بخش مرکزی بسیاری از شهرهای کشور منطبق بر بافت کهن است که واجد گنجینه ای عظیم از عناصر و ارزش های تاریخی و فرهنگی می باشند. اگرچه این بافت ها به روزگار خود از نظر سازمان فضایی و ساختار عملکردی متناسب با نیازهای زندگی و مقتضیّات اجتماعی و اقتصادی عصر خود بودند، ولی به دنبال تحوّلاتی که در نظام سکونتگاه های شهری - تحت تأثیر تحوّلات تکنولوژیک و تغییر در نیازهای زیستی، اجتماعی و اقتصادی - به وقوع پیوست...

چکیده: رشد سریع جمعیت و گسترش مهارناپذیر شهرها که کم وبیش در دو دهه پس از انقلاب نمود آشکارتری یافته است باعث جابجایی جمعیت محدوده های مرکزی بسیاری از شهرها شده و روند فرسودگی بافت های تخلیه شده را تسریع کرده و این بافت ها را به سکونتگاههای مهاجران و اقشار کم درآمد و مأمن ناهنجاریهای اجتماعی قرار داده است. جهت شناسایی عوامل موثر در این روند, رساله حاضر با عنوان « مطالعه تحولات فضایی _ کالبدی م...

مبادی ورودی به عنوان یکی از اصلی­ترین اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر، علی­رغم اهمیتی که به لحاظ کالبدی، کارکردی و زیبایی­شناسی دارد با جانمایی کاربری­های ناهمگن و ناسازگار به­فضایی با ساختاری منفصل، فاقد هویت و مغشوش مبدل شده­ است. بدین ترتیب فضای ورودی بسیاری از شهرهای کشور با اُفت شدید کیفیت کارکردی و کالبدی روبروست و این امر آسیب­های جدی به­سیما و هویت شهرها  واردکرده است. هدف این مقاله بررس...

بافت‌های تاریخی و قدیمی شهرها و روستاهای کشور جزئی از میراث فرهنگی و تاریخی آن‌ها محسوب می‌شوند. این بافت‌ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می‌گردند. بنابراین حفظ، بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آن‌ها اجتناب ناپذیر است. این فرسودگی‌ها علاوه بر پهنه‌های شهری در روستاها نیز دیده می‌شود. سنجش میزان فرسودگی کالبدی این پهنه‌ها جهت انتخاب الگوی م...

مسئله ی فرسودگی و نوسازی  بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است.  چرخه ی بهسازی  و نوسازی  بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی...

تحولات کالبدی ـ فضایی دو دهه اخیر، در بسیاری از روستاهای نواحی خزری در حال گسترش است. این روند در      سکونتگاه­هایی که جاذبه­های طبیعی، به­ویژه ساحل، دارند، با رواج پدیده خانه دوم، توسعه یافته­است. منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغی به قطعات مسکونی، کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نموده­است. یکی از مهم­ترین حوزه­های روستایی گیلان که متأثر از این پدیده است، در روستاهای ساحلی محدود...

امروزه در بسیاری از کشورهای جهان گردشگری به عنوان ابزاری برای توسعه مناطق روستایی به شمار می­آید. هرچند که ساختار بیشتر روستاها با گذشت زمان دچار تغییر و تحول می شود، اما در روستاهایی که وارد چرخه گردشگری می شوند سرعت و میزان تغییرات بیشتر است. هدف این پژوهش بررسی نقش گردشگری در تحولات کالبدی و کارکردی روستاها است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری داده های مورد نیاز به دو روش اسنادی و م...

پایداری شهری، در گرو دگرگونی و تغییر تدریجی حیات شهر در ابعاد گوناگون و به سوی سازگاری با نیازهای زمانی ـ مکانی است و تحقّق نیافتن این سازگاری، کم‎کم سبب فرسودگی بافت شهرها می‎شود. کرج به‎مانند کلان‎شهری جوان که از عمر جدید آن (به‎عنوان هسته‎ی مکمّل در مجموعه‎ی شهری تهران) کمتر از نیم قرن می‎گذرد، ازجمله شهرهایی است که با توجّه به ناسازگاری زمانی بافت آن (معاصرسازی) با مشکل وجود 551 هکتار بافت فرس...