تئودور آدورنو به عنوان یکی از پیشگامان مدرنیسم و اعضای اصلی مکتب فرانکفورت، در نظریة انتقادی خود، به واکاوی مفاهیم اصلی و اساسی فرهنگ پرداخته است. اصطلاح صنعت فرهنگ که توسط خود آدورنو نام‌گذاری شده است، به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که در آن پس از عصر روشنگری، با ادعای روشنفکری غرب، فرهنگ از کارکرد اصلی خود خارج شده و در خدمت هژمونی غالب جامعه قرار گرفته است. در چنین شرایطی مردم نه محصولاتی فرهنگی، ...

سیاست‌گذاری فرهنگی در ایران پس از انقلاب اسلامی، متأثر و منبعث از جریان‌های فکری‌ای است که ریشه‌های آن را باید در دهه‌های چهل و پنجاه جستجو کرد. در این چهارچوب مقاله حاضر دو مفهوم اصلی «غربزدگی» و «بازگشت به خویشتن» که از سوی جلال آل احمد و علی شریعتی مطرح شد، به همراه منظومة فکری امام خمینی (ره) که به صورت مستقل و مجزایی این انگاره‌ها را در خود مستتر داشت به عنوان مفاهیم اصلی انقلاب فرهنگی که ...

از ابتدای زندگی انسان بر روی کره خاکی، بحث کیستی و چیستی بشر و مباحث مربوط به هدف زندگی، چگونه زندگی کردن، چه چیز درست بودن و چه چیز نادرست بودن مطرح بوده و یکی از دغدغه-های ذهنی بشر بوده است. لذا بحث هویا در هر جامعه ای و در هر عصری مطرح است. هویت را به دو دسته فردی و جمعی می توان تقسیم کرد و هویت جمعی سطوحی دارد که بالاترین سطح آن هویت ملی است. هویت ملی فرایند پاسخگویی آگاهانه یک ملت به پرسش...

قرن نوزدهم بدلیل رویارویی جدّی ایران با غرب که منجر به انجام اصلاحات گردید ،از اهمیتی مضاعف برخوردار است اصلاحات در زمان قاجار در دو دوره انجام می شود:ابتدا توسط دولتمردان تا پایان عصر ناصری (اصلاح از بالا)وسپس در مرحله ی بعد وبدنبال نارضایتی از وضعیت موجودکه نتیجه ی ناکامی در انجام اصلاحات یاد شده بود با مشارکت گسترده ی توده ی مردم به انقلاب مشروطه منجر شد وتغییراتی در نظام سیاسی ،اقتصادی ،وحتی...

تحقیق حاضر با اتخاذ رویکرد بازتاب درپی این است­که مشخص­کند بین شرایط و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نیز جریان روشنفکری ایران بعد از اصلاحات ارضی از یک سو و از سویی دیگر فیلم‌های موج نو سینمای ایران چه رابطه‌ای وجود دارد. این تحقیق کیفی با به کارگیری تکنیک تحلیل نشانه­شناختی به مطالعه این فیلم­ها پرداخته است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌­دهدکه تحولاتی که در عرصه‌های ذکر شده جامعه ...

بررسی تطبیقی اجتماع و بازتاب آن بر اندیشه سیاسی سعدی یوسف و ابوالقاسم لاهوتی از منظر سیاسی و اجتماعی مستلزم شناخت شرایط خاص جامعه­ای است که این دو شاعر در آن زندگی کرده­اند. از آنجا که در دوره مشروطه مفهوم آزادی، رنگ سیاسی به خود گرفته است، این مفهوم در شعر لاهوتی به صورت شورش علیه ظلم و حمایت از قشر کارگر و رنجبران، و در شعر سعدی یوسف</...

علامه محدث نوری در شمار عالمان شیعی بزرگ و برجسته قرن سیزدهم واوایل قرن چهاردهم (ه.ق) می باشد که از میان خاندان دانشمند و عالم پروری برخاسته و در تاریخ علمی ، سیاسی- اجتماعی و فرهنگی ایران تأثیرگزار بوده است. در این پایان نامه به روش تحلیلی و توصیفی و با بهره گیری از شیوه ی تحقیق کتابخانه ای ، ضمن بیان زندگی و شرح حال محدث نوری و اشاره به حیات فرهنگی و اجتماعی ایشان در حوزه های مختلف ، حیات ...

«غرب و غرب زدگی» ادبیاتی است که غربزدگان و غرب گرایان،پس از استعمار و استثمار کشورمان ،در آثارشان به کار برده­اند .هدف آنها  تنویر اذهان مردم نسبت به این پدیده قرن بیستمی بوده است. . استثمار فرهنگی ،زمانی خطرناک­تر می­شود که نویسندگان و شاعران خودی ، زبان گویای آنها شوند و سخن و خواسته های  دشمن از حلقوم و حنجره دوستان به گوش برسد.   در بررسی آثار نویسندگان و شاعران معاصر ،درمی­یابیم که ب...

از آغاز قرن حاضر شمسی تلاش دولت های پیش از انقلاب برای پیاده کردن الگوی نوسازی از بالا بر اساس مدل برینگتون مور و پیاده کردن برنامه های گوناگونی برای عبور دادن جامعه روستائی و سنتی ایران به سمت تجدد و شهری شدن، همراه با گسترش دیوانسالاری دولتی و بسط آموزش وپرورش ، دادگستری، نظام بهداشتی جدید و نیز استقرار صنایع و...سبب شد، جلال آل احمد این الگوی توسعه را وارداتی و ناهمگون با نظام اجتماعی و فرهن...

نقد پسااستعماری داستان بلند «سرگذشت کندوها» نوشتة آل احمد*   دکتر سید علی قاسم زاده1  استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین   چکیده ادبیّات داستانی معاصر، عرصة بازتاب جریانهای فکری موجود در جامعه به‌شمار می‌آید. با وجود تنوع مکاتب داستان‌نویسی در جهان و تأثیر و تأثّر آنها از یکدیگر، نمی‌توان حضور جریانهای بومی را در کشورهای شرقی نادیده گرفت. شکل‌گیری گفتمان پسااستعماری در تقابل ...