محراب های گچبری عصر ایلخانی، به عنوان یکی از باشکوه ترین جلوه های تزئین در معماری این دوره، علاوه بر تنوع آشکار در فرم ها و ابعاد ساخت، شامل مجموعه ی منحصربفردی از آرایه ها و همچنین کتیبه های گوناگون می باشد. این نقوش که تقریباً، در کلیه ی اجزاء و قسمت های محراب های گچبری اعم از پیشانی، حاشیه ها، ستون ها (پیلک)، سرستون ها، طاقنماها و لچکی ها به چشم می خورد؛ شامل انواع نقوش گیاهی (اسلیمی و ختایی)...

یکی از تحولات عصر مغول در عرصه جغرافیای سیاسی قرار گرفتن آسیای میانه، دشت قپچاق، ایران، قفقاز و آناتولی تحت حاکمیت مغولان بود. از نتایج بلافصل چنین دگرگونی ای در نواحی مذکور، گسترش مناسبات تجاری و بازرگانی بین اقوام و ملل مختلف آسیایی بود که طی چندین دهه آینده آثار آن به سرزمین های غربی آسیا از جمله به اروپا هم رسید. در چنین وضعیتی یکی از فعال ترین مناطقی که در وضعیت گسترش مناسبات تجاری بین آسی...

مهم‌ترین رکن نظام ضرب سکه و مبادلات پولی درعصر ایلخانی، سکه‌های فلزی اعم از طلا، نقره و مس بوده که در دوره‌ای کوتاه، اسکناس نیز به یاری آن آمده است. نظام یادشده نظامی چندفلزی و نه تک‌فلزی بوده است. تا پیش از اصلاحات غازان، از سیاستی متمرکز تبعیت نمی‌کرد؛ هریک از ممالک تحت تابعیت ایلخانان، مسکوکاتی با وزن و عیار خاص داشتند که عموماً مهم‌ترین ویژگی آن در بسیاری از ادوار، تقلب در فلز سکه‌ها و کاهش ...

یکی از تحولات عصر مغول در عرصه جغرافیای سیاسی قرار گرفتن آسیای میانه، دشت قپچاق، ایران، قفقاز و آناتولی تحت حاکمیت مغولان بود. از نتایج بلافصل چنین دگرگونی ای در نواحی مذکور، گسترش مناسبات تجاری و بازرگانی بین اقوام و ملل مختلف آسیایی بود که طی چندین دهه آینده آثار آن به سرزمین های غربی آسیا از جمله به اروپا هم رسید. در چنین وضعیتی یکی از فعال ترین مناطقی که در وضعیت گسترش مناسبات تجاری بین آسی...

قلم ثلث دارای ارزش‌های بصری والایی در خوشنویسی اسلامی و منطبق با اهداف و کارکرد تزئیناتِ معماری ‌است. بررسی روند تطوّر و تحوّل«ی» معکوس در کتیبه‌های ثلث نشان می‌دهد که این حرف از دوره ایلخانی تا اوایل عصر صفوی اغلب به صورت کوتاه و مورّب نگاشته می‌شد اما از نیمه عصر صفوی از «ی معکوس شالی یا قطاری » برای تقسیم کرسی بالا و پائین و ایجاد توازن و تعادلِ حروف در کتیبه‌نگاری ثلث استفاده بیشتری شد. پژوهش حا...

حج به عنوان یک فریضه مهم اسلامی و نیز از عوامل توجیه کننده قدرت و مشروعیت بخش همواره مورد توجه مسلمانان و سلاطین اسلامی بوده است. بر این اساس طی دوران اسلامی ایران، اهتمام در تدارک و اعزام کاروانهای حج، تعیین امیرالحاج و تأمین امنیت مسیر حرکت کاروانهای حج از وظایف حکام مسلمان تلقی میگردید. تهاجم مغولان به قلمرو اسلامی، از بین رفتن حکومت خوارزمشاهی و خلافت عباسی و در نهایت برپایی دولت ایلخانی در...

Ilkhanid, after Iran occupation, achieved Seljuq art and done some changes on it that improved Iran Islamic Art. One of the arts that considerate a lot in architecture was Stucco decoration. These stucco decoration are not identified as well as they are. Approximately the whole stucco are identified by archaeologists, they describe about relation between stucco place and architecture and the ti...

جورج لِین در کتاب ایران در اوایل عهد ایلخانان؛ رنسانس ایرانی به طرح این مدعا می‌پردازد که اولاً هولاکو نه به عنوان یک متجاوز، بلکه در پی دعوت ایرانیان قدم به خاک ایران نهاد و ثانیاً تأسیس حکومت ایلخانی را باید اقدامی در راستای احیا و استقرار دوبارة فرهنگ ایرانی دانست. به زعم نویسندة کتاب، تعبیر «رنسانس ایرانی» می‌تواند این دو مدعا را نمایندگی کند. این دو مدعا سؤالات متعددی را پدید می‌آورد؛ سؤالاتی...

    رشیدالدین وزیر، مورخ، طبیب و فیلسوف دوره‌ی ایلخانی، در جهت ترمیم ویرانی‌ها و نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی حاصل از هجوم مغول، در پرتو جلب نظر و کسب حمایت غازان مسلمان، موجبات انجام اصلاحاتی وسیع و بنیادین را فراهم آورد. نوشتار حاضر با طرح این سؤال که بازخوانی اندیشه‌های ایرانشهری در رویکرد آبادگرایانه رشیدالدین فضل الله چه جایگاهی داشته است؟ بر این باور است که آگاهی خواجه به اهمیت امنیت و...

نهاد وزارت از جمله ارکان مهم سیاسی – اداری در طول تاریخ ایران به ویژه در دوران اسلامی بوده است. با این حال این نهاد در گذر زمان از وضعیتی یکسان و پایدار برخوردار نبوده است. جابه جایی حکومت ها، سلطه بیگانگان و دیگر تحولات سیاسی – اجتماعی نهاد وزارت را نیز مانند سایر ارکان حکومت تحت تأثیر قرار می داده است. در پی سلطه مغولان بر ایران در قرن هفتم هجری، با توجه به نیاز آنها به تجربه دیوانسالاران ایر...