تمثیل همواره به عنوان یکى از انواع ادبى محبوب در تمامى ملل پذیرفته شده است و به عبارتى مى توان آن را قالب ادبى اى جهانى دانست؛ علاوه بر این، مفهوم سیر و سلوک یا سفر عارفانه به صورت تمثیلى مکرراً در قالب هایى نظیر شعر و داستان هاى ادبى به کاررفته است. از نمونه هاى تمثیلى منظوم در فارسى مى توان از منط قالطیر عطار و در انگلیسى از نمایش منظوم مرگ سرخ1 اثر ادگار آلن پو 2 یاد کرد و از نمونه هاى تمثیلى...

تمثیل همواره به عنوان یکى از انواع ادبى محبوب در تمامى ملل پذیرفته شده است و به عبارتى مى توان آن را قالب ادبى اى جهانى دانست؛ علاوه بر این، مفهوم سیر و سلوک یا سفر عارفانه به صورت تمثیلى مکرراً در قالب هایى نظیر شعر و داستان هاى ادبى به کاررفته است. از نمونه هاى تمثیلى منظوم در فارسى مى توان از منط قالطیر عطار و در انگلیسى از نمایش منظوم مرگ سرخ1 اثر ادگار آلن پو 2 یاد کرد و از نمونه هاى تمثیلى...

در این جستار کوشش مى‏شود با تجزیه و تحلیل خاطره‏نویسى در ادبیّات فارسى، ساختار خاطره و شیوه بازنویسى و تکنیک، نمودهاى زبان، لحن و زاویه دید بررسى شود. نتایج حاصل نشان مى‏دهد که خاطره‏نویسى گونه‏اى ادبى است که اگر چه در سنّت ریشه دارد، امّا بستر تکامل آن دنیاى جدید است و براى آن سه زیر شاخه قائل مى‏شوند: خاطرات مکتوب، خاطرات شفاهى و یادداشت‏هاى روزانه. خاطره‏نویسى بر توصیف استوار است و کاربرد صور خ...

ابوالوفا بوزجانی از ریاضی دانان تراز اول دورۀ اسلامی است که کتاب او در بارۀ اعمال هندسی زمینه ساز مباحث و تحقیقات بسیاری در حوزه های تاریخ علم، معماری و صناعات وابسته بوده است. با وجود این، تاکنون سهم واقعی او در صناعات معماری در سایۀ جایگاه علمی او پنهان و ناشناخته مانده است. هدف این مقاله روشن ساختن میراث ابوالوفا در ریاضیاتِ معماری میان اصحاب و دست اندرکاران معماری با تکیه بر روش تحلیل (شباهت...

اثر ادبی تأویل پذیر و چندمعناست. این ویژگی تا حدود زیادی مولود زبان مجازی و صناعات بیانی متن است. این مقاله می کوشد تا نقش زبان مجازی و صناعات ادبی را در شکستن ساختار عادی زبان، تعلیق معنای قطعی، و واسازی متن ادبی بررسی کند. برای این منظور، صناعات معنوی را بر اساس نقشی که در ابهام آفرینی و فاصله گذاری میان متن ادبی و زبان قراردادی ایفا می کنند از مجاز مرسل تا پارادوکس رده بندی می کند. پس از بحث...

یکى از رویکردهاى نقد ادبى معاصر، نقد روان‏شناختى است. امروزه مى‏توان شخصیت‏هاى آثار ادبى را مانند انسان‏هاى واقعى روان‏کاوى کرد، این امر به درک بهتر اثر و تعالى ادبیات کمک شایانى مى‏کند. در این مقاله، پس از مقدمه‏اى درباره ارتباط ادبیات و روان‏شناسى، به تحلیل روان‏کاوانه داستان «سرباز سربى» بزرگ علوى پرداخته مى‏شود. «سرباز سربى» یکى از داستان‏هاى کتاب «چمدان» است که با رویکرد فرویدى نوشته شده است.

در کاریکلماتور، هنرمند براى گریز از تکرار سخنان عادى و خسته‏کننده، هم‏چنین براى برانگیختگى و تأثیرگذارى بر مخاطب، باید جهان پیرامون خود را برخلاف عادت و انتظار خوانندگان، دیگرگونه جلوه دهد. در واقع یکى از ویژگى‏هاى اساسى و شگردهاى ادبى که نویسنده، مى‏تواند با استمداد از آن به مقصود نائل آید، استفاده از شگرد آشنایى‏زدایى است. این شگرد ادبى به طرق و صورت‏هاى مختلف نظیر آشنایى‏زدایى معنایى، ساختار...

 بازکاوى روش طبرسى در برخورد با دانش نحو و چگونگى کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسى به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده‌اى که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه‌اى پیروى مى‌کند، روش خاصى در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص مى‌کند و از فراوانى بحث‌هاى نحو...

انیس‏الطالبین اثر قاسم بن محمد شهر صفایى مشهور به کاتب است که در شرح اصول نقشبندیه و مقامات بهاءالدین نقشبند نوشته شده است. از مؤلف کتاب بجز نامى که در مقدمه انیس‏الطالبین آمده است نشانى در دست نیست. کتاب در ده باب نوشته شده که باب‏هاى کوتاه اول تا ششم در بیان عقاید و اندیشه‏هاى صوفیه است و باب‏هاى هفتم تا دهم که عمده و اساس کتاب است درباره سلسله خواجگان و احوال آنان و ذکر مقامات و کرامات بهاءا...

بحث از سرقات بخشى از نقد ادبى است که به انواع اقتباس‏ها و عاریت گرفتن‏هاى شاعران و نویسندگان مى‏پردازد. در نقد امروز، بحث در مورد سرقات بیش‏تر شامل تحقیق و بررسى درباره منبعِ الهامِ اثر، چگونگى تاثیرپذیرى هنرمند از دیگران و مساله اصالت یا تقلیدى بودن اثر مى‏شود. در کتاب‏هاى بدیع فارسى و عربى براى سرقات، بر حسب میزان تقلید، انواع و اقسامى قائل شده و اصطلاح‏هاى مختلفى براى هرکدام وضع کرده‏اند. نام‏...