قرآن به‌عنوان کتابی آسمانی که برای هدایت بشر نازل شده، از خطاب به شکلی گسترده بهره برده است. از منظر صناعت کلامی، کلام خطابی تأثیر بیشتری ایجاد می‌کند، زیرا فردیت (فاعلیت) نهفته در کلام و در نتیجه برندگی آن را افزایش می‌دهد. قرآن از مزیت چنین کلامی برخوردار است و به نظر می‌رسد برای منظوری که «کلام وحی» در پی آن بوده است، یعنی هدایت، نقش اساسی دارد. به جهت کاربرد گسترده گفتار و عبارات خطابی در ق...

بعد از اینکه ابوبکر صدیق (رض) وفات نمود عمر فاروق (رض) در 22 جمادی الاول سال سیزده هجری به خلافت رسیدند. در دوره خلافت عمربن خطاب امپراطوری اسلام باوج عظمت خود رسید و دولت شاهنشاهی ایران، مصر، شام فلسطین بدست مسلمانان فتح گردید. لشگر اسلام در غرب تا اسپانیا و از شرق تا سرحدات ترکستان و خراسان بطرف جنوب در افریقا تا سرحدات سودان و در آسیا تا خلیج فارس رسید. در دوره این خلیفه با تدبیر برای تنظیم ...

یکی از مسئله های مهم و مرتبط با اراده الهی، عمومیت اراده است. صدرالمتألهین اراده خداوند را فراگیر می داند و عینیت صفات با ذات، قاعده «بسیط الحقیقه» و تبیین ویژه وی از علیت، مبانی این دیدگاه او به شمار می روند. یکی از مهم ترین چالش های این نظریه، ناسازگاری آن با برخی آیات و روایات و نیز اختیار داشتن انسان است. ملاصدرا در پاسخ به این اشکالات، گاه براساس نظر مشهور مشی کرده است؛ اما با تأمل بیشتر م...

پیامبر اعظم (ص) در قرآن کریم به صورت‌های مختلفی مورد خطاب قرار گرفته که از جمله آنها می توان به دو خطاب "یا ایها النبی" و "یا ایها الرسول" اشاره کرد. مفسران در اینکه مراد از این دو خطاب چیست، اختلاف نظر دارند و پنج نظر درباره آن ارائه کرده‌اند. براساس اصل عدم ترادف، مسلم است که خدای متعال از ذکر این دو خطاب، معنای خاصی را مورد نظر داشته و معنایی که برای هر خطاب در نظر است با خطاب دیگر متفاوت اس...

بررسی و تحلیل اسلوب خطاب در هر متنی، موضوعی جدید و شایستة پژوهش است. مقصود از اسلوب خطاب، شیوه‌ها و شگردهایی است که گوینده/راوی مخاطبان و شخصیت‌های متن را از طریق آنها مورد خطاب قرار می‌دهد و با آن‌ها گفتگو می‌کند. خطاب در اینجا اعمّ از خطاب مستقیم و رودرروی با مخاطب است، بلکه هر نوع شیوة روی‌آوری به شخصیت‌ها و مخاطبان درون‌متنی و برون‌متنی را در بر می‌گیرد. این پژوهش، شیوه‌ها و شگردهای خطاب را ...

این کار پژوهشی از مقدمه، دو فصل ، نتیجه گیری و فهرست منابع تشکیل شده است. فصل اول ، بخش نظری و عملی کار در ارتباط با زبان روسی است. در این بخش ، فرهنگ زبانی، گفتار شفاهی و عمده ویژگی های آن، خطاب در معاشرت فرهنگی، مورد بررسی قرار می گیرد و برای خطاب در گفتار شفاهی روسی طبقه بندی ارایه می شود. فصل دوم نیز تحقیق نظری و عملی است که قسمت اعظم آن مربوط به زبان فارسی می باشد. در این بخش، ابتدا فر...

تنوع نداها و خطاب های الهی در قرآن خود جنبه ای ازشگفتی های قرآن به شمار می آید. خطاب به گروههای مختلف و خطاب به افراد خاص از جمله خطاب به پیامبر اسلام (ص) به اسلوبها و روشهای گوناگون و با آهنگ های مختلفی صورت پذیرفته است. لحن این خطاب های الهی بر پیامبر(ص) نیز گاهی عتاب گونه و گاه تهدیدآمیز می باشد که در ظاهر اینگونه به نظر میرسد که با عصمت حضرت منافات دارد. ولی در واقع خطاب در آیاتی که حامل فر...

امر به معروف و نهی از منکر، مقید به شروطی است که یکی از آنها احتمال تأثیر است. نگارندگان در این مقاله در پی پاسخ به این سؤال هستند که آیا امر به معروف و نهی از منکر، در صورتی که آمر به معروف و ناهی از منکر بداند امر و نهیش فعلاً مؤثر نیست یا نسبت به مخاطب ـ تارک معروف و فاعل منکر ـ اثر ندارد، واجب خواهد بود یا خیر؟ مشهور فقها معتقدند امر به معروف و نهی از منکر، در صورتی واجب است که فرد احتمال ب...

این مقاله بر آن است که نقش گرایش های جنسیتی در انتخاب واژگان خطاب در داستان های ایرانی را بررسی کند. بعضی از واژگان خطاب از روی ماهیت خود عملکرد جنسیتی دارند. و ویژه ی زنان یا مردان می باشند. اما همان طور که بررسی شده است گوناگونی انتخاب بعضی از صورت های خطاب یا خطاب های ارجاعی، کم و بیش ناشی از موقعیت اجتماعی و ارزش های اجتماعی شخصیت های مطرح در این داستان های مورد نظر می باشد. برای مثال شخصیت...

در این رساله کاربرد خطاب در چهارچوب خانواده و در رابطه با قشرهای مختلف اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است . این خطاب ها به فراخور بسامدی که در گفتار طبقات مختلف دارند، طبقه بندی و ارائه شده اند. برای این کار از نمایشنامه ها و آثار نویسندگانی که حوزه کارشان در زمینه قشرهای مختلف اجتماع و در نتیجه زبان محاوره ای که ویژه افراد آن قشرها بوده کمک گرفته شده است . در این بررسی نقش افراد در خانواده به ص...