ترکیب عزم الامور که به گونه‌های اندکی متفاوت در سوره‌های لقمان و شوری و آل عمران آمده به‌صورت‌هایی مختلف از سوی مترجمان قرآن مورد بازگردان فارسی قرار گرفته است. چنان‌که از نگاه مفسران نیز، معرکه‌ای برای ابراز برداشت‌های گوناگون شده به نحوی که چه‌بسا در سایه این مایه گونه‌گونی، پیام اصلی آیات مشتمل بر ترکیب مزبور به زاویۀ فراموشی رانده شده است. نوشتۀ پیش رو در کار تحلیل و بررسی ترکیب یادشده در م...

افکار بیرونی مجموعه ای از دانش ها و رویکردهای متفاوت است. از این رو مسأله اساسی در مطالعات «بیرونی شناسی» شناخت ماهیت آرا و مبانی معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی اوست. اگر چه نگاه بیرونی به غایت عالم طبیعی است و نقطه عزیمت اندیشه وی توصیف الگوها و قوانین طبیعی است، اما همو با تعلیل ذهنی و در نهایت به واسطه وحی و شهود به تعادل و انسجام می رسد؛ به عبارت دیگر مدل پژوهش وی «معرفت ترکیبی» است...

سرانجام همه اصلاحات آموزشی رشد دانش‌آموز است و مهم‌ترین عامل در رشد دانش‌آموز کفایت و کارایی معلم است. اگر قرار باشد معلمان با موفقیت دانش‌آموزان را برای آینده آماده کنند، ابتدا لازم است خود برای آینده آماده شوند. وجود سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش گویای این است که نیاز به تغییر در آموزش‌وپرورش احساس شده است و طرح نظام رتبه‌بندی معلمان نیز نیاز به تغییر در کارایی معلم را خاطرنشان می‌کند. کسب تخ...

تفکر درباره‌ی مسائل اخلاقی عرصه‌های فرافردی که شامل عرصه‌های بین‌فردی و جامعه‌ای می‌شود، می‌تواند نقاط عزیمت مختلفی داشته باشد. یک نقطه‌ی عزیمت که مورد اقبال بسیاری از جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، و برخی اخلاق‌شناسان در ایران قرار گرفته است، مقوله‌ی فردگرایی و جمع‌گرایی بوده است. اهمیت و ضرورت مفهوم‌شناسی فردگرایی و جمع‌گرایی، از آن روست که محققان ایرانی، علی‌رغم استفاده‌ی بسیار از آنها، حداکثر ب...

اگرچه پدیدارشناسی اساساً بحثی فلسفی است که در پی شرح آشکارگی و هویدایی بی واسطه پدیدارها بر آگاهی ما است و از سوی فیلسوفان بزرگی چون هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی و باشلار شرح و بسط یافته است، اما دامنۀ نفوذ و تأثیر آن هرگز بر فلسفه محدود نگردیده است، بلکه عرصه های مختلف دانش و هنر از دین و جامعه شناسی گرفته تا نقد هنری را در بر گرفته است. در این میان معماری و شهرسازی جایگاه ویژه ای دارد. همزمان با ت...

این مقاله به نقد کهن­الگویی سفر قهرمان در داستان ماهی سیاه کوچولو، اثر صمد بهرنگی می­پردازد. کمپبل، برای کهن­الگوی سفر قهرمان سه مرحله در نظر گرفته ­است: عزیمت،‌ جدایی و بازگشت. او معتقد است که رشد کهن­الگوها در روان فرد، مستلزم گذر از این مراحل است. پیرسن، از شارحان نظریه‌ی کمپبل، اعتقاد دارد که در طی این سه مرحله، دوازده کهن­الگو در روان فرد فعال می­شوند. در مرحله‌ی عزیمت، مع...

اسلام از نظر محمد عماره واپسین حلقه سلسله ادیان آسمانی است که در تجدید دین واحد الاهی تلاش کرده است. انسان، خلیفه خدا بر زمین ، نیز از ابزاری به نام «عقل» برای درک «کتاب وحی» که «سفر هستی» است بهره می جوید. محمد عماره بر این باور است که برای فهم اندیشه و پروژه محمد عابد جابری ناگزیر باید خاستگاه های معرفت شناختی و الگوها و پارادایم هایی که اندیشه وی از آن ها سرچشمه می گیرد را درک کرد؛ زیرا روش ...

در این مقاله سعی می شود تأثیر فرهنگی غزالی در محیط بغداد و دلایل عزیمت وی از آن شهر و نتایج آن از خلال حوادث آنزمان و مسایلی که در حوزه فرهنگی ومذهبی قلمرو اسلامی مطرح بود‘تا حد امکان بررسی شود. بررسی حاضر مبتنی بر این عقیده است که نمی توان تحول در مسیر زندگی غزالی را ورود به عالم تصوف وانزوا تلقی کرد و اصولأ نمی توان ادعا کرد که تغییر صوری در دو مرحله زندگی غزالی قبل و بعد ترک بغداد تغییر مهمی...

مقاله حاضر تأملی است بر گفتار بهاءولد مندرج در کتاب مشهور او معارف بهاء ولد (که به همت استاد فروزان فر در سال 1333 به زیور طبع آراسته شد) و مقایسه ویژگی های معشوق در سخن بهاء ولد با آن چه مولانا بویژه در طول غزلیات خود از مراد ومحبوب خود ـ شمس تبریز ـ تصویر می کند. نویسنده  از ره گذر این تطبیق و قیاس، شیرازه اشتراکی را در برگ های اندیشه پدر و پسر می جوید و نقطه افتراقی را نیز در نقطه عزیمت فکری...

مقالة حاضر تأملی است بر گفتار بهاءولد مندرج در کتاب مشهور او معارف بهاء ولد (که به همت استاد فروزان‌فر در سال 1333 به زیور طبع آراسته شد) و مقایسة ویژگی‌های معشوق در سخن بهاء ولد با آن‌چه مولانا بویژه در طول غزلیات خود از مراد ومحبوب خود ـ شمس تبریز ـ تصویر می‌کند. نویسنده  از ره‌گذر این تطبیق و قیاس، شیرازة اشتراکی را در برگ‌های اندیشة پدر و پسر می‌جوید و نقطه افتراقی را نیز در نقطة عزیمت فکر...