چکیده بسترهای پیدایش بهائیت همان عللی است که موجبات بروز و ظهور جریان بهائیت را ایجاد کرده است، این عوامل، بسترهای دینی همچون درک نادرست از آموزه مهدویت، انتظار منجی و ظهور فرقه شیخیه و بسترهای فرهنگی و اجتماعی نظیر فقر ، جهل، بی سوادی و خرافه پرستی، و بسترهای سیاسی که از سویی ضعف حکومت و تسلط همه جانبه اجانب بر دربار و منابع ملی و از سوی دگر، حمایت بیگانگان از هر حرکت ساختار شکن در راستای تضع...

فرقه بابیه از انحرافات مهم اجتماعی در تاریخ ایران است که با فرهنگ و عقاید مردم ارتباط تنگاتنگی داشته. پیدایش و ظهور هر جنبش یا نهضت ملی یا مذهبی به عوامل اجتماعی و سیاسی عصر پیدایش آن بستگی دارد. در برهه‌ای از تاریخ معاصر ایران، در پی بسطِ اندیشه‌های مکتب شیخیه و متعاقب آن ادعای جوانی جویای نام، موسوم به «سید علی محمد باب» به شیوع فرقه بابیه و شروع منازعاتی در عرصه اجتماعی ـ مذهبی دوران قاجار ان...

برداشت نادرست از آموزه ظهور یا بازگشت منجی موعود، نظر به جایگاه و اهمیت این آموزه در ادیان ابراهیمی، از جنبه‌های مختلف در طول تاریخ، نقش مهمی در پیدایش فرقه‌های متعددی در این ادیان داشته است. در اسلام، فرقه شیخیه و در مسیحیت فرقه مورمون‌ها از این دسته‌اند. در اسلام، پیروان شیخ احمد احسایی با ادعای کشف و شهود و طرح نظریه رکن رابع به عنوان نایب خاص امام عصر (عج)، موجب جدایی فرقه شیخیه از بدنه اصل...

مدرسه شیخیه یکی از مدارس کلامی شیعه اثناعشری به شمار می رود که توسط شیخ احمد احسائی در قرن دوازده هجری بنا نهاده شد. تعالیم شیخ احسائی پس از مرگ او و جانشین اصلی اش سید کاظم رشتی در چهار مسیر ادامه یافت. مدرسه کرمان، مدرسه تبریز و مدرسه همدان و جریان بابیه نخستین. یکی از موضوعاتی که با نام مدرسه شیخیه گره خورده است، بحث رکن رابع ایمان است که چهار مدرسه فوق الذکر در مورد اصل و جزئیات آن نظر واحد...

رفتار مسالمت آمیز و آرام مردم کرمان با ادیان و فرق مذهبی، سبب شد که پس از ورود اسلام به این منطقه، در سال 29 هـ فرق مذهبی که این ناحیه را برای ادامه ی حیات سیاسی خود مناسب می دیدند، به اینجا هجرت کنند. جدا از فرق مذهبی که در قرون نخستین اسلامی وارد کرمان شدند، در قرون بعدی فرقی،مانند: نعمت اللهیه، شیخیه و آقاخانیه در کرمان بوجود آمدند و نقش فعالی را در مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذ...

فرقه های انحرافی و نوظهوری که اغلب دستمایه استعمار بوده و با صرف هزینه هایی از جانب آنان تقویت می شوند در طول تاریخ همواره سبب انحراف و تباهی بسیاری از افراد و جوامع ناآگاه شده اند. از جمله، فرقه های شیخیه و بهائیت که هیچکدام بر پایه اصول و ایدئولوژی های محکمی بنا نشده و بیشتر آهنگ راحت طلبی و بی دینی را سرمی داده اند وحمایت های مالی و بین المللی استعمارگران همواره به این اقلیت های انحرافی فرصت...

مدرسه ابراهیمیه مهم ترین مدرسه در کرمان عصر قاجار به دستور ابراهیم خان ظهیرالدوله، حکمران1240 ه.) به منظور ترویج علوم و معارف شیعی در این شهر بنا گردید . ام ا طولی - کرمان (حک: 1218نکشید که ابراهیمیه برخلاف خواست بانی آن به مرکزی علمی  فرهنگی برای فعالیت فرقه نوظهورشیخیه تبدیل شد و این نقش را تا پایان عمر سلسله قاجار ادامه داد . مقاله حاضر به بررسی تغییرکارکرد ابراهیمیه وکارنامه علمی  آموزشی آن...

خاندان برغانی در زمره ی مهمترین خاندان های تأثیرگذار در حوادث دوره قاجار به بعد می باشند. مهمترین چهره ی روحانی این خاندان ملامحمد تقی برغانی ملقب به شهید ثالث بود، در حاشیه زندگی ایشان و خاندان وی تحولاتی فراوانی به وقوع پیوست که از جمله آنها می توان به منازعات اخباری و اصولی، انشعابات در درون مذهب شیعه و نظایر آنها نام برد. رساله ی حاضر با تأکید بر نقش محوری ملامحمدتقی برغانی ، مهمترین حوادث ...

نگارنده در این رساله برآن است ، ایده موعود گرایی را در مکاتب شیخیه ، بابیه و بهائیه بررسی کند و رابطه و نسبت آنرا با ایده موعود گرایی در تشیع اثنی عشری باز نماید . با چنین رویکردی و در جهت فراهم آوردن امکانات پژوهشی برای پاسخ گفتن به چرائی و چگونگی عوامل موثر در شکل گیری تحول و تطور اندیشه موعود گرایی ضمن برکشیدن عناصر اصلی موعود گرایی تشیع اثنی عشری از طریق رجوع به منابع دینی و کلامی سه مکتب ف...