ارزش‌های ذهنی و عینی نتیجه ارزش‌گذاری انسان اقتصادی به محیط اجتماعی پیرامون است. «ارزش‌های ذهنی پویا» بر رجحان مصرف و نقدینگی، پاداش صبر و نرخ مطلوبیت کاهشی مصرف کالا و نگهداری پول، تکیه دارد. «ارزش‌های عینی پویا» بر شرایط تولید، تئوری ارزش نیروی کار و جمعیت تمرکز دارد. مجموعه ارزش‌های ذهنی و عینی پویا، ریشه شکل‌گیری پدیده‌های زمان­مند در علم اقتصاد است.  این مقاله با تسری ان...

ملا محسن فیض کاشانی از عالمان بزرگ اسلامی است که در زمینه دانش فقه و علم اخلاق دارای آثارگرانقدری است. وی علم اخلاق را علم به احوال قلب از خصلتهای پسندیده و ناپسندیده آن میداند و علم فقهرا علم به کیفیت عبادتهای مشروعه و علم به حکمهای مضبوطه از حلال و حرام در همه کسبها و معاملاتتعریف کرده است. وی برخلاف غزالی که فقه را علم دنیا میشمرد آن را علم الهی می داند که مانند علماخلاق باید علم آخرت تلقی ش...

دراین نوشته براساس مسئلة «تمیز» یا «تحدید» که از مباحث مهم در فلسفة علم به شمار می رود ,تلاش به عمل آمده تا موضوع«مکان» به عنوان موضوع اصلی ومحوری دانش جغرافیا معرفی وتعیین گردد . سپس با ارائة آرا ونظرات تنی چنداز فلاسفه ودانشمندان دراین خصوص , نهایتاً براساس دیدگاه ما مکان به عنوان یکی از عوارض ذاتی اشیا ومعادل ابعاد هندسی اجسام مادی درنظر گرفته شده است که اوّلاً: مفهومی کاملاً عینی ومحسوس تلقی شد...

از نظرملاصدرا، مسئلة مطابقت و عدم مطابقت، در علم حصولی مطرح است؛ زیرا علم حصولی صورتی از شیء در ذهن است، و صورت ذهنی باید با واقع مطابقت داشته باشد.وی بر این باور است کهماهیت واسطة بین عین و ذهن است که در هر دو مرتبة وجودی عیناً تکرار شده است. البته اشکالاتی بر نظریة ماهوی ملاصدرا وارد آمده که در نهایت حاکی از آن است که این نظریه نتوانسته به نحو متقن مطابقت ذهن و عین را اثبات کند. از طرف دیگر با...

مطابقت ذهن و عین از مباحث اصلی معرفت‌شناسی است. فلاسفه با واسطه قرار دادن ماهیت بین ذهن و عین و به‌واسطه تطابق ماهوی سعی کرده‌اند مسئله مطابقت در شناخت را حل نمایند؛ اما نظریه تطابق ماهوی ایراداتی با خود به‌همراه دارد که درنهایت نتوانسته پاسخ‌گوی مسئله مطابقت باشد. در مقابل آنچه می‌تواند با اصول فلسفی و معرفت‌شناختی ملاصدرا هماهنگ باشد، نظریه این‌همانی وجود عینی است که انطباق را به واقعیت علم ا...

علم خدا یکی از مباحث کلیدی در فلسفة اسلامی محسوب می شود و آرای متنوّعی را فلاسفه و اهل نظر در این خصوص مطرح کرده اند. یکی از این آرای کثیر، نظر شیخ اشراق در این زمینه است. او از یک سو واجب تعالی را عین نور و ظهور بی نهایت معرّفی می کند و علم را همان ظهور می داند و از سوی دیگر حقیقت واجب تعالی را  «صرف الوجود» و «کلّ الوجود» و «غنیّ مطلق» و «بی نهایت» و «معطی همة اشیاء و واجد حقایق آنها» می داند. بن...

علم سیاست یک علم بین رشته ای و چهارراهی است که علوم مختلف درآن به هم می رسند ا ین ویژگی سبب می شود تا به رغم محافظه کاری علم سیاست هرتحولی که در سایر رشته های علوم اجتماعی به وجود می آید تاثیر خود را بر این علم بگذارد نوآوری های علوم سیاسی در نیمه دوم قرن بیستم بیشترمروبط به دیدگاه هایی میشود که در فلسفه علم و هستی شناسی شکل گرفته اند هرمنوتیک نشانه شناسی و جهان ذهن یا imaginaire بحث های بدیع و...

علم سیاست یک علم بین رشته ای و چهارراهی است که علوم مختلف درآن به هم می رسند ا ین ویژگی سبب می شود تا به رغم محافظه کاری علم سیاست هرتحولی که در سایر رشته های علوم اجتماعی به وجود می آید تاثیر خود را بر این علم بگذارد نوآوری های علوم سیاسی در نیمه دوم قرن بیستم بیشترمروبط به دیدگاه هایی میشود که در فلسفه علم و هستی شناسی شکل گرفته اند هرمنوتیک نشانه شناسی و جهان ذهن یا IMAGINAIRE بحث های بدیع و...

مسئله اراده و اختیار انسان و ارتباط آن با مسئله قضا الهی و مراتب آن در ساختار فکری حکمت متعالیه از برجستگی خاصی برخودار است. قضا الهی مبین انتساب همه عالم هستی در دو مرتبه علمی و عینی به حق‌تعالی است. چنانچه قضا الهی را ازنظر تطبیقی با عوالم کلی وجود، همان مرتبه صور عقلی محسوب می‌کنیم که ورای صور طبیعی و نفسانی است، این صور به‌عنوان مرتبه‌ای از مراتب علم الهی بوده و قضا علمی نامیده می‌شود، که د...

چکیده دکتر خسروپناه در کتاب رویکرد استاد مطهری به علم و دین به بررسی آرای مرحوم مطهری در باب علم، دین و مفهوم شناسیِ علمِ دینی پرداخته است. وی ضمن برشمردن چهار نوع رابطه میان علم و دین، به بررسی علل جدایی علم و دین در غرب پرداخته است و متعاقباً ضمن فریضه دانستن علم در سنت اسلامی به توافق علم و دین در این سنت اشاره کرده و دلایل و محاسن این امر را توضیح داده است. مطهری معیارِ دینی بودن علم را «نافع ب...