مضامین اسلامی و شیعی، جایگاه ویژه‌ای در میان شاعران مسلمان دارد. ادیبان اندلس نیز در سایة دولت‌هایی با گرایش شیعی هم‌چون بنی‌حمود و موحدین، به این مذهب گرایش داشته و در شعر خود از مضامین آن بهره گرفته‌اند. ابوالعباس احمدبن‌شکیل، یکی از شاعران اندلس در دورة موحدین بود که اندیشه‌های شیعی در شعر وی، بیش از مضامین دیگر بازتاب داشت. بهره‌گیری از آیات قرآن و اشاره به رویدادهای تاریخ اسلام، از جمله جا...

حرالّی اندلسی از مفسران صوفی مالکی در قرن ششم هجری و تفسیر او مفتاح الباب المقفل لفهم القرآن المنزّل از با ارزش­ترین تفاسیر غرب جهان اسلام است که ضمن تأثیرپذیری از برخی از تفاسیر اهل بیت بر تفاسیر بعد خود تأثیر آشکاری داشته است. محتوای مهم آن، ضرورت تحقیق و معرفی این اثر ارزشمند را به طور تخصصی و روشمندانه، ضروری می‌سازد. در تحقیق پیش رو، پس از معرفی اجمالی مؤلف، گزارشی  از تراث تفسیری او به منظو...

جنبش مینی مالیسم، جنبش مبتنی بر ساده سازی و خُردگرایی، پس از تولد در اواخر دهه شصت میلادی در نیویورک، مرزهای جهان هنر را درنوردید و با نفوذ در ادبیات، داستان مینی مال را به گونه های داستانی کوتاه افزود. بعد از رواج این مکتب و آشنایی نویسندگان غربی با این سبک، خلق داستان های مینی مال درمیان ادیبان مشرق زمین، ازجمله ادیبان عرب، آغاز شد. اما تاریخ نگارش داستان های کم حجم در ادبیات عربی- اسلامی به ق...

ابن ‌صفار (حدود 370- 426ﻫ) منجم و ریاضی­دان مسلمان اندلسی (اسپانیایی)  آثار چندی در علم نجوم تألیف کرده ­است. مشهورترین اثر او کتاب العمل بالاسطرلاب و ذکر آلاته واجزائه است که در این پژوهش معرفی، بررسی و برخی نوآوری‌های آن عرضه خواهد شد. هم‌چنین ساعتی آفتابی به نام «بلاطة» از این منجم برجای مانده که قدیم‌ترین ساعت آفتابی در اندلس است. توجه این نجوم­دان اندلسی به زیج خوارزمی(د 235ﻫ) که خود متأثر...

وصف یکی از موضوعات شعری به شمار می آید اما اهمیت و کاربرد آن در شعر بسیار بیشتر از دیگر موضوعات است. در میان انواع وصفها، وصف طبیعت و پدیده ها و جلوه های زیبای آن، بیشترین اشعار را به خود اختصاص می دهد؛ چرا که طبیعت همواره الهام بخش شاعران در هر زمینه و مضمونی است، بنابراین هر چه طبیعت زیباتر و دل انگیز تر باشد وصف آن نیز زیباتر خواهد بود. اندلسیان مردمانی بودند عاشق ادب و شعر،...

اندلس، که در کتب مختلف، «ارض الفردوس المفقود» نام برده شده است، سرزمینی سرسبز، زیبا، و بارور، با باغ ها، رودها، کوه ها، دشت ها، و شهرهای متمدن و آباد بود، که به دلیل دل بستگی فرمان روایان آن به فرهنگ، مراکز پرشمار علمی در آن پدید آمد و آثار فرهنگی و ادبی از شرق عربی به آن جا منتقل شد. ادبیات نیز در اندلس گسترشی فراوان داشت. شعر و شاعری از جایگاهی والا برخوردار بود و شعرا، که نزد پادشاهان وجهه ا...

  ابن­هانی­ اندلسی از شاعران طراز اول و شیعه مذهب اندلس به شمار می­آید. قرآن کریم یکی از سرچشمه­های اندیشه ابن‌هانی است. او به وفور از مضامین و آموزه­های قرآنی تأثیر پذیرفته و این تأثیرپذیری در اشعار او بیشتر به صورت مستقیم یعنی آوردن آیه به صورت کامل یا بخشی از آیه بدون هیچ گونه تغییری و گاه به صورت غیرمستقیم یعنی نقل مضمون آیه بوده است. از این طریق بسیاری از آموزه­های قرآنی و اخلاق عملی را ...

چکیده ندارد.

اراده به عنوان یکی از صفات خداوند در متون کلامی و فلسفی مورد توجه و عنایت متکلمین و فلاسفه قرار گرفته است. فلاسفه یهودی نیز این مسئله را مورد واکاوی قرار داده و از جنبه های مختلف بررسی نموده اند. یکی از مطرح ترین نظریات درمورد اراده الهی، نظریه سلیمان بن جبیرول، فیلسوف اندلسی است. به نظر می رسد ابن جبیرول در بیان نظریه خود تحت تاثیر، فلوطین، انباذقلس، نظریه لوگوس مسیحیت و فلاسفه مسلمان بوده است...