قرآن‌کریم دارای آیات تاریخی فراوانی است که با شرایط عصر نزول و حوادث صدر اسلام مرتبط است و فهم بسیاری از این آیات نیازمند مراجعه به تاریخ، به ویژه تاریخ صدر اسلام است؛ لذا توجه به تاریخ صدر اسلام در فهم و تفسیر آیات قرآن کریم از ضرورت و اهمیت فراوانی برخوردار است. در واقع، آگاهی از تاریخ گسترده حوادث صدر اسلام که قرآن به گونه‏ای اشاره‏وار از آن‏ یاد کرده، موجب روشنی مفاهیم آیات مربوط به این نوع...

منظومة خداوندنامه از فتحعلی­خان صبای کاشانی (1179-1238 ق.) شاعر پارسی­گوی اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم از شاعران مکتب بازگشت ادبی است. این حماسه دینی که حاوی دوازده هزار بیت در بحر متقارب مثمّن محذوف است، به تقلید از شاهنامة فردوسی سروده شده و در شرح حال پیامبر اکرم (ص) ، معجزات وی و غزوات امیرالمؤمنین علی(ع) است؛ از جمله  بیت زیر: فردوسی: سپهبد  به اسب اندرآورد پای        ...

چکیده «خداوندنامه» اثر فتحعلی خان صبای کاشانی منظومه ای است دینی در قالب مثنوی که در قرن سیزدهم ه.ق به تقلید از شاهنامه فردوسی در بحر متقارب سروده شده است. این مثنوی ظاهراً مفصلترین منظومه حماسه دینی است که موضوع آن ترجمه حال رسول اکرم (ص) و امیرالمومنین علی (ع) و ماجراهای زندگی و غزوات آنان است و به داستان «لیله الهریر»، از وقایع جنگ صفین، ختم می شود. این منظومه تا کنون به صورت نسخ? خطی باقی...

چکیده منظومه خداوندنامه از فتحعلی خان صبای کاشانی(1179 -1238 ق)شاعر پارسی گوی اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم است که از شاعران مکتب بازگشت ادبی به شمار می رود. این مثنوی حماسی در شرح حال پیامبر اکرم(ص) و معجزات وی و غزوات امیرالمومنین علی(ع) سروده شده و بالغ بر سی هزار بیت در بحر متقارب مثمّن محذوف و به تقلید از شاهنام? فردوسی است. صبا در منظوم کردن زندگانی پیامبر در این منظومه حماسی- ...

«از صدر اسلام تاکنون شاعران بسیاری ذوق و قریحه شاعران? خویش را جهت ستایش پیامبر اکرم اسلام(ص) به خدمت گرفته اند؛ برخی از این شاعران با پیروی از پیشینیان در این عرصه گام برداشته و بر اساس شیو? آنان در قصیده سرایی و مدح، به این امر همت گمارده اند. و برخی دیگر نیز شیو? پیشینیان را رعایت نکرده اند. حازم قرطاجنی و ابن جزی کلبی دو تن از شاعران قرن هفتم و هشتم هجری در اندلس هستند که هرکدام قصیده ای در...

در این پایان نامه نقش تیره «بنی عامر بن لُوَی» در تحولات اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام از آغاز تا سال 132 هجری قمری مورد بررسی، نقد، تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این تیره کم جمعیت قرشی و افراد وابسته بدان، در چگونگی تعمیم و نفوذ اسلام میان توده ها و سرکردگان قبائل و رقم خوردن بسیاری از روی داد های صدر اسلام مانند هجرت ها، غزوات و صلح حدیبیه تأثیر گذار بوده اند. به طوری که مستضعفان و پاک طینتان عامر...

خطبۀ جهاد از مشهورترین خطبه‌‌هاى حضرت علی(ع) است که مضمونش بر محور جهاد دور می‌زند. گفتمان خطبه، اهمّیّت جهاد و آثار مهمّ آن، و نیز پیامدهاى ترک جهاد را براى امّت‌‌ها، تبیین می‌‌کند. در بخش‌‌های دیگر این خطبه، ملامت بر کوفیان و حادثۀ دردناک حملۀ «سفیان غامدى» به شهر مرزى انبار و شهادت «حسّان بن حسّان»، نمایندۀ شجاع و باوفاى امام، و آمادگى کامل حضرت براى جهاد به همراه سابقۀ جهادی خویش در غزوات صدر اسل...

اصحاب رسول خدا(ص)، در رخدادها و حوادث عصر خویش و حتی تغییرات و تحولات سال­ها و قرون بعد، تاثیرگذار بوده­اند؛ پس برای شناخت درست و دقیق  اوضاع  سیاسی و نظامی تاریخ صدر اسلام، بررسی شخصیت و عملکرد آن‌ها ضرورتی انکارناپذیر است. حذیفه‌بن‌یمان از اصحاب کِبار رسول خدا(ص) بوده است که در تمامی جنگ‎های حضرت شرکت کرده و در جریان سوء­قصد منافقان، در عقبه هرشى، به حفاظت از پیامبر(ص) پرداخت. وی چون در این حا...

قرآن کریم در سوره نحل آیه 89 خود را «تبیاناً لِکلِ بشیء: بیان کننده همه چیز» معرفی کرده است. این کلام آسمانی و الهی با دهها نام در میان مسلمانان شناخته می شود یکی از این اسامی فرقان به معنای ممیز حق از باطل و بیانگر و شارح تمامی احکام فقهی، شرعی و حقوقی فردی و اجتماعی است. گاهی بطور موجز و گاهی به تفصیل احکامی چون ارث، حد، دفاع، جنگ، زکات، خمس، ازدواج و ... را اعلام فرموده است. پژوهشگران هر رشته ع...

نهضت عاشورا در زمره?ی مخاصمات و فی?الواقع غزوات صدر اسلام است که خصوصیات منحصر به فرد آن سبب تمایز آن با سایر جنگ?های تاریخ بشری شده?است که همه?ساله در سال?روز این واقعه، صدها میلیون مسلمان و غیرمسلمان با یادآوری و شبیه?سازی این حادثه?ی عظیم به عزاداری و سوگواری می?پردازند و این مراسم، عظیم?ترین تظاهرات بین?المللی بدون فراخوان و اعلام حمایت و هم?بستگی تاریخ بشری است که در تقویم سیاسی-مذهبی جهان...