربت، در اصطلاح به حسّ دلتنگی و حسرت انسان ها نسبت به گذشته و به آن چیزهایی است که در زمان حال آنها را از دست داده است. اوضاع و احوال سیاسی، اجتماعی و کلاً وضع زندگی انسان ها در ایجاد حسّ نوستالژی مؤثر است. تقریباً تمام شاعران و هنرمندان در آثار خود به نحوی غم غربت و دلتنگی های حاصل از آن را با ابزارها و تصویرهای شعری گوناگون بیان کرده اند؛ ولی در نزد بعضی از آنان این غم، تبدیل به اب...

چکیده ناهمخوان نمایی یا پارادوکس نه تنها یک صنعت بدیعی یا تصویر شعری که اصطلاح و مفهومی منطقی، فلسفی، و جهان شناختی است و در آثار ادبی و بلاغی گذشته به سبب یکسان انگاری با برخی آرایه های ادبی، از جمله با استعاره، توجه چندانی به آن نشده است. شاعران فارسی زبان، به ویژه در ادبیات عرفانی و شعر جدید، غنی ترین جلوه های انگاره های ناهمخوان را به کار گرفته اند و زبان شعر آن ها در پرتو تعبیرهای متناقض ن...

بررسی تصویر هنری در شعر پایداری فلسطین ( مطالعه ی موردی شعر عزالدین المناصره) شعر پایداری فلسطین، یکی از پرشورترین شعرهای مقاومت جهان است؛ این نوع سبک شعری خاستگاه عمده ترین جلوه گاه های مقاومت و مبارزه است. عزالدین المناصره، یکی از شاعران پرآوازه ی معاصر فلسطین است که در ابراز احساسات عمیق خویش نسبت به سرزمین غصب شده خود و دعوت به پایداری و استقامت و رساندن فریاد مظلومیت ملت خویش به گو...