شاهنامۀ فردوسی به شکل گسترده و منسجم مسائل گوناگون اجتماعی را در بردارد که برخی از این مسائل در وصیّت نامۀ شاهان مشهود است . فردوسی با سرودن وصیّت نامه های فرمان روایان به دو مسأله مهم اشاره دارد : 1 – فضایل اخلاق 2 – رذایل اخلاق در اکثر وصیّت نامه ها، پادشاهان به جانشینان خود توصیه می کنند که هنگام فرمان روایی فضایل اخلاقی را مورد توجه قرار دهند و از رذایل بپرهیزند .

فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی­ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می­گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوسی شاید بیش از سایر شاعران کاربرد داشته باشد، اشخاص شاهنامه در تنگنا پس از تطهیر، در خلوت پیشانی بر درگاه باری تعالی سائیده، با ت...

شاهنامه، اثر سترگ و بی همتای استاد طوس از دیرباز تاکنون مورد توجه و تتبّع سخن سرایان ادب فارسی بوده و هر کسی به نوعی از این خوان نعمت بهره برده است. در این میان سرایندگان منظومه‌های پهلوانی به این کتاب به عنوان شاهکار ادب حماسی نگریسته، از آن همچون الگویی کمک گرفته و یا به زعم خود درصدد هم طرازی و پهلو زدن به فردوسی برآمده اند. سراینده سام نامه نیز یک از همین شعراست که نه تنها شاهنامه را به طور ...

چکیده در این تحقیق سعی شده است تا به موضوع اقتصاد در دوره اشکانیان پرداخته شود. بررسی موضوع اقتصاد در دوره اشکانی از این لحاظ محل نظر است که دوره اشکانیان شاهد احیای فرهنگ ایرانی در فلات ایران بعد از حمل? اسکندر است. بنابراین با بررسی ضرابخانه ها و پراکنش سکه ها در قلمرو اشکانی و همچنین اطلاعاتی که در منابع مکتوب درباره وضعیت اقتصادی دوره اشکانی ذکر شده، هم چون تجارت دریایی، محتویات قبور، مهره...

پژوهشگران درباره مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عدّه ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عدّه ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقّت در شاهنامه، می توان به این نک...

شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، بزرگترین اثر حماسی زبان فارسی و پشتوانه فرهنگ و اندیشه های ایرانی ، از چشم اندازهای گوناگون قابل بررسی است. عناصر بلاغی نیز در این اثر سترگ نمودهای فراوانی دارد . پایان نامه حاضر با عنوان فرهنگ استعارات شاهنامه به بررسی ابیات شاهنامه از نظر استعاره ها پرداخته و نشان داده است سخنور طوس از این ابزار بیانی و تخیل گری تا چه حد بهره گرفته است. در این نوشتار، پس از تبیی...

در ادامه حماسه سرایی در قرن پنجم هجری یکی از آثار گرانبهای حماسی یعنی گرشاسب نامه به عرصه ادبیات فارسی عرضه شد و به عنوان نخستین و موفق ترین پیرو و تالی شاهنامه جایگاه خود را برای همیشه در ادبیات فارسی تثبیت کرد. سراینده این منظومه ، حکیم ، ابونصر ، علی بن احمد اسدی طوسی جایگاه ویژه ای در ادبیات فارسی دارد. وی در خراسان زاده و پرورده شد و شعر و هنر خویش را در آذربایجان و اران در سایه حمایت پادش...

منظومه هایی که پس از شاهنامه و غالباً به پیروی از آن، در زمینه های پهلوانی، دینی و تاریخی به نظم درآمده اند، از مآخذی هستند که کمتر مورد توجّه فردوسی شناسان است. حال آنکه سَرایندگانِ بیشترِ این آثار افزون بر تأثّرات فراوان زبانی، ادبی و اندیشگی از شاهنامه، به صورتهای گوناگون از فردوسی و شاهنامه نام برده اند که گردآوری و بررسی مجموع این اشارات نکته های تازه و درخور بحثی درباره سرگذشت حکیم توس و نظم شا...

کوش نامه اثری حماسی است که حدود یک صد سال پس از شاهنامه فردوسی توسط ایرانشاه بن ابی الخیر سروده شده است. هر چند که صاحب این اثر تا حدودی از شاهنامه تقلید کرده، امّا به دلیل این که منبع منثور آن با شاهنامه متفاوت بوده است، تفاوت های اساسی در اصل داستان ها با شاهنامه دارد. این منظومه به سرگذشت ضد قهرمانی به نام کوش پیل گوش پیل دندان، برادر زادۀ ضحّاک، می پردازد که از سوی ضحّاک به فرمانروایی چین انتخ...

منظومه های حماسی و پهلوانی کُردی که اغلب زیر نام شاهنامه ی کُردی شناخته شده اند، منظومه هایی هستند که ریشه در اسطوره داشته و دربردارند ه ی باورها و پنداشته های جمعی ملّت کُرد از بن تاریخ تاکنون می باشند. پایان نامه ی حاضر سعی در مقایسه ی شاهنامه ی فردوسی و شاهنامه ی کُردی (تولّد جهانگیر و جنگ نامه ی ایران و تورانیان) از نظر محتوا دارد و گاه در حد مجال و توان به مقایسه ی جنبه های زبانی و ادبی نیز پردا...